Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1781

Beschrijving der Geschiednissen van het Oude en Nieuwe Testament, en der Apocrijse Boeken. Met koperen Plaaten, verrijkt met bijschriften en vaerzen van J. Vollenhove, in zijn Weleerw. leven Bedienaar des Godlijken Woords in 's Hage; Twee Deelen. Te Utrecht, by J. Visch. In groot octavo, 754 bladz.

Een aental van 336 afbeeldingen van Bybelsche Geschiedenissen, voor etlyke jaren uitgegeven, zo als de hooggeachte Vollenhove dezelven met gepaste vaerzen verrykt had, heeft men anderwerf ter drukperse geleid; doch vermeerderd met ene nevensgaende Verklaring der Asbeeldingen, die gemeenlyk van enige zedenkundige bedenkingen vergezeld gaet. De veelvuldige Plaetjes, en de zinryke Vaersjes, hebben dit Stuk altoos tot een aengenaem en nuttig Boek voor de Kinderen gemaekt, en het thans

[p. 216]

daerby gevoegde is daedlyk geschikt om deszelfs nuttigheid te vergrooten. Ene beknopte ontvouwing van de asgebeelde geschiedenis of voorstelling, naer de algemene vatbaerheid ingericht, dient ter ophelderinge; en kortbondige zedekundige bedenkingen daer uit getrokken, duidelyk voorgedragen, leiden ter betrachtinge. Van 't een en 't ander kunnen niet alleen Kinderen, maer ook meer volwassen, vrucht trekken; uit welken hoofde men dit Werk wel moge houden, voor een nuttig Huisboek, dat gereed ter hand mag leggen voor 't Huisgezin; om, het zy gezet, of, als in 't voorbygaen, 'er een stichtend denkbeeld uit te ontlenen. - Tot ene proeve zy Jonas predikatie te Nineve; by welker afbeelding het volgende gevonden word.

‘Veel duizenden behouden door ééne predikatie.

Hoe blind, ô Jonas, zogt gij 's hemels last en hand

t'Ontvlien, voor Nineve zo nut een boetgezant!

Uw dreigen bergt de stad door haar berouw: een voorbeeld;
Dat voor Gods hoogen troon veel duizenden veroordeeld.

Jonas ontving nu andermaal, [te weten, na zyne wonderdadige behoudenis,] bevel van god, om naar Nineve te gaan, en de menschen aldaar tot bekéring op te wekken. En hij was nu niet meer weerspannig tegen den heere; hij begaf zig derwaard, en ging overal, roepende overluid, dat Nineve binnen veertig dagen zou vergaan. Nineve was de hoofdplaats van het Assijrisch Rijk, eene verbaasd groote en wijduitgestrekte Stad, en tévens een zétel van weelde en ondeugd. Voor dat jonas zijnen weg door deze stad had ten einde gebragt, kwamen de Nineviten, opmerkzaam op het geen de profeet zeide, tot nadenken, en overwegende, dat zij, door hun gedrag, in de daad, de rampen en onheilen verdiend hadden, waarmede zij gedreigd werden, toonden zij berouw over hetzelve. De koning en de grooten toonden door hun voorbeeld aan de inwoners, wat zij behoorden te doen, om het dreigend kwaad af te wenden. De koning schikte zig tot vasten, liet boetdagen uitroepen, verliet zijnen troon, ontdeed zig van de koninglijke sieraadjen, en, zig met een treurgewaad omhangen hebbende, wierp zig ter aarde voor den god des hémels. - De heer zag in genade op de Nineviten, verhoorde de smékingen en verzugtingen

[p. 217]

van zo veele duizenden, en verschoonde de stad; zo dat dezelve niet omgekeerd wierd.

Het betaamt alle Christen-vorsten en overheden, hunne onderdaanen met allen ernst voor te gaan, om hen dus te béter aan te zetten, om zig van hunnen pligt te kwijten, en alzo bevrijd te zijn, dat het gedrag van een heiden in het oordeel niet tégen hen getuige. Niet minder ligt een pligt op alle Christenen, om Ninevees inwoners na te volgen, wanneer wij tot boete en bekéring vermaand worden; want dan is het, dat wij, met vuurige gebéden den hemel moeten, als ware het, bestormen, en Gods gramschap zoeken af te bidden, of het hem behagen mogt, de oordeelen af te wenden, en zijne kastijdende hand in te trekken.’

Aen het einde van dit Werk is nog gevoegd ene Schetze der gewyde Tydrekeninge, waerin men, met een opslag van 't oog, kan nagaen, het beloop der Bybelsche Geschiedenissen in de orde des tyds; het welk menigwerf zyne nuttigheid kan hebben, in 't naspooren van deze en gene voorvallen.