Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1781

De Geschiedenis der tederheid van het menschlijk hart, opgehelderd in Brieven van twee Gelieven. Uit het Hoogduitsch van J.M. Miller, Schrijver van de siegwart. Te Amsteldam, by M. Schalekamp. Behalven het Voorbericht 214 bladz. in octavo.

In eene briefwisseling van twee deugdzaame Gelieven, ontvouwt ons de Heer Miller hier de streelende aandoeningen der zuivere kuische Min op welgestelde harten, met welken zig het Godsdienstige gevoel van zedelyke verpligting vereenigt. Sophia en Willem drukken het tedere der liefde, ter wederzyde, op het kragtigste uit, zo dat de natuur zelve spreeke; tusschen beiden komende voorvallen geeven gelegenheid tot zedekundige bedenkingen, die ter gedragsbestieringe strekken, welken de ongedwongen taal van een overtuigd hart voorstellen; invallende belemmeringen, die elkanders byweezen nu en dan stremmen, die de voortzetting van de gewenschte egtverbintenis vertraagen, verleevendigen het liefdegevoel. Eindelyk genaakt het tydstip, dat Willem, tot een gevestigd bestaan gekomen, zig met Sophia in 't heugelykste vooruitzigt verblydt; dan, ziet eene ongesteldheid werpt Willem te bedde, zyne kwaal tast hevig toe, en hy is een lyk, eer het Sophia moge gebeuren by hem te weezen. Naauwlyks laat zyne kwaal hem toe, met eene beevende hand, een brief voor Sophia te schryven, in welken hy zyne tederheid voor haar, en tevens zyne gelaatene onderwerping aan de schikking der Voorzienigheid, met eene ongeveinsde hartlykheid uitdrukt. - Sophia ontvangt, gelyk de Uitgeever deezer Brieven meldt, by haare komst, weinige uuren na des Minnaars dood, zynen met stervende vingeren geschreeven brief, onder de sterkste aandoeningen; die haare leevenskragten dermaate verzwakken, dat zy in eene krankte gevallen zy; in welke zy, gelyk het eener Christinne past, gelaaten den dag te gemoet ziet, die haar haast, voor eeuwig, met haaren Willem zal vereenigen. - De Heer Miller heeft, in het opstellen deezer Brieven, de stemme der Natuur en to gelyk die van den Godsdienst, op eene treffende wyze, in agt genomen. zo dat gevoelige harten 'er door aangedaan moeten worden: 't welk dit Geschrift als een leerzaamen Roman der Jeugd aanpryst.