Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1781

De gift. Eene Allegorie.

(Uit het Engelsch.)

Iemand hadt eene Gift gekreegen, van welke hem gezegd was, dat dezelve hem hoogst heilzaam of ten uitersten nadeelig zou weezen, naar gelange van het gebruik, 't welk hy 'er van maakte. Het was eene soort van Juweel, op de wyze van een Prisma gesleepen, 't welk verscheide zyden hadt, waar van eenige egte kleuren gaven; doch andere bekoorden door het opleveren van valsche. De gelykvormigheid en schynbaare gelykheid van de verschillende zyden, die, in de daad, zeer veel verschilden, niet altoos behoorlyk in opmerking genomen zynde, veroorzaakte een ontelbaare menigte van te leurstellingen, aan den vuurigen en werkzaamen bezitter.

Het oogmerk des Geevers was, dat het Juweel altoos zo naby het hart zou gedraagen worden als kon geschieden: daar geplaatst zynde, vertoonde het zich als een zeer schoon cieraad, en verlichtte de duisterste plaatzen, door zyne eigenaartige flikkering; en trok, sterker dan de zeilsteen, alle dingen, waar op de straalen

[p. 538]

in een rechte lyn vielen. Vielen zy in eene schuinsche rigting, of werden ze zeer veel gebrooken, eer zy het voorwerp raakten, dan was de aantrekking minder, en ook de glans zwakker. Het zette der houding aangenaamheid by; gaf vrolykheid, met goedaartigheid gepaard, aan 't oog; en verleevendigde de verkeering, terwyl het dezelve zuiverde en verbeterde. Het gaf wysheid aan de jeugd, bedaardheid aan de drift, voeglykheid aan de manbaare jaaren; en vriendlykheid aan den ouderdom.

Wanneer men dit dierbaar Juweel rechthoekig beschouwde, was het geheel doorschynend; en in dien stand voor het oog gehouden, spreidde het een tooneel ten toon, welks schoonheid en aanloklykheid alle beschryving te boven ging.

Hoe talryk en zwaar de kwellingen en onlusten des leevens mogten weezen, ja schoon, by gelykenis gesprooken, de geheele Schepping zelve een woestyne scheen, waar in geen vooruitzigt van geluk, en nauwlyks een straal van hoope zich opdeedt, om dit donker tooneel te verlichten; de bezitter hadt alleen het Juweel op de bovengemelde wyze te keeren, wanneer alle begogeling verdween; het gelaat der dingen terstond veranderde; vrede, vermaak, en bedaardheid zich vertoonde, gezien, gevoeld en genooten werd.

Stelt de begeerte van genot, aangezet tot het zoeken naar de middelen van verkryging, my, met hevige drift, de vraage voor, waar en hoe deeze dierbaare Gift kan verkreegen worden? - Ik antwoord - Dezelve hangt van tyd, noch jaaren, noch lugtstreek, noch leevensstand, noch middelen af; maar kan in de dierbaarste hoedanigheden, en in den uitgestrektsten invloed, genooten worden, door allen, die van de opgemelde byzonderheden een gepast gebruik maaken, en omtrent het overige zich niet bekommeren. Op zichzelven mogen wy zeggen, dat deeze Gift bestaat in eene mengeling van weltevredenheid en veragting, ontstaande uit eene rechtmaatige waardeering van zoekens- en verwerpenswaardige voorwerpen.