Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1781

Verhandeling over de Bouwkunde, door S. le Clerc. Roomsch Ridder, Teekenaar en Plaatsnyder van Lodewyk XIV. Uit het Fransch vertaald, door P.E. Duyvené. Te Amsterdam, by J. Smit en Zoon, en W. Vermandel, 1781. In groot Quarto, behelzende ongeveer 100 bladzyden Letterdruk en 182 Plaaten.

Bouwkundige Liefhebbers hebben dit Fransche Stuk, met reden, altoos hoog gewaardeerd, en 't kan uit dien hoofde denzulken onder onze Landzaaten, die der Fransche taal onmagtig zyn, niet anders dan gevallig weezen, dat ze het zelve ook in onze Spraak gemeen gemaakt zien, als waar door ze in staat gesteld worden, om 'er een nuttig gebruik van te kunnen maaken. Het behelst, na eenige voorafgaande beknopte aanmerkingen over de Bouwkunde en de Ordens der Colomnen, eene verklaaring van een groot aantal van Plaaten, die als zo veele schetzen zyn van het geen men omtrent de verschillende Ordens, en wat verder daat toe betrekking heeft, behoort gade te slaan, met bygevoegde waarneemingen, die ter nadere ophelderinge strekken, en tevens aanwyzen, waarop men in de uitvoeringe agt hebbe te geeven De manier, op welke de Autheur dit onderwerp behandelt, is alleszins kort en tevens van die klaarheid, dat een oplettend Leezer hem, onder 't nagaan der voorgestelde schetzen, zonder moeite begrype; en 's Mans Bouwkundige Lessen gereedlyk kunne overbrengen, tot die byzondere omstandigheden, waarin by zig voor-

[p. 385]

stelt te zullen werken, ter uitvoeringe van een Plan, het welk in eene mindere of meerdere maate treffende moet zyn: op welke soort van Bouwkunde dit Geschrift eigenlyk doelt. - Het is naamlyk juist niet geschikt tot het voordraagen van algemeene Bouwkundige onderrigtingen; waar omtrent men in verscheiden andere Werken ten overvloede te regt kan geraaken; hier mede houdt zig de Heer Le Clerc in deezen niet op. ‘Ik verbind my zegt hy, in dit Werk tot niets anders, dan dat geen, dat opzigt heeft tot de schoonheid, goede smaak en sierlykheid der voor naamste deelen, die in het zaamenstellen van een schoon en treffelyk Gebouw voorkomen. Hiertoe geef ik Ordens van Colomnen en Pylasters, op nieuwe maaten en verdeelingen; vervolgens voeg ik hier by de deelen, die gezegde Ordens kunnen vergezellen; benevens de waarneemingen die men doen moet in het zaamenstellen, en de aanmerkingen, die ik noodig oordeelde te moeten doen, om de min geoeffenden voor zekere vry algemeene gebreken te behoeden. Gebreken, die misschien door hen niet zouden worden ontdekt, of gekend, om er zig van te kunnen wagten; veel min 'er zig in onderwyzen door andere Verhandelingen; dewyl tot heden zy, die over de Bouwkunst geschreven hebben, niets daarvan aanroeren; schoon veelen deezer zig hebben uitgebreid door kleinigheden van weinig waarde.’