Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1781

[p. 216]

Aanmerkingen over de huwlyks contracten.

'Er is my zelden iets naargeestiger voorgekomen, dan een Huwelyks-contract. Weinige dagen geleden, moest ik, als Vriend, 'er een tekenen, tusschen Celiane en Melfon, waar van de oudste nog geen negentien jaaren bereikt had. Toen ik inkwam, hadden de Ouders reeds drie uuren met malkander gehaspeld, Hoe men op de beste wyze beschikkinge zou maaken over zeker goed, indien Celiane een kind kreeg, en indien eens dit kind zyne Moeder slegts weinige uuren overleefde. Dit geschil kreeg wel zoo veel hevigheid, dat het geheel Huwelyk zou gestaakt zyn, indien niet de twee jonge gelieven, beide door éénen geest gedreven, de eene den hals van den Vader van Melfon, de ander de kniën der Moeder van Celiane, omhelsd hadden. Hun teder vleijen en zoete bevalligheden eindigden den twist. Ten laatsten las men het Contract, daar niets inkwam dan van Sterven, van Giften by Vooroverlyden, Lyftogt, Erfgenaamstelling, Weduwschap, Rouwjaar, enz.; kortom het was een Testament by voorraad. Indien alle jong getrouwden genoodzaakt waren, den eersten nagt van hun Bruiloft, hun Huwelyks-contract met aandagt te leezen, hunne aandoeningen, hoe vuurig en levendig zy zyn mogten, zouden, vermoede ik, ras bedaaren. Terwyl men dit treurig Papier las, beschouwde ik Celiane en Melfon. - By ieder Artikel, daar de akelige woorden van Afsterven, Weduwschap, Erfgenaamen, Douarie inkwamen, liepen de traanen op hunne wangen. Zy hadden zig nooit konnen verbeelden, dat een Contract, 't welk zoo lang het voorwerp hunner wenschen geweest was, zoo droevig en naargeestig kon zyn.

In een Huwelyks-contract vervolgen de Ouders, tot in het tiende geslagt, het Huwelyks goed, daar zy zig van ontdoen. Zy slaan 'er weinig agt op, wat van hunne kinderen zal worden als zy getrouwd zyn, zoo hunne goederen maar wel bezorgd zyn. Liefde, Vriendschap, Geluk, Huisselyke bezorgingen, Opvoeding van Kinderen, wederzyds Vertrouwen, Getrouwheid, Zoetigheden, Heiligheid des Huwelyks, zyn uit den styl der Notarissen verbannen. Ik waagde deeze aanmerkingen overluid te maaken. Zy deed Celiane en Melfon glimlaggen. Dan een Notaris, die 'er by zat, zeide, op een zeer deftigen toon: ‘myn Heer een

[p. t.o. 216]

[p. 217]

Huwlyks-contract is geen Roman. De Bedingen, zoo verre het zedekundige betreft, raaken alleen de Getrouwden. Of zy malkander liefhebben of niet, of zy al of niet gelukkig zyn, dat is onze zaak niet, 't is zelfs niet zeer de zaak van Ouderen; deeze voldoen aan hunne pligten, zoo zy het Huwelyksgoed verzekeren, en ze ryk uittrouwen. In den grond van myn hart, vinde ik het zeer voorzigtig, dat men alle zedelyke bedingen uit de Huwelyks-contracten verbannen heeft. Gy ziet, welk een koelheid den Huwelyksband drukt, van twee gelieven, die, tien jaaren agter een, in het Character van Vryer en Vryster, voorbeelden van getrouwe Liefde geweest zyn. Liefde myn Heer is geen vermaak meer, als ze een pligt word. Gy kent immers de Vrouwen? Weinige zyn 'er die niet ontrouw worden, door het eenvoudige denkbeeld, dat zy tot getrouwheid verpligt zyn. Ik wenschte met heel myn hart, dat men den dag, na het Huwlyks-contract, vergeten kon dat men getrouwd was.’ Wel waar klaagt gy toch over? hernam ik. Ik wenschte dat de Ouders zig met meer zorge toeleiden om hunne kinderen tot het Huwelyk te schikken, dat zy hen de middelen, om malkander te zien, gemakkelyk maakten, eer zy hen door deezen zagten band vereenigden; terwyl zy geduurig een waakzaam oog hielden op hun gedrag: dat zy, van het oogenblik dat hunne genegendheid gezet ware, hen de gebreken van de voorwerpen hunner Liefde onder het oog bragten; en dan eerst bekend maakten, dat zy geschikt waren om hun geheele leeven met malkander te slyten. Mogelyk zou de Liefde hen misleiden omtrent elkanders zwakheden en fouten; maar geloof, dat deeze gebreken, vooral zoo zy hebbelyk, en gevolgen van geaartheid of opvoeding waren, hen langszamerhand van elkander verwyderen, en zy ten lesten ophouden zouden malkander te beminnen. Zoo het ondertusschen slegts losse gebreken, ligte fouten waren, de zugt om elkander te behaagen zou hen van de noodzakelykheid overtuigen van ze te verbeteren. Zy zouden beminnelyker worden, meer verknogt aan malkander, en de genegenheid zou al hun leeven duuren. Wanneer men wel verzekerd was van de overeenstemming hunner Characters, dan eerst moesten de Ouders hunne Huwlyks overeenkomsten beginnen te schikken; men moest ze onmiddelyk stellen in het bezit van 't geen men hen geeven wilde; maar het Contract zelve moest tot den dood der Ouderen geheim blyven; ten minsten zoo niet één van beide Gelieven voor hun stier-

