Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1780

[p. 613]

Eenzaame gedagten in den winter.

Welke verandering! welke treurende gedaante, heeft de Natuur aangenomen! wanneer ik, met aandagt, 't oppervlak der aarde aanschouwe, moet ik met verwonderinge vraagen, waar is haar vorige luister? Hoe is die verdoofd? Door wat ongeval is alles dusdanig veranderd?

Het veld, dat voor weinig tyds, nog een zo lachend groen ten toon spreidde, schynt nu, voor een gedeelte, onder de golven bedólven te zyn. Waar zyn die nuttige Runderen, die zo tierig graasden? en tweemaal daags, van den Landman bezogt wierden, om hen van 't voedzaam melkvogt te ontlasten? Het wollig Vee vertoont zig niet meer op 't Land; de dertelende geitjes huppelen niet meer over 't klavergroen. De Herder houdt den Stulp geslooten, en vergat de morgenzon door zyn veldmuzyk te verwelkomen. Philis vlegt geen kransjes, voor haaren beminden Reinhert, zy zet zig niet, gelyk voorheen, onder den schaduwryken Eik ter neer; ook komt 'er Reinhart niet, om met haar te kouten.

Hoe dor is het geboomte, geen blaadje vertoont zig aan deszelfs takken. De vrugten zyn al afgeplukt, en vercieren den Boomgaard niet meer, door haar aanlokkend schoon. Treê ik een bloemhof in, daar vinde ik alles verwoest: de keurigste bloemen zyn verwelkt, de fraaiste planten liggen tegen den grond geslaagen, en het vrolyk loof is verdord; zelfs de aangenaamste en welriekendste bloempjes deelen in dit ongeval.

Het Vogelen-Choor, heeft de stilzwygenheid aangenomen. Hun lieflyk accoord doet het bosch niet weergalmen. Zy zyn voor een groot gedeelte vertrokken na warmer gewesten, om die op hunne beurt een bezoek te geeven. Het zagt ruischende beekje, door langduurige regens opgezwollen, stroomt buiten zyne oevers. Het schubbig heir, dat zig, by 't warme Zomer-weder, speelende vertoonde, verneem ik niet meer: zy zyn al te diep verschoolen, of hebben zig in ruimer waters begeeven.

De bezitters van Buiten-goederen zyn reeds binnen de muuren der Stad. Zy vinden geen vermaak meer in

[p. 614]

hunne koepels. De laanen hebben haare aangenaamheid ter bewandeling verlooren. Geen moedige kleppers doen den grond meer daveren, door hun snellen draf. Neen! 't rytuig is in zyn Winterkwartier, en verschaft nu geen vermaak aan den ryder. Het Speeljagtje ligt in 't dok: men vindt nu geen lust om op 't strooment Element, gelyk by 't zagt geblaas der zoele Winden, met gezwollene zeilen, voort te snellen: 't weder is te onbestendig, en de wind te wankelbaar.

Blyf maar binnen Wandelaar, de verrukkendste wandelwegen zyn niet, dan met gelaarsde voeten, te bezoeken. Dat uw beschouwenslust, nu liever een streelend Dichtstuk leeze, 't welk u eene levendige schildery van 't landvermaak vertoonen kan.

Hoe guur is het weder; het Noorden dryft de koude door bulderende Winden aan: terwyl de eene Regenwolk de andere, sneldryvende, volgt, en een vloed van water doet nederstorten, die somtyds door Sneeuwvlokken, en van de koude in de bovenlugt, tot hagel bevrozene droppen, verzeld is.

Die lieflyke warmte, het aangenaame weder is verdweenen. Daar men voor deezen zyne wooning verliet, om frissche lugt in te ademen, wordt nu de deur digt geslooten; en men verbergt zig binnen de muuren om van de ongemakken der lugt bevryd te zyn.

Het daglicht is merkelyk afgenoomen, en verschaft geen vrolyken morgen, gelyk weleer. Geen onophoudelyk Haanengekraay verkort den slaap: geen doordringend licht, wordt 'er in 't slaapvertrek vernomen. Hoe veele aangenaamheden, die men in den Zomer gewaar wierd, zyn thans verbannen? De koude Vorst nadert met sterke schreeden: de Huivering, die elk bevangt, kan zulks getuigen. Gelukkig hy, die in deeze bibberende oogenblikken, zyn Lichaam, Haard en Tafel, rykelyk kan voorzien; en ook aan anderen, dit missende, zyne weldaaden kan bewyzen.

Met dit alles nogthans heeft de Winter ook zyne aangenaamheden; en men kan in den kouden Winter, zo wel als in den warmen Zomer, ruime stoffe tot vermaak vinden. De lange Winter avonden zyn een voedzel voor de vriendschap, en verschaffen dezelve veele aangenaamheden, die men in den Zomer nimmer vond; dewyl men nu, voor alie afleiding bevryd, zig aan den haard,

[p. 615]

en Vrienden-disch, met hartinneemende gesprekken bezig houdt. Ik verwagt zo terstond een aangenaam gezelschap, om met elkander deelgenooten te zyn van een onschuldig vermaak; en by een nuttig onderhoud eene gepaste vrolykheid te voegen: niet slegts om den tyd te korten; maar om dien vergenoegd door te brengen.

Hoe menig Minnaar wenscht na deeze heuchelyke uuren, om, na voltooide bezigheden, zig aan de groene zyde van zyne zielbetoverende Vriendin te verlustigen; en met de uitgelezenste liefdewoorden zyne streelende gedagten uit te drukken.

Dat nu 't heerlyk muzyk 't keurigste oor verheuge en vergaste, dat nu de klank der snaaren de ledige oogenblikken op het genoeglykste doe omvliegen! en dat een lieflyk gezang de gezelschappen vermaake!

Eene zonderlinge vertooning doet zig thans buiten op; daar nu alles met een zuiver wit en wollig sneeuwgewaad bedekt is. De Lugt wordt kouder, de wind snydt scherp, en 't water, voorheen bekwaam ter bevaaringe, verstyft, en gelykt een geplaveide vloer. De Schaatzenryder, verblyd over deeze wonderbaare verandering der Natuur, maakt zig gereed, om al vliegende dit nieuwe spoor te bewandelen. In hoe korten tyd legt hy een verren weg af. Ja! hy schynt de Vogelen te tarten, in 't spoedig klieven der dunne lucht; in een oogenblik verdwynt hy uit het gezigt, en is ter begeerder plaatse. Welk een drift ziet men op de aangezigten der beminnaaren van deeze wonderlyke vliegkunst? Zy krioelen als mieren onder elkander, .... Maar wat zie ik? 't water wordt gebruikt als of 't een vaste weg ware; verscheiden met paarden bespanne sleeden durven zig op dit gladde veld begeeven. Met welk eene vrees gaan deeze moedige rossen, daar ze de onvastheid van 't Ys gewaar worden! De stem van hunnen Meester noodzaakt hen voort te snellen; hy wil zynen lust voldoen, al was 't ook met gevaar van zyn leeven: zyn drift ontziet geene ongevallen; hy ylt met geweld, door honderden van gevleugelde menschen, om den voorrang boven zynen mededinger te behouden.

ô! Wonderlyke! Ja onbegrypelyke verandering! die my in den Winter een verrukkend gezigt oplevert; dog die my tevens van koude doet klappertanden; des ik my t'huiswaards begeeve; om, aan den warmen haard, den avond genoeglyk door te brengen.

p.