Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1780

[p. 58]

Kerkreden, ter inwijding der nieuwe en verbeterde Psalmberijming, in de Gemeente van St. Anna Land, in den Eilande van Tholen. Uitgesprooken door J. Scharp, Dienaar van 't H. Euangeli aldaar. Op den 16 Mei 1779. Te Leyden by T. Koet, 1779. Behalven het Voorwerk 51 bladz. in gr. octavo.

Bkomende omstandigheden hebben de invoering der nieuwe Psalmberyming in de Gemeente van St. Anna Land vertraegd; ter dier gelegenheid is deze Kerkreden eerst op den bovengemelden tyd uitgesproken; en dezelve ziet dus zo veel later het licht, dan een aental van andere Leerredenen, over dit zo heuchelyk onderwerp voor de Kerk van Nederland. Dit echter strekt dezer Redenvoeringe niet ten nadeele; gemerkt het den Eerwaerden Scharp, schoon hem, in zommige opzichten, het gras, gelyk men zegt, als voor de voeten afgemaeid ware, niet ontbrake aen 't vermogen ener verstandige keuze, van ene op zich zelve nutte, en naer de tydsomstandigheden welgepaste stoffe; welke zyn Eerwaerde indiervoege met oordeel behandeld heeft, dat zyne Kerkreden wel geteld moge worden, onder de Leerredenen over dat onderwerp, die men oordeelt, dat bewaerd verdienen te worden.

Tot een grondslag zyner Redenvoeringe, dienen de woorden van den wyzen Prediker, Hoofdst. VII. 10. Zeg niet, wat is 'er^(*), dat de voorige dagen beter geweest zyn dan deze? want gy zoud naer zulks niet uit wysheid vragen. Naer laid van dit voorstel schikt zich onze Leeraer, om te toonen: - ‘Hoe dwaas zulk een mensch denkt, en werkt, die, verliefd op alles wat oud is, alles wat nieuw is, daarom alleen veracht en verwerpt; altoos murmureert tegen zijn eigen tijd; en het onmoogelijk oordeelt, dat het oude in zijne dagen zou kunnen verbeterd worden.’ - Met dit oogmerk ontvouwt hy de bovengemelde leering van Salomo, zo als men dezelve in den t'zamen-

(*) Of, welke is de reden? wat is de reden daar van? gelyk zyn Eerw. dit nader verklaert.

[p. 59]

hang met het achtste vers kan opneemen; doch, of liever, als ene afzonderlyke les, waarmede de wyze Koning hier in 't algemeen veroordeelt, ‘dat misnoegen over onzen staat en leeftijd, 't welk bij duizend menschen heerscht; waardoor het voorleedene alleen aan de beste, en het tegenwoordige alleen aan de slechtste zijde bekeeken wordt; als hadden onze Voorouders, als hadden wij zelf in de voorige dagen niets genooten, dan alles goeds, en als hadden wij thans niets dan rampen.’

Na ene beknopte doch echter volledige ontvouwing van des Predikers woorden in dien zin, betoogt hy, op eene overtuigende wyze, de regtmatigheid van deze bestraffende vermaenlesse, zo door 't nagaen van de dwaze en zondige gronden, waer uit men, in honderd gevallen, de vorige dagen boven dezen verheft, als door de dwaesheid en zondigheid van de daed zelve te beredeneeren. - De Eerwaerde Scharp, hier mede, de verklaerde uitspraek van den Koninglyken Prediker ten volle gebillykt hebbende, voegt, eindelyk, in 't laetste deel zyner Kerkreden, nog enige korte aenmerkingen, waer toe de behandelde Stoffe hem aenleiding geeft, en de tydsomstandigheden hem noopen. - ‘Elk onzer’, zegt hy, ‘behoort deze wyze les van den wyzen Koning, in zyne betrachtingen, in acht te nemen; en men leert daar uit onze harten niet te hegten aan de dingen dezer Wereld; wetende dat een volmaakter Wereld, en betere goederen, voor ons bereid zyn’. Verder doet hy zyne Toehoorders opmerken, hoe 't zeggen, dat niets algemeen waer is, ook hier plaets heeft. 'Er zyn byzondere gevallen, gelyk hy opwekkelyk aentoont, waervan men zeggen mag, de voorige dagen zyn beter dan dezen: doch daer zyn ook anderen van welken men zeggen mag, de tegenwoordige dagen zyn in vele opzichten beter dan de voorigen. En dit laetste brengt zyn Eerwaerde, naer zyn bepaelde doelwit, over, tot de verbetering van 't Psalmgezang in 's Neêrlands Kerk. By die gelegenheid gewaegt hy eerst van 't Godsdienstig zingen in 't algemeen: toont voorts, dat men, niet uit wysheid, het Gezangboek der voorige tyden boven het tegenwoordige verheffen, en de gemaekte verandering voor onnoodzaeklyk houden zou. Verder deelt hy der Gemeente nog enige lessen mede, betreffende het Gode welgevallig, en voor de menschen stich-

[p. 60]

telyk, zingen; waer op hy zyne Redevoering ten laetste met ene gepaste dankzegging aen 's Lands Staeten, benevens Z.D.H., en vermaenlesse aen zyne Gemeente besluit.