Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1779

Korte waarneemingen wegens de geneezingen van het boongezwel (lupli). Door J G. van Wy, Chirurgyn te Amsterdam, en Lid van het Provinciale Utrechtsche Genootschap van Konsten en Weetenschappen.

(Toegezonden aan de Heeren Schryveren der Algemeene Vaderlandsche Letter-Oefeningen, met verzoek van plaatsvergunning in hun Ed. Mengelwerk, indien het hun eenigzints nuttig toeschynt. Den 16 September, 1779.)

Het ongemak, Boongezwel genoemd, meest aan de Knie voorvallende, is zo naauwkeurig en volledig beschreeven en afgehandeld, door den schranderen Heer D. van Gesscher, in zyn fraai Werk, genaamd Proeven over de voornaamste langduurige Gezwellen, dat het niet missen kan, of een ieder kan hetzelve kennen, en van andere ongemakken, aan het Kniegewricht voorvallende, onderscheiden en geneezen, indien men de door zyn Ed. opgegeevene behandeling opvolgt.

Dan, in sommige gevallen, en in dien toestand, waarin zyn Ed., te regt, de insnyding voorstelt, ben ik om redenen der vreeze, welke by de Lyderen plaats grypt, zo dra men hier van gewag maakt, genoodzaakt geweest, een anderen weg te beproeven, en deze alleen is het, welke hier mede bedoeld word ten algemeenen nutte voor te stellen, ten einde men dezelve voor de insnyding beproeven kan.

Het is my dikwyls voorgekomen, dat dit soort van Gezwellen door de gewoone middelen als de wasschingen met den sp. Sal Ammon. het Empl. Diachil. c.g. bedeeld met het Pulv. Sal Ammon. zo veel 'er by mogelykheid in vermengd konde worden, of den pap samengesteld uit Lynmeel, Wynazyn en Sal Ammoniac, konde geneezen worden; vooral dan, wanneer 'er een menigte Etter en

[p. 524]

Watergezwelletjes of blaasjes te voorschyn kwamen, welker geduurige ontlastingen de verdwyning zeer schynt te bevorderen; dog dan was men ook veeltyds genoodzaakt met het gebruik van gemelde middelen, ten minsten voor een tyd, af te zien, tot dat dezelve weder geneezen waren, om redenen dat de ontvellingen, welke gemelde blaasjes agterlaaten, oorzaak zyn, dat de Lyderen van ondraaglyke pynen klaagen, wanneer men met deze prikkelende middelen aanhoud. De tyd dan dat men gedwongen is van de gewoone behandeling af te zien, is die in welke het gezwel wederom in grootte toeneemt.

In twee soortgelyke gevallen, na dat ik, tot verveelens toe, alle gewoone middelen vrugteloos beproefd hadde, beproefde ik de aanlegging van het Ung. Vesicatorium, by herhaalingen, en hier door bereikte ik spoedig het oogmerk, namelyk de geneezing, zonder klieving van 't Gezwel of beurs.

Een myner Kunstvrienden, met wien ik hier omtrent gesproken had, heeft naderhand hier van insgelyks de proef genomen, en even 't zelfde ondervonden.

Ik geloove, ondertusschen, dat men niet kwalyk doet, de geneezinge op de gewoone wyze te beproeven, dezelve weigerende, zal men ten minsten hier door het vogt in de bekende Slymbeurs vloeibaarder maaken, en te spoediger en gewenschter uitwerking van het Ung. Vesicator. te verwagten hebben. Ondertusschen geloove ik thans dat men met voordeel van laatstgemelde middel, van den beginne af aan, gebruik zal maaken.

Eindelyk, omtrent het gebruik van het Ung. of Empl. Vesicat. heeft men in agt te neemen, dat de blein, hier door ontstaande, aan de laagste plaats geopend, het vogt ontlast worde, en, het Epidermis niet afneemende, gedekt worde, met de een of andere droogende zalve; vervolgens moet men wederom het Ung. of Empl. Vesicator. by een volgend verband aanleggen, en op dezelfde manier behandelen, en aldus na omstandigheden agtervolgen, tot de geneezing voltrokken zy.