|
| |
Staatsomwenteling van Amerika. Uit het Fransch van den Heere Abt raynal. Te Amsterdam, by W. Holtrop 1781. Behalven het Voorwerk 152 bladz. in gr. Octavo.
Het verschil, tusschen Engeland en deszelfs Volkplantingen in Noord-Amerika ontstaan, is, door deszelfs wyduitgestrekte gevolgen, een gewigtig onderwerp van Staatkundige Bespiegelingen geworden. Uit dien hoofde kan het niemand vreemd voorkomen, dat de Abt Raynal, na 't voltrekken zyner Wysgeerige en Staatkundige beschouwingen van beide de Indien, nogmaals zyn oog byzonder op de lotgevallen van dit Gewest, en het daaromtrent gebeurde in Europa geslaagen heeft. 's Mans verdienste, als een schrander Staatkundige, (wat men ook voor 't overige van zyne byzondere denkwyze hebbe te oordeelen,) uit het voorgemelde overbekend, is wyders zeer wel geschikt, om den Leezer een gunstig denkbeeld, nopens de behandeling van dit onderwerp door dien Schryver, in te boezemen; en wy schroomen, op het doorbladeren van dit Geschrift, niet, te zeggen, dat de uitvoering alleszins aan die verwagting beantwoordt. - De Abt Raynal geeft in het zelve een Geschied- en Staatkundig verslag van deeze aanmerkelyke gebeurtenis, doorvlogten met wel overdagte voorstellingen, die ter ophelderinge van verscheidene byzonderheden strekken; terwyl ze ons tevens de regten der Vorsten en der Onderdaanen leeren gade slaan.
By den aanvang ontvouwt hy ons Engelands bekrompen staat in den jaare 1763; die de Regeering als noodzaakte, om de Volkplantingen, tot hulp van het, door den Oorlog, uitgeputte Moederland in te roepen. Dit was, zegt hy, verstandig en regtvaardig. Maar de wyze, op welke men daaromtrent te werk ging, was, gelyk hy vervolgens toont, verre van daar; en juist geschikt, om de Volkplantingen tegen het Moederland op te hitzen. Ook had het, naar 't beloop der verdere geschiedenissen, tot een gevoig, dat twaalf Provincien, (waarby zig eerlang nog een dertien- | |
| |
de voegde,) zig te zamen vereenigden, en, in Herfstmaand des jaars 1774, afgevaardigden naar Philadelphia zonden, met last, om haare voorregten en belangen te handhaaven. Onze Autheur den trapswyzen voortgang der dwinglandsche maatregelen van 't Parlement van Engeland, in deezen, die op een openbaaren kryg stonden uit te loopen, welke ook spoedig volgde, voorgedraagen hebbende, tragt wyders opzettelyk te toonen, dat de Volkplantingen, zelfs buiten het geval van misnoegen, regt hadden, om zig van het Moederland af te zonderen. Zulks leidt hem tot eene overweeging van de vrede bevorderende zyde, welke Engeland gekoozen moest hebben, toen het de gisting der Volkplantingen bemerkte; toonende tevens, hoe onbezonnen en onregtmaatig de Regeering in tegendeel het besluit nam, om de Volkplantingen door geweld te onder te brengen. Een besluit, het welk natuurlyk te wege bragt, dat deezen alle de banden verbraken, welken haar tot nog met het Moederland vereenigden: zo dat zy, den vierden van Hooimaand des jaars 1776, op een algemeen Congres, de onafbanglykheid openlyk afkondigden; geevende te gelyk een Manifest in 't licht, waarin zy de beweegredenen van hun gedrag voor de oogen der Natien bloot leiden. De Abt Raynal den voornaamen inhoud van dit Manifest opgegeeven hebbende, laat zig daarop, over de gesteldheid van den Regeeringsvorm der vereenigde Volkplantingen, in deezer voege uit.
‘Een stap, die alle de banden, door het bloed, door den Godsdienst, en door de gewoonte toegehaald, verbrak, moest door eene groote eensgezindheid van neigingen, door verstandige en kragtdaadige maatregels, onderschraagd worden. De Vereenigde Staaten van Amerika bezorgden zich zelven eene bondgenootschappelyke Regeeringswyze, welke met de inwendige voordeelen eener Gemeenebestregeeringe, alle de uitwendige sterkte van eene Monarchie paarde.
