Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1781

De eerste voorleezing, die de Heer Hofraad Van Sonnenfels, na den dood van Maria Theresia hield. Behelzende de geschiedenis der laatste leevensdagen, en een schets van het character dier Vorstin. Volgens de uitgaaf van Weenen, uit het Hoogduitsch overgezet. Gedrukt voor den Vertaaler, en te bekomen in 's Gravenhage, by B. Wittelaer, 1781. Behalven het Voorberigt, 32 bladz. in octavo.

Het verbod der Oostenryksche Vorstinne, beroemd door haare ongevallen, vermaard door haare standvastigheid in dezelven, luisterryk door haare herstelling, en hooggeagt, zo door haare Vorstlyke bestiering, als door haaren byzonderen wandel, sneed de gelegenheid af tot het doen eener staatlyke Lykreden, haarer gedagtenisse waardig. Dan dit benam den. Hofraad van Sonnenfels de vryheid niet, van zig, by zyne eerste Voorleezing, na haaren dood, op eene haarer Majesteit tot lof strekkende wyze, uit te laaten. En daar zyn Ed. vriendlyk genoeg was, om het afschryven dien voorleezinge niet te weigeren, heeft de Hoogduitsche Uitgeever niet geschroomd, dezelve voor het algemeen te vermeerderen; naar welke vermeerderde Uitgave deeze Nederduitsche Vertaaling het licht ziet. - Men vindt 'er het uitsteekende character van maria theresia, zonder windrigen woordenpraal of laffe vleiery, meesteragtig in geschetst; en 't behelst een gedenkwaardig berigt van de bedaarde kloekmoedigheid met welke die Vorstinne den dood te gemoete zag; waarvan de volgende Anecdote in deezen tot een byzonder staal kan strekken.

‘Die by de stervende Vorstin waren, zagen haare ontbinding met vrees en schrik, maar zy, welke het betrof, met bedaardheid, aan. Daar alles rontsom haar hooploos was, en in traanen ver-

[p. 120]

smolt en zy aan heurzelve gelaaten werd, troostte zy ieder een; 't scheen of de dood by haar zyne schriklyke gestalte had afgelegd. - 'Er wierd uit een, op de omstandigheid passend, werk voorgeleezen: men sloeg een plaats, over den dood, over, die men voor de gesteldheid der Kranke te aandoenlyk vond. Maar zy, 't gewaar wordende, beval juist deeze plaats zonder verkorting te leezen. Der leezeres, die, tot toen, haare smerten in zig beslooten had gehouden, braken, nu zy zoude voortgaan, de traanen onweêrstaanlyk door. “- Gaa heen!” zeide zy, “en als gy hebt uitgeweend, koom dan weêr om voor te leezen.”

“Gy zyt alle zo kleinmoedig”, zeide zy, by deeze of eene dergelyke gelegenheid, tot de weenende oppasseressen, “ik vrees niet 't minste voor den dood; sints vyftien jaaren heb ik vertrouwde kennis met hem” - en toen zy na eene korte sluimering ontwaakte - “Laat my tog niet slaapen! ik wil den dood zien koomen, en hem,” voegde zy er glimlagchende by, “zo strak ik kan in de oogen zien.” - Deeze schertsende uitdrukking, op zulk een tydstip, is verheven.’