[p. 218]

ve. Dan ik zou vorderen, dat de jonge Luiden zelve, vóór hunne verbintenis, een ander Contract te zamen passeerden; in welk niets dan van hunne wederzydsche verbintenissen, van de belofte van bestendige Liefde, enz. enz. inkwam. Ik wilde dat dit geschrift, het welk door het hart zelve opgemaakt was, in het openbaar op den Huwlyksdag geleezen zou worden; het moest, zeer fraay en netjes geschreeven, in een verguld Lystje, als het waardigste meubel, in de slaapkamer opgehangen worden, op dat zy het, van tyd tot tyd, te zamen herleezen zouden; ten einde zy binnen de palen van hunnen pligt gehouden werden, als de een of de ander zig daarvan verwyderen wilde.

De Notaris vond myn inval byzonder, dog de uitvoering daarvan onmogelyk. Wat zoud gy zeggen, hervatte ik, indien ik, zonder hier van daan te gaan, u een soortgelyk Contract liet zien, 't welk de beste gevolgen van de waereld gehad heeft? Hy wantrouwde my, en ik liet hem het volgende geschrift, voorzien van alle bewyzen van egtheid, en betyteld huwlyks-brief, leezen.

‘Wy Ondergetekenden ...... beide teder verliefd op elkander, beide wel onderrigt nopens de wederzydsche pligten, welke de H. Band des Huwlyks medebrengt, beide hartelyk gezind ter bevorderinge van het welzyn van den Staat, yverig verlangende aan het Vaderland Kinderen, aan de Waereld Burgers, te geeven, om ze te zien, te streelen, te voeden; ze in de beginzelen van het Euangelium op te brengen, en 'er goede Onderdaanen van te maaken, enz. zyn onderling overeengekomen, ons te veréénigen met onze tegenwoordige en toekomende bezittingen, om te zamen te leven en te slapen, onder uitdrukkelyke belofte, van nimmer een aszonderlyk bed te houden, onder welk voorwendzel het ook zyn moge, dan alleen in geval van zwaare ziekte. Wy verbinden ons, te meer, wyl wy geen van beide ryk zyn, om zuinig te leeven, en ons zedig te kleeden. En wyl de verkoelingen in het Huwlyk nooit zonder een of andere oorzaak zyn, belooven wy alles aan te wenden wat mogelyk is om ze voor te komen, en om die reden geen geheimen voor elkander te hebben; elkander verslag te doen van alle listige laagen die ons gelegd worden, en elkander de behulpzame hand te bieden, tegen alle kwaade voorbeelden, gewoonten en raadgeevingen: ons zoo veel mogelyk is te bewaaren tegen alle de aanvallen van veragting, toorn en meesteragtigheid; en zoo, by ongeluk, de een of ander eenige beginzels van deeze ziek-

[p. 219]

ten ondervond, dat die geene, die bedaard is, inschikkekelyk zal zyn, en die aandoening vertederen en verzagten, om alle nieuwe toevallen voor te komen. Wy belooven en verpligten ons, ons met de uiterste zindelykheid te onderhouden; en altoos te zamen te overleggen, als wy een of anderen koop, van welk eene natuur ook, zullen aangaan; vooral alles wat onze Kleederen, Lyfs-Opschik, en dergelyke dingen, betreft: als mede nooit, zonder elkander, op Jaarmarkten, Gezelschappen, Wandelingen of Schouwburgen te gaan. Overtuigd, dat onze Vrienden en Vriendinnen dezelfde moeten weezen, zullen wy, zoo zy ons eenige reden van klaagen of ongerustheid geeven, elkander daarvan naar behooren berigten. Dit alles in goeden ernst.

Getekend n.n.