Ieder Provincie hadt eene Vergadering, bestaande uit de Afgevaardigden der onderscheidene gewesten, in welke de wetgeevende magt berustte. De President dier Vergaderinge hadt de uitvoerende magt: zyne regten en pligten waren, alle burgers te hooren; dezelve by een te roepen, wanneer de omstandigheden zulks vorderden; te zorgen voor de uitrusting en het onderhoud der troepen, en, nevens de opperhoofden, derzelver verrigtingen te beraamen. Hy wierdt gesteld aan het hoofd van Gevolmagtigden, die geduurige gemeenschap moesten onderhouden met het algemeene Congres. De tydt zyner bedieninge wierdt gesteld op twee jaaren; maar de wetten gaven vryheid, om dien tyd te verlengen.
De Provincien waren niet verpligt rekenschap te geeven van haar bestuur aan den grooten Raad der Natie, hoewel zamengesteld, uit de Afgevaardigden van alle Graafschappen. De meerderheid van het algemeen Congres, over de byzondere Congressen, bepaalde zig tot zaaken, de Staatkunde en den Oorlog betreffende.
| |
| |
Zommigen zyn van gedagten, dat de inrigting van dit lichaam niet zo volkomen was als de wetgeeving der Provincien. 't Schynt, in de daad, dat bondgenoodschaplyke Staaten, die den stand van onderdaanen verlaaten hebben, om zich tot dien der onashangelykheid te verheffen, niet zonder gevaar in handen hunner Afgevaardigden kunnen vertrouwen, de onbepaalde magt van Oorlog en Vrede. Want, indien zy trouwloos of niet zeer kundig zyn, kunnen zy den geheelen Staat doen wederkeeren tot de slaaverny, welke dezelve zoekt te ontworstelen. 't Schynt dat in deeze oogenblikken van staatsomwentelingen de algemeene wil niet te duidelyk bekend zyn kan, en niet te letterlyk kan worden uitgedrukt. Ongetwyfeld, zegt men, is het noodzaaklyk, dat alle de stappen, alle de verrigtingen, welke ter algemeene verdeediging medewerken, moeten beraamd worden, door de algemeene Afgevaardigden des lichaams van den Staat; maar dat de voortduuring van den Oorlog en de voorwaarden van den Vrede moeten overleid en beslist worden in ieder Provincie; en dat eindelyk van deeze raadpleegingen verslag gedaan worde aan het algemeen Congres door de Afgevaardigden, welke het gevoelen hunner Provincie aan de meerderheid zouden onderwerpen. Men voegt 'er nevens, dat, indien het in gevestigde heerschappyen heilzaam zy, dat het Volk zich met een volkomen vertrouwen verlaate op de wysheid van zynen Raad, in eenen Staat daarentegen, welks Regeeringsform eerst gevestigd wordt, in welken het volk, tot nog toe onzeker omtrent zyn lot, zyne vryheid gewapenderhand te rugge elscht, alle burgers zich geduurig moeten bevinden in den Raad, in het Leger en in de algemeene Vergaderplaatzen, en de oogen altyd gevestigd houden op de Afgevaardigden, wien zy hun lot hebben aanbevolen.
Hoewel deeze beginzels, in 't algemeen, gegrond zyn, zou men, egter, kunnen antwoorden, dat zy, misschien, bezwaarlyk zouden kunnen toegepast worden op het nieuw Gemeenebest, 't welk door de Amerikaanen wierdt opgericht. Het is met dit Gemeenebest niet eveneens gelegen, als met de verbondene Republyken, welke wy, met 'er daad, in Europa gevestigd zien; ik bedoel de Republyken der Nederlanden en Zwitserland, die eene niet zeer groote uitgebreidheid beslaan, en daar de Provincien zeer spoedig met elkander in onderhandeling kunnen treeden. Het zelfde kan van de bondgenootschappen van oud Griekenland gezegd worden. Op een kleinen afstand waren deeze Staaten van elkander gelegen; binnen de grenzen van Peloponnesus, of binnen den omvang van een kleinen Archipel, waren zy genoegsaam opgeslooten. Maar de vereenigde Staaten van Amerika, langs een wyduitgestrekt vast land verspreid; in de nieuwe waereld eene uitgebreidheid van bykans vyftien graaden beslaande; door wildernissen, bergen, zeeboezems, en wyduitgestrekte kusten van een gescheiden zynde; kunnen zy geene zo spoedige gemeenschap onderhouden. Indien het Congres geenerlei uitspraak kan doen in de staatkundige belangen, buiten de
| |
| |
byzondere raadpleegingen van ieder Provincie; indien, by ieder gelegenheid van eenig gewigt, by ieder onvoorziene gebeurtenis, de Afgevaardigden nieuwe bevelen, en, om zo te spreeken, eene nieuwe magt noodig hadden, dit lichaam zou geheel werkloos blyven. De overgroote afstanden, de vertraagingen en de menigte der overleggingen zouden te dikmaals aan het algemeene welzyn nadeelig weezen.
