Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1780

Geneeskundige Proeven en Waarneemingen omtrent de goede uitwerking der Electriciteit in verscheiden Ziektens; verzameld door J.R. Deiman, M.D. Te Amsterdam by P. Hayman, 1779. In groot 8vo. 308 bladz.

't Oogmerk van deeze verzameling van Waarneemingen is niet alleen om den Geneeskundigen alle die gevallen onder 't oog te brengen, waarin men de Electriciteit als een Geneesmiddel heeft aangewend, maar ook om derzelver aandacht meer te doen vestigen op een onderwerp, 't welk op de huishouding van 't dierlyk lighaam veel invloed heeft, en meer vermogen bezit, als geneesmiddel, dan men tot nog toe geloofd heeft. Vooraf, eer dat de Heer deiman overgaat tot de Waarneemingen, handelt hy in eene byzondere afdeeling over de werking van de Electriciteit op het menschlyk lighaam; hierin worden ons door den oordeelkundigen Geneesheer fraaije Proeven en Aanmerkingen medegedeeld, die waardig zyn nader overwogen te worden. Vooreerst onderzoekt hy welke werking de Electriciteit op 't dierlyk lighaam heeft, en oordeelt dat dezelve bestaat in eene herstelling van de werking der Zenuwen, en in eene bevordering van den omloop der Vogten, waardoor de uitwaaseming en de natuurlyke warmte tevens vermeerderd worden. Deeze werking van de Electriciteit wordt door overtuigende proeven bevestigd; de polsslagen van den Autheur zelven waren natuurlyk 75 in één minuut; tog door zich te laaten Electriseeren klommen dezelve in de eerste minuut tot 90, en in de volgende tot 98. De oorzaak van deeze vermeerderde omloop des bloeds speurt hy vervolgens door proeven op, en

[p. 19]

maakt, met veel waarschynlykheid, deeze gevolgtrekking: dat de werking van de Electriciteit in 't vermeerderen van 't vermogen der Zenuwen en Spiervezels, de eenigste algemeene oorzaak zy van den vermeerderden omloop des bloeds, en de daar van afhangende uitwerkselen. Uit deeze algemeene uitwerksels der Electriciteit op 't dierlyk lighaam verklaart hy niet alleen gemakkelyk de byzondere verschynzels, welke by de geelectriseerde persoonen zyn waargenoomen, maar hy bepaalt hier uit ook de algemeene gevallen, waarin men de Electriciteit als een Geneesmiddel met voordeel kan bezigen. Deeze algemeene gevallen worden voornaamlyk, tot vier Classen gebragt: waarin men de Electriciteit als een Geneesmiddel met nut kan bezigen. De eerste is: in alle die ziekten, welken uit eenen vertraagden omloop der Vogten voortkomen, het zy nu dat deeze vertraaging uit eene verslapping en verminderde werking der vaste deelen alleen voortkomt, of dat eene verdikking der Vogten daar mede gepaard gaat. - In de tweede plaats kan men ook van de geneeskundige Electriciteit in die ziekten gebruik maaken, welken onmiddelyk uit eene belette uitwaaseming ontstaan, op welke een scherpe stoffe, die in het ligchaam huisvest, en welke niet zelden door eene vermeerderde uitwaaseming uit het lighaam gevoerd word, ten gronde hebben. - Ten derden kan men ook onder behoorlyke omzichtigheid de Electriciteit als een Geneesmiddel bezigen in die toevallen, welken uit eene verplaatsing van een of ander stof, naa de inwendige en edeler deelen van 't lighaam, veroorzaakt worden. - Eindelyk kan men zich ook van de geneeskundige Electriciteit bedienen in alle soorten van verlammingen. - Vervolgens deelt de Autheur eenige algemeene regelen mede, die men by het Electriseeren noodzaakelyk moet in het oog houden, en bepaalt dezelve tot tien, dog die wy hier niet kunnen mededeelen, waarom wy onze leezers tot 't Werk zelve wyzen. - Ten laatsten wordt deeze afdeeling besloten met proeven, om reden te geeven waarom de dieren zo schielyk door een sterken schok van de Electriciteit gedood worden. Men leidt uit deeze proeven een waarschynlyke gevolgtrekking af, dat naamelyk de oorzaak daarvan in den oogenblikkelyken beletten omloop des bloeds, en de daarvan afhangende belette ademhaaling,

[p. 20]

moet gezogt worden. Wy denken 't gemelde genoeg te zyn, om de aandagt der Geneeskundigen op te wekken, en dezelve te overtuigen van 't belang van dit Werk, 't welk niet als een bloote verzameling van Waarneemingen kan aangemerkt worden; schoon 't zeer dienstig zy dezelve, byeen vergaderd, zonder moeite te kunnen vinden en met elkander te vergelyken. Dit maakt de tweede afdeeling van 't Werk uit, 't welk uit agt Hoofdstukken bestaat, benevens een Aanhangsel.