Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1781

Kort Begrip der Bijbelsche Aardrijkskunde in vraagen en antwoorden, met twaalf afgezette Landkaartjes. Te Utrecht, by S. de Waal. Behalven het Voorwerk, 192 bladz. in octavo.

Al wie zich ooit op de beoesening der Bybelbladen toegeleid heeft, die ondervond menigmael, dat een geregeld denkbeeld van de Bybelsche Aerdrykskunde, een klaer en onderscheiden begrip van de gelegenheid, den staet, en de natuurlyke gesteldheid der Landen en Steden, in de Heilige Schriften vermeld, hem dienst deed. Ze kwam hem zekerlyk te stade, niet slechts in 't naspooren van de verschillende reistochten, en 't overwegen van deze en gene voorvallen hier of daer ter plaetze, maer ook in 't wel verstaen van vele spreekwyzen en voorstellingen, die daertoe betrekkelyk zyn, of 'er op zinspelen. Ter dier oorzake heeft men derzelver beoefeninge altoos den Bybellezers aenbevolen; en gemerkt velen hunner niet geschikt zyn, om uitvoerige Geschriften over dit onderwerp te doorbladeren, (dat ook voor weinigen inderdaed ene wezenlyke nuttigheid heeft,) zo is hun ene beknopte handleiding, als het hier bovengenoemde Geschrift, aen te pryzen. Men heeft, 't

[p. 218]

is waer, verscheiden Opstellen van die natuur, van welken men zich, met vrucht, kan bedienen; doch, zonder de anderen enigzins te na te spreken, mag men van dit Opstel wel zeggen, dat het, van wegens de geregeldheid en volledigheid, tot het bedoelde einde zeer dienstig is.

Het bestaet uit twaelf afdeelingen, naer het getal der twaelf afgezette Kaertjes, die met naeuwkeurigheid uitgevoerd zyn; en in welker schikking men het beloop der Bybelsche Geschiedenissen meerendeels in acht genomen heeft. De Autheur begint met de beschryving der landen, welken het tooneel geweest zyn van de geschiedenissen der Aertsvaderen, tot op den tyd hunner vreemdlingschap: en daeraen volgt een bericht der van ouds bekende landen, zo als dezelven, na den zondvloed, onder de nakomelingen van Noachs Zoonen verdeeld zyn. Na dit algemene, slaet hy byzonderlyk het oog op het Land Kanaan. (1.) Zo als het zelve door zyne eerste bezitters bewoond is, ten tyde der vreemdlingschap van Abraham, Isaäk en Jacob in hetzelve: waeraen verknogt is, eene afzonderlyke beschouwing van Egipte, mitsgaders van de reize der Israëlieten uit Egipte naar Kanaän. (2.) Zo als het zich voordoet in zyne natuurlyke gesteldheid, ten aenzien der zeeën, rivieren, beken, bergen, dalen, vlakten, woestynen, enz. (3.) Zo als het onder de twaelf stammen verdeeld is; by welke voordragt ook nog gevoegd is ene afzonderlyke beschryving van den afgebeelden platten grond van Jerusalem. Hier mede is de Autheur gekomen tot den tyd der Koninglyke regeringe, 't welk hem bepaelt ter beschouwinge van dat Gewest onder Saul, David en Salomo, benevens de Landen, door deze Vorsten overheerd. En dan leid hem de Joodsche Geschiedenis verder tot een bericht van de Oostersche Landen, waerin Abrahams nakomelingen, geduurende hunne gevangenschap, verkeerd hebben. Hierby komt wyders eene beschryving van 't Joodsche Land, zo als het aen de heerschappy der Romeinen onderworpen was; als mede van de Landen, waerin de Christenkerk door de Apostelen voortgeplant is; welke twee laetste afdeelingen dienen, ter ophelderinge van 't geen ons, betreffende het Aerdrykskundige, in de Evangelien en de Handelingen der Apostelen voorkomt. - De Autheur behandelt dit alles, by manier van vragen en antwoorden, in ene goede orde en zeer beknopt, doch egter zo volledig, dat het genoegzaem zy, om zich een algemeen geregeld denkbeeld te vormen van die kundigheden, welken tot het verstaen der Bybelbladen, in dit opzicht, gevorderd mogen worden.