Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1781

De Voetstappen van Gods Voorzienigheid, in de roemrijke zege, bevochten, op de sterkere Engelsche Vloot, op den 5den Augustus 1781, in een Brief van gelukwensching aan den waardigen Heer Vice-Admiraal J.A. Zoutman, getoond, door F.G.C. Rutz, Hoogduitschen Leeraar der Luthersche Gemeente in 's Hage. Uit het Hoogduitsch vertaald. In 's Gravenhage, by J.v. Cleef, 1781. In groot octavo, 46 bladz.

Het heldhaftig en zegenpralend stryden van Nederlands manmoedigen Vice-Admirael Zoutman, onder wiens bevel Hollands Vloot de Engelsche Vloot heeft doen deinzen, wekte den Eerwaerden Rutz op, om onzen roemwaerdigen Zeeheld geluk te wenschen met zynen zegenprael. En 't is hem niet ondienstig voorgekomen, deze zyne hartlyke toewensching in openbaren druk gemeen te maken, om by die gelegenheid Neêrlands Inwoonders onder 't oog te brengen, hunne verplichting, om de bestierende hand der Godlyke Voorzienigheid in dit gewigtig voorval te erkennen. Dit onderwerp is, buiten de welingerichte gelukwensching aen den Bevelhebber van Hollands Vloot, het voornaem bedoelde van den Eerwaerden Rutz in dezen Brief. Zulks doet hem vooraf enigzins uitweiden, over de blyken van Gods Voorzienigheid ten goede van Nederland, in vroegere dagen; zonder echter te bepalen, of men daer uit overtuigend hebbe af te leiden, dat 'er, behalven de gewoone en algemene, nog ene geheel buitengewoone en gansch byzondere Voorzienigheid is, welker bescherming en zegen dit Land ondervonden heeft. Maer hy begeert, dat men met hem, als bewezen, onderstelle, 't geen hy volledig bewysbaer acht; dat al-

[p. 581]

les in de waereld zijne rede en zijn gevolg heeft, hoe diep verborgen ook de eerste, en hoe verre het laatste mooge verwijderd zijn! En, dat op deeze waereld niets, hoe klein en loevallig het zelve in onze oogen zij, zonder Gods voorkennis, toelaating en bestiering gebeurt.

Op deze grondslagen komt het hem voor, dat men de voetstappen der Godlyke Voorzienigheid in dezen Zeeslag ten duidelykste aentreft; en hier toe brengt zyn Eerwaerde, wel inzonderheid, het volgende. (1) Het uitloopen der Vloot, niet vroegtydig, maer eerst, na verloop van zes maenden, zints het Oorlogs-Manifest van Engeland. (2.) De verregaende overmagt der Engelsche Vloot boven de onze. (3.) Het ontmoeten van de Engelsche Vloot, op de hoogte van Doggersbank, den 5. Augustus, toen Parker nog geen echt bericht had van de sterkte der Hollandsche Vloot: daer het komen der Vloot op die hoogte, één dag vroeger of later, ene groote verandering, ten onzen nadeele, te wege had kunnen brengen; het zy nog inde uit- of in de volgende terugreize der Vloot. (4.) De eensgezindheid onder onze gezamenlyke dappere Bevelhebbers, en de invloed hier van op onze Matroozen en Soldaten. (5.) De manlijke en heldhaftige dapperheid onzer strydende Vlootelingen, van allerleien rang. (6.) Ene op zich zelve beschouwende kleinigheid, maer in de uitkomst gewigtige omstandigheid. - Des Vice-Admiraels vrye en toevallige keuze ener rode Vlag met witte strepen, (gewoonlyk een teken van Aanval,) tot een teken voor de Koopvaerdyschepen; op welks gezicht zy, zo dra zy het zelve aen den top van zekeren Mast zien zouden, zich hadden te schikken, om, ter hunner behoudenisse, ene haven der Republiek te kiezen. - Een teken, dat den Vyand verbysterde, daer hy 't hield voor een blyk van de welgesteldheid der Hollandsche Vloot; 't welk hem voor zynen ondergang deed dugten, en waer op hy afdeinsde. Hier by komt nog, dat een vyandlyke kogel het touw, waer mede het teken tot den stryd anderszins word ingehaeld, had weggenomen, 't welk zyn Eerwaerden toeschynt als ene voorspellende bode der Overwinninge geweest te zyn.

De Eerwaerde Rutz, (die evenwel op dit laetste niet sterk staen blyft,) dringt de opgemelde omstandigheden oordeelkundig aen; en beantwoordt, zonder zich met- andere tegenbedenkingen op te houden, alleen die, welke ontleend word uit het bezef, dat 'er in dit alles niets

[p. 582]

wonderdadigs plaets heeft. Hier tegen betoogt zyn Eerwaerden dat het wonderdadige niet vereischt word, om ons de hand der Godlyke Voorzienigheid in zekere gevallen te doen bemerken; betuigende voorts dat die hem in dezen, zonder iets wonderdadigs te vertoonen, baerblykelyk voorkomt. ‘My heeft,’ zegt hy daerom, ten slot der behandelinge van dit onderwerp, ‘mij heeft de overweeging der bijgebragte zaaken, in verband met de gewigtige gevolgen, welke die zege thans reeds veroorzaakt heeft, in de overtuiging bevestigd, dat God nog met dit Land is, en het zelve beschermt.’