Verhandeling over de Gezwellen, waarin dezelve onder hunne Geslagten en Soorten gebragt worden. Door J.J. Plenk, Leeraar der Geneeskunde te Turnau. Naar den tweeden Hoogduitschen Druk, in het Nederduitsch vertaald. Door J. Daams, Heelmeester te Haarlem. Te Haarlem, by C. van der Aa, 1780. Behalven de Voorrede, 206 bl. in gr. 8vo.
Om de Ziekten, gelyk de Botanie, in eene Systematike orde te brengen, zoude, (uit hoofde van het menigvuldig getal derzelven,) niet alleen den arbeid van veele kundige Geneesheeren vereischen, maar is nog bovendien aan verscheiden zwarigheden onderhevig.
Het is, ondertusschen, waar, dat zulk eene Systematike orde, voor den Leerling der Konst, veel gemak aanbrengt; vermits hy daardoor in staat is, veele gebreken, en derzelver overeenkomst, met een enkel opslag van het oog te kunnen overzien. - De Hoogleeraer Plenk heeft deezen arbeid, met opzigt tot de gezwellen, ondernomen, en brengt dezelve, in het Werkje dat wy thans voor ons hebben, onder agttien byzondere Klassen, als Ontstoken-Gezwellen, Etter-Gezwellen, Verstervings-Gezwellen, Verharde Gezwellen, Water-Gezwellen, Bloed-Gezwellen, Zak-Gezwellen, Vleesch-Gezwellen, Been-Gezwellen, Gewrigts-Gezwellen, Gezwellen, die eene aardagtige Stoffe in zig bevatten, Lugt-Gezwellen, Speekzel-Gezwellen, Gal-Gezwellen, Zog-Gezwellen, Water-Blaas-Gezwellen, Valsche Breuk-Gezwellen, en Werktuigelyke Gezwellen, of Gezwellen der Ingewanden. - Ieder deezer Klassen word in haar Geslagt, en elk Geslagt weder in derzelver Soorten afgedeeld, het welk een getal van honderd en twintig uitmaakt. De waare Breuken belooft de Schryver in het Tweede Deel te zullen verhandelen.
De Characters der Gezwellen zyn kort en duidelyk opgegeeven, en de geneeswyze met weinig woorden aangetoond. - De Heer Plenk verzwygt ook geensints de Schryvers, die hy geraadpleegd heeft; eene openhartigheid die altoos in een Schryver te pryzen is.
Het Werk zelve is oorspronglyk in het Latyn geschreeven; en heeft het ongeluk gehad meer dan eens in het Hoogduitsch slegt vertaald te worden. - De beste derzelven, ons bekend, is die, welke in het jaar 1776, te Dres-