‘Daarenboven, in de opkomst eener heerschappye, en te midden van geweldige gistingen der vryheid, heeft men nimmer te vreezen, dat een lichaam van Afgevaardigden, door omkooping of uit zwakheid, de belangen, hun toevertrouwd, zal verraaden. 't Is veeleer zulk een lichaam, waarin de geest van algemeenebestgezindheid zich verheft en vuur vat. Hier huisvest, in zyne volle kragt, het vuur der Natie. Verkoozen door de agting hunner medeburgeren, verkoozen in eenen tyd, in welken alle openbaare bediening gevaarlyk, en het regt van stemmen eene eer is, geplaatst aan het hoofd van hun, welke voor altoos dien vermaarden Areopagus zullen uitmaaken, en zelf daardoor geneigd, om de algemeene vryheid als hun werk te beschouwen, moeten zy bezield zyn, met de geestdrift van grondleggers, die het hunnen roem agten, dat hun naam eeuwen lang gegraveerd zyn, in den voorgevel van het doorluchtig gebouw, 't welk thans uit den grond opryst. Ongegrond is, derhalven, de vreeze der voorstanderen van het tegenovergesteld ontwerp, dit onderwerp betreffende.
Ik zal nog verder gaan. 't Zou kunnen gebeuren, dat een volk, 't welk voor zyne vryheid strydt, vermoeid, zynde door een langduurend en afmattend worstelen, en kragtiger getroffen van de tegenwoordige gevaaren dan van het toekomende geluk, zynen moed voelde verslappen, en, misschien in de verzoeking wierdt gebragt, om, ten eenigen dage, de afhanklykheid en den vrede te schatten, boven eene onstuimige onafhanglykheid, die gevaaren en bloed kost. In dat geval zou het voord elig zyn voor het volk, zich ontdaan te hebben van de magt, om den vrede met zyne onderdrukkers te sluiten, en dit tegt te hebben overgedraagen in de handen van den Raad, welken het verkoozen heeft tot een werktuig van zynen wil, indien deeze wil vry, grootmoedig en dapper zy. In het oogenblik als het volk deezen Raad aanstelde, mogen wy ons verbeelden, dat het dien aldus heeft aangesprooken. Ik plant den standaart des Oorlogs tegen myne dwingelanden. Indien het gebeurde, dat myn arm vermoeid wierd van stryden, indien ik my zo verre kon verlaagen, dat ik aanzoek deed om uit te rusten, ondersteun my dan tegen myne zwakheid. Hoor van my geene onwaardige geloften, welke ik voorshands verzaak; en noem het woord Vrede niet, dan wanneer myne ketens zullen verbroken zyn.
In de daad, indien men met de geschiedenissen der Gemeenebesten te raade gaa, zal men bevinden, dat de geweldige aandrang en gemoedsdrift der menigte slegts een oogenblik duurt; maar dat,
| |
| |
by een klein getal uitgeleezene mannen, bekwaam om als opperhoofden te werken, die bestendige en kragtdaadige besluiten moeten gezogt worden, die met vaste en kloekmoedige schreden na een bepaald doelwit streeven, nimmer wankelen, en de rampspoeden, de fortuin en de menschen bardnekkig bestryden.’
