Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1781

XVII. bericht wegens een Prentwerk, volgens de Nieuwe Uitvinding van den Heere Cornelis Ploos van Amstel, Jac. Corn. Z.

Mededirecteur van de Teken-Academie der Stad Amsterdam; van het Zeeuwsche Genootschap der Weetenschappen te Vlissingen, en van de Keurvorstelyke Schilder-Beeldhouw- en Bouwkunst-Academie te Dusseldorp, - Lid van de Holl: Maatschappy der Weetenschappen te Haarlem.

De Smaak, zoo in de Teken- en Schilderkunst, als in de Graveer- en Beitelkunst, wordt gewoonlyk, in 't algemeen, door twee groote tydperken verdeeld. Naamlyk, in dat der Oudheid, door het woord Antiek, en in dat der Hedendaagsche, door den naam van Moderne, onderscheiden.

Egter eigende men veeltyds den naam van Modern toe, aan zulke werken, zoo van deeze als van de voorgaande

[p. 75]

Eeuwe, welke gezelschappen van Burger- en laager standen verbeelden; weshalven de kunstenaaren, welke zig op diergelyke Kunststukken toeleggen, door de Liefhebberen, tot uitzondering van die welke van Boerebyeenkomsten hun werk maaken, Schilders van Moderne Gezelschappen worden genaamd.

In deeze soort van Studie heeft ons Vaderland, al voor anderhalve Eeuw, uitmuntende meesters voortgebragt, welke, in de natuurlyke uitdrukking van Persoonen, Characters en bedryven; in het uitbeelden van allerhande Kleedingen, en Stoffen van Fluweel, Satyn, Zyde, Lywaat, Laken, enz. niet alleen de Kunstenaars der Oudheid evenaaren, maar zelf zeer verre te boven gaan; om nu niet te spreeken van het voeglyk verkiezen en natuurlyk plaatsen van 't licht en donker, waar van de kunst, in de tyden der Antieken, geen voorbeelden van die volkomenheid, zo verre ons bekend is, heeft opgeleverd.

Wy hebben zulks, onder anderen, doen zien, in de XIVde Prent van dit Werk, zynde een Pannekoekbakster, gevolgd naar eene fraaije Tekening, met zwart Kryt, door Gabriel Metzu, en breeder beschreeven in ons VIIde Bericht.

Het genoegen, daar door by de Kenners en Kunstliefhebberen behaald, was te vleiende voor den Uitgeever, om ook niet op de goedkeuring der Liefhebberen te hoopen, by de Uitgaave van deeze zyne 30ste Prenttekening, in dit zo Kunstbevorderend Prentwerk; zynde nauwkeurig gevolgd en in zyn eigen kleur gedrukt, naar een alleruitmuntendste tekening van den

Ridder gerard ter burch.

Verbeeldende eene jonge en bevallige Dame, zittende, als vermoeid zynde, op 't midden van den voorgrond, ruglings tegen haar Toilet, en houdende in haar regterhand een glas, waar uit zy schynt te drinken; nevens haar staat een Heer van aanzien, welke, met een Pagie, op zyn Spaansch gekleed, in eene eerbiedige houding, voor haar gezien wordt; en een Schenkbord vast houdt, als gereed om het aangebooden glas, geledigd zynde, wederom te aanvaarden.

Zy is geestig gekapt, en, op eene schilderagtige wyze, in een Satyne Tabberd, naar de pragtigste gewoonte van

[p. 76]

dien tyd gekleed: wordende door een sterk licht gedaagd, het geen een kragtige werking doet, tegen een bruin sluweele Mantel van den Heer, die zydelings agter haar staat. - De Characters der persoonen, derzelver hartstogten en beweegingen, in ieders byzonderen stand, zyn verwonderlyk fraaij uitgedrukt. - Ook is het Satyn, waarin de Ridder G. ter Burch boven zyne tyd- en kunstgenooten uitmunt, en de verdere stoffe der kleederen, ongemeen natuurlyk verbeeld, niet anders dan of die stoffen zelve gezien wierden; gelyk ook de verdere toestel en meubelen, waar mede het vertrek gestoffeerd is.

Deeze Prent-tekening is van gelyke grootte, in dezelfde kleur gedrukt als de Origineele Tekening, welke, zo zeldzaam als kostbaar, berustende is in de Kunstverzameling van den Uitgeever; zynde met geelagtige Inkt of Roetkleur, in den jaare 1666 getekend; het zelfde jaar, toen deeze groote Meester, het uitmuntend Schilderstuk, verbeeldende de Vredehandelaaren te Munster, gemaakt heeft, 't geen thans berustende is, te Leyden, in 't Kabinet van den Heere van Leyden, Heere van Vlaardingen, &c. welk Tafereel algemeen by de Liefhebbers bekend is, door de fraaije Prent van J. Suyderhoef.