Natuurkundig vraagstuk met betrekking tot de gezondheid.
(Journal de Paris.)
Het lydt geen twyfel in 't minste dat het gevaarlyk is in eene vuile en bedorve lugt te leeven: al de wereld is des overtuigd. De middelen om verscheide besmettende lugtsgesteldheden te verdryven zyn desgelyks bekend, en de ondervinding heeft getoond dat deeze van kragt waren: doch het stuk waaromtrent men nog geene opheldering heeft, en het voorwerp is van onze Vraage, is, hoe iemand, in een kamer gezeten, kan weeten wanneer de Lugt in die kamer besmet is, en tot welk eene maate? De ervaarenis leeraart, hoe het bykans nimmer de bewoonders dier plaatse zyn, die de eersten den staat der lugt, welke zy inademen, ontdekken; meest altoos worden zy des onderrigt door lieden, die van buiten inkomen. Zouden de veelvuldige Proefneemingen, heden ten dage, op de Lugt genomen, met de byzondere naspeuringen, ons niet in staat kunnen stellen om eenig middel uit te vinden, 't welk ons, met een enkelen opslag van het oog, even gereed als men op den Thermometer ziet, de meerdere of mindere maate van gezondheid der Lugt op eenige plaats, welke ook, aanwees?
Geleerden en anderen, die een stilzittend leeven leiden, ten opzigte van dit gewigtig stuk licht te geeven, zou het Menschdom den grootsten dienst doen. Deeze onkunde is voorzeker oorzaak van veele rampen. Hoe veel vroegtydige ouderdom! hoe veele ziekten, welker oorsprong men niet weet, en doorgaans doodlyk zyn, spruiten alleen hier uit voort!
Men vraagt, derhalven, of 'er een Thermometer zou kunnen vervaardigd worden, die de veranderingen van de Gezondheid der Lugt, in een Kamer, in een Schouwburg, in een Hospitaal, enz. aanwees; want het nut deezer ontdekking zou zich tot zeer veel plaatzen uitstrekken. Een Vraagstuk, van dat aanbelang, geeft ons grond om te hoopen, dat de Geleerden, die zich bevlytigen om de verdrietlykheden deezes leevens, zo veel mogelyk, te verminderen, en de genoegens te vergrooten, ons wel te hulpe zullen willen komen, en hunne gedagten hier over mededeelen.
Auteursrechtvrij