Verder verleent ons de Abt Raynal een beknopt verslag van de toenmaalige krygsverrigtingen, waaromtrent hy ten slot aanmerkt, dat de wederzydsche toestand der dingen, na drie jaaren strydens, verwoestens en moordens, niet verschilde van 't geen dezelve, veertien dagen na het pleegen der eerste vyandlykheden, in den jaare 1774, geweest was. Deeze zo vreemdluidende byzonderheid geeft hem aanleiding, om de oorzaaken hier van na te spooren, en te onderzoeken, waarom het, aan de eene zyde, den Engelschen toen niet gelukt zy, de Vereenigde Provincien te onder te brengen; en hoe het, aan de andere zyde, bykome, dat de Vereenigde Provincien diestyds de Engelschen niet uit het vaste Land van Amerika verdreeven hebben. Aan dit onderzoek hegt hy wyders eene beschouwing van 't gedrag van 't Fransche Hof, dat, in den jaare 1778, de onafhanglykheid der Vereenigde Staaten erkende, en met dezelven een Verbond van vriendschap en koopbandel sloot; waarop een oorlog tusschen Engeland en Frankryk ontstond, in welken ook Spanje, na dat hy vrugtloos gepoogd had die twee Mogendheden onderling te bevredigen, deel nam, door zig met Frankryk, tegen Engeland, te vereenigen. Onze Autheur, deeze gedaane stappen beoordeeld hebbende, bepaalt zig vervolgens nog ter overweeginge van de Staatkunde; die het huis van Bourbon moet volgen, indien het de overwinning behaale. By dit alles komt ten laatste eene ontvouwing van het denkbeeld dat men zig, zynes oordeels, van de dertlen Vereenigde Provincien heeft te vormen; waaromtrent hy, zo ten aanzien van den Landbouw, als den daaruit voortvloeienden Koophandel na buiten, min gunstige gedagten voedt, dan men 'er gemeenlyk van schynt te hebben. ‘Het zal,’ zegt hy, op zyne gegeeven beschryving, ‘veel zyn, indien tien millioenen menschen immer in deeze Provincien een vast bestaan vinden. In dat geval zullen de te verzendene goederen weinig of niets bedraagen; maar de binnenlandsche nyverheid zal de plaats der
buitenlandsche vervangen. Na genoeg zal het land op zichzelve kunnen bestaan; mids de landzaaten de kunst verstaan, om met spaarzaamheid en in een middelbaaren staat gelukkig te leeven.’ Zulks doet hem dit zyn Geschrift, met de volgende aanspraak aan de Americaanen, sluiten.
‘Inwooners van Noord-Amerika! laat het voorbeeld van alle Natien, welke u zyn voorgegaan, en vooral laat het voorbeeld van het Moederland u leeren. Vreest voor den toevloed van het goud, welk, nevens de weelde, het zedenbederf en de veragting der wetten medevoert; vreest voor eene al te ongelyke verdeeling der rykdommen, welke een klein getal van burgers ryk maakt, en eene menigte arm en elendig laat; het gevolg hier van is de
| |
| |
toomlooze losbandigheid van de eene en de laagkruipende vernedering van de andere. Behoedt u tegen den geest der veroveringe. De rust der heerschappye neemt af, naar gelange zy uitgebreider wordt. Hebt wapens om u te verdeedigen; maar hebt er geene om aan te vallen. Zoekt onbekrompenheid en gezondheid in den arbeid; de voorspoed in het bebouwen van landeryen, en in de werkplaatzen der nyverheid; de sterkte en magt in de goede zeden en de deugd. Doet de kunsten en weetenschappen bloeien, welke den beschaafden van den wilden en woesten mensch onderscheiden. Draagt vooral zorge voor de opvoeding uwer kinderen. Uit de openbaare schoolen, twyffelt daar niet aan, koomen verlichte Overheden, geoeffende en dappere Krygslieden, goede Vaders, braave Echtgenooten, goede Broeders, goede Vrienden, deugdzaame Menschen. Overal, daar men de Jeugd, ziet verbasteren, neigt de Natie tot haaren oudergang. Laat de Vryheid een onwankelbaaren grondslag hebben in de wysheid uwer Instellingen, en laat dezelve de onlosmaaklyke band zyn, welke uwe Provincien zamenbindt. Laat de eene Gezinte boven de andere niet door de Wet begunstigd worden. Laat dus, indien het zyn kan, uwe voortduuring niet dan met die der waereld eindigen.’ |
|
Auteursrechtvrij