Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1781

Bybel- Zede en Mengeldichten. Door B. Meulman, Jun. Voor rekening van den Autheur gedrukt, en te bekomen te Amsterdam by W. Vermandel, 1780. Behalven het Voorwerk, 96 bladz. in gr. octavo.

Onze zugt om jonge Dichters aan te moedigen, in hoop, dat 'er veelligt van hun nog iets goeds te wagten zy, doet ons meermaals veel toegeevenheid in 't beoordeelen hunner Werken gebruiken. Maar ondertusschen, est modus in rebus, alles heeft zyne paalen; en dit wederboudt ons in deezen. De zogenaamde gedichten, of liever rymen, die we thans voor ons hebben, laaten dit niet toe; 't zou de ongerymdheid zelve zyn, den jongen Meulman aan te moedigen. 't Zy zo, hy zoeke, gelyk hy in zyne Voorreden zegt, ‘zyne ledige nuren niet nutloos door te brengen, hy tragte, door 't leezen van goede Boeken, eene meer gevorderde Letterkunde te verkrygen:’ dat 's braaf, hy houde daarin aan; mogelyk komt hy op 't spoor, om niet alleen voor zig zelven, maar ook voor anderen, gelukkig in zyne

[p. 207]

oefeningen te slaagen, buiten het Dichtkundige. Maar wy raaden hem van het Dichtkundige af te zien; hy gedenke dat men een braaf Mensch, ja een verstandig Geleerde kan worden; en zynen Naasten dienstig kan weezen, zonder een Dichter te zyn. Het Dichtkundige is zyne zaak niet, en wy kunnen hem niet vleien met het denkbeeld, dat het ooit zyne zaak zal worden; de thans afgegeeven proeve leidt ons eer tot het tegengestelde. - De Leezer oordeele, uit het laatste Stukje, dat ons in dit Bundeltje voorkomt, of wy daar toe niet al vry wat gronds hebben. Het onderwerp is: Het Verschil van [of liever over] een Boek, waaromtrent ons hier de volgende vertelling gegeeven wordt.

ô Lezer, wilt eens hier myn lessen dan aanhooren,

En wilt in aandagt eens gaan luistren wat ik zeg,

My kwam een vreemd geval in aandagt thans te vooren.

Twee Boeren gingen dan te zaamen ver op weg,

Een ieder van hem was met een Boekdeel belaaden,

Het een dat was in Rym, op hoog verheven trant,

Het andre was Gods Woord, daar vond men in Gods paden,

Ja wat ans nuttig is, tot ligting ons verstand,

De Boeren gingen nu te saam aan 't disputeeren,

Dan over ieder Boek, den een die zeid' myn is

Het best, ja nuttigst, zolf om deugden uit te leeren,

De andre zeid het myn verdryft de droefenis,

Zy kwamen dan zo ver te zaamon aan 't krakeelen,

De woorden ryzen hoog, dat men haast vegten zou,

Toen wiltse zy 't verschil in minzaamheid weêr heelen,

En door haar raad in 't Dorp den twist men slegten zou.

En aan des Leeraars huis dien Heer om raad te vraagen,

Zy kwamen dan in 't Dorp in een verblyden tredt,

En gingen in s Leeraars huis, ja zy nu aan hem klaagen,

Wy zyn thans in verschil, dat ons maar nyd byzet,

't Is over ons Boekdeel, dien gy hier kunt aanschouwen,

Het een is hooge Rym, het ander is Gods Woord,

Beslegt nu ons verschil op uwer goeder trouwen,

En geeft ons uwe raad, dat wy daar dan na hoord,

Den Leeraar die zeid' ons, myn Vrienden, ik zal uw zeggen

Wat Boek dat beter is, en meerder agting waard,

[p. 208]

 

't Is na myn dunkt dan vast en zonder wederleggen,

 

Dat Boek dat met Gods Woord en Deugden is gepaart.

 

Het andre dat in Rym, of hooger trant geschreven,

 

't Is wel voor 't Menschendom haar groote nut gemaakt.

 

Maar evenwel men kan daar niet na Deugden streven,

 

Daar 't ander Boek uw leerd gy hoogmoed zelf verzaakt.

 

De twist die was gedaan, de Boeren gingen scheiden,

 

En preez' den Leeraar nu voor zyne trouwe raad,

 

En gingen zaam naar huis, verheugd en met verblyden,

 

Verwonderd over dit geval en vreemde daad.

 

 

 

* * * *

 

 

 

Gy Leezer ziet hier uit, tot uwe nut en voordeel,

 

Dat Rymen op Kadans uw niet tot Deugd doet spooren,

 

Maar ziet maar aan de zin, en strykt eerst dan uw oordeel,

 

Een groote Ziel zal zig dan nooit aan vitters stooren.