Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1779

Uittrekzel eens briefs van den heer Abt d'Orfeullie, aan den heer Jouyneau Desloges, Schryver van de Affiches de Poitou; gedagtekend Airvault, 14 Jan. 1778. over de uitwerkzels van een kaars met koper-roest gemengd.

Deezer dagen zag ik een verschynzel, zeldzaam en gewigtig genoeg om eene plaats in uwe papieren te verdienen. Ik ging laatstleden Zondag, in den avond, een Ridder van Maltha, een myner bekenden, bezoeken, die naby deeze Stad woont. Ik vond hem in zyn leuningstoel; hy hadt een zeer zieklyk voorkomen. Op de vraag, wat hem deerde, kreeg ik ten antwoord, dat hy 's avonds te vooren, onder het leezen, door een Kaars vergeeven was. Ik nam het voor een grap op: doch zie hier wat hy my voorts berigtte. Men hadt de Kaars aan zyn huis gemaakt: veel Koper-roest hadt zich gezet aan de ketel, waar in het smeer gesmolten was: men schraapte de ketel uit om de laatste Kaars te maaken, derwy e dat dezelve met veel deeltjes Koper-roest vervuld wierd. Denzelfden avond hadt men hem die Kaars gegeeven: hy ging 'er zeer digt by zitten om te leezen. Naa eenige oogenblikken begon zyn gezigt te verdonkeren, hy kreeg eene draaijing in 't hoofd, met eene beeving, die hem toescheen van denzelfden aart te weezen als of de koorts hem overviel; en hy begon hier op ryklyk te zweeten. Hy werd hier over ongerust: en veronderstelde dat deeze ongesteldheid zeer ligt door die Kaars kon veroorzaakt worden, en liet zich eene andere geeven. Terstond verminderden deeze toevallen; ondertusschen nam hy Teriaak, waar by hy zich zeer wel bevondt.

Toen ik hem zag, was hy nog maar een weinig onge-

[p. 159]

steld, en hadt eenigen last in 't hoofd. Wy spraken met elkander over dit geval. Ik dagt, in 't eerst, dat hy eenige ongesteldheid onder de leden hadt: dewyl het my bezwaarlyk voorkwam te begrypen, dat de rook, uit een brandende Kaars komende, genoegzaam bezwangerd kan weezen met de deeltjes van Koper-roest, om iemand, die 'er by toeval iets van inademt, te benadeelen. Daarenboven moeten die deeltjes door de vlam gaande gezuiverd weezen. Ik merkte nogthans op, dat hy, gezeten hebbende tusschen de Kaars en schoorsteen, en zeer digt by de een en de ander, het zeer natuurlyk was, dat de damp van de Kaars, door het vuur aangetrokken, hem voorby den mond ging, en hy dien moest inademen; te meer, daar hy erkende, over luid geleezen te hebben.

Ik besluit hier uit, dat men het Koper-roest, in hoe klein eene hoeveelheid, en onder welk eene gedaante ook, moet wantrouwen, en dat men in 't algemeen, meer voorzorgs dan men gewoonlyk doet, tegen dit vergif moet draagen.