Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1782

Proeve van Poëzye, door het Genootschap: Vlijt volmaakt. Te Leyden, by C.v. Hoogeveen, Jun. 1781. Behalven het Voorbericht en den Inhoud 193 bladz. in gr. octavo.

Een Genootschap van Dichtkundige Liefhebbers te Schiedam maakt hier mede gemeen, eene Verzameling van een gedeelte van deszelfs arbeid; bestaande ten deele in Bybel- en Zededichten, en voorts in Mengeldichten van veelerleien aart. Ze komen uit onderscheiden handen, en ieder Lid van het Genootschap houdt zyne Stukjes voor zyne verantwoording; waaromtrent geen hunner groote zwaarigheid behoeft te maaken. Wat verschil van taal en spelling betreft, men is thans niet gewoon elkander daarover lastig te vallen; de groote vraag, (verregaande buitenspoorigheden, daar men niet ligt toe vervalt, uitgezonderd,) is maar, of de Dichter, door zigzelven bestendig gelyk te zyn, de vereischte oplettendheid betoone? Verscheidenheid van denkwyze loopt gemeenlyk, by de Liefhebbers der Dichtkunde, niet sterk in 't oog; en zy die den echten toetssteen der Rechtzinnigheid meenen te bezitten, hebben meerendeels het oog niet zo zeer op deeze soort van Dichtkundige Schriften. En wat bepaaldlyk het Dichtkundige betreft, men zal, naar 't ons in 't doorbladeren is voorgekomen, geen reden vinden om iemand hunner ten deezen opzigte byzonder met minagting te beschouwen. Naar uitwyzen deezer verzamelinge bestaat het Genootschap uit Leden, die, zonder hen juist tot Dichters van den eersten rang te verheffen, wel gezegd mogen worden, den Leden van andere Dichterlyke Genootschappen in ons Vaderland, over het algemeen, te evenaaren: des hunne Dichtstukken wel eene plaats by andere zodanige verzamelingen verdienen. Men oordeele hier over eenigermaate, op het leezen der volgende uitbreidinge eener spreekwyze van Dr. young, voorkomende in zyn' Klaagzang, genaamd Narcissa, uit het Engelsch vertaald, dus luidende.

[p. 133]

De vroegere jaeren van den mensch hebben, gelijk verkwistende voorouders, zijne toekomende uuren onterft die nu bij de overgeschotene brokken uithongeren, en hunne afgemaeide velden naleezen.

Dus trof de grijsaert Young, die hoogverlichte Schrijver,

Oorspronkelijk van brein en Goddelijk in ijver,
Des dwaezen ouderdoms een spiegelend tafreel,
Voor de onbezonne jeugd, met zijn geleerd penseel.
Als 't groenend levensuur, die zaeitijd van 't vermogen.
Dat 's Hemels oogst voorziet met heilbegeerige oogen,
In 't groeizaem harte kweekt d'olijftak van de deugd,
Wordt de oude stok verzaed met onbesmette vreugd,
Die voormaels vruchtbaer was in keur van eerstelingen,
Gaêrt nu een' rijken schat in 't graf der zegeningen.
Maer is de lente dor, wat zal het najaer zijn?
Een dorschvloer zonder graen, een wijnkuip zonder wijn.
Een voorportael des doods, daer de angstige oogenblikken
Des afgeleefden Tijds voor de Eeuwigheid verschrikken.
Hier spookt Vermoorde Jeugd met ijslijk wraekgeschal,
En 't uurglas levert uit getuigen zonder tal.
Wat noestig akkerman heeft Ceres ooit gevonden
Met haer gezegend kroost op onbeploegde gronden?
Wat jongeling heeft ooit, verkwistend al zijn goed,
Met onbekommerd brood zijn' ouden dag gevoed?
Dus hongert 's menschen geest in 't klimmen zijner jaeren,
Bij 't droevig overschot, dat jonge driften spaeren,
Doch 't kan hem niet verzaên. Had hij de Deugd gezaeid,
De wellust zou zijn veld niet hebben afgemaeid.
't Is nu, helaes, te laet, zijne akkers na te leezen,
Wat vruchten zijn 'er toch, of 't moesten distels wezen?
De jeugd, te zeer verspild, heeft d'ouderdom onterft,
Die waere Godsvrucht mist en rijk van zonden sterft.