Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1779

Leevensberigten van Mr. Henry Baker, den natuuronderzoeker.

Mr. henry baker werd te Londen, in Fleet-Street, op het einde van de jongst afgeloopene, of in het begin der tegenwoordige, Eeuwe gebooren. Wy weeten niet wat zyns Vaders bedryf was; doch zyne Moeder was een Vroed-vrouw die veel te doen hadt. Hy werd

[p. 117]

by een Boekverkooper besteld; doch, naa dat zyn Leerjaaren verstreeken waren, schynt hy met die bezigheid zich niet meer, of althans niet lang, bemoeid te hebben. Want Mr. baker, uit den aart tot de Wysbegeerte genegen, zich naarstig toegelegd hebbende op het bedenken van de wyzen, om stamerende, en inzonderheid Dooven en Stommen, te leeren spreeken, maakte hy hier van voornaamlyk zyn werk. In het voortzetten van een zo nuttig en bezwaarlyk werk, slaagde hy zeer gelukkig; en verscheide zyner Leerlingen, nog in leeven, draagen getuigenis van de goede uitwerking zyner lessen.

Hy trouwde sophia, jongste Dogter van den bekenden daniel défoe, welke hem twee Zoons ter wereld bragt, die hy beiden overleefde. In den Jaare MDCCXL werd Mr. baker gekoozen tot Lid van de Oudheidkundige en Koninglyke Societeiten. Bykans dertig jaaren agter een was hy een bestendig bywoonder van de laatstgemelde Societeit, en werd menigmaal tot een van den Raad gekoozen. In 't Jaar MDCCXLIV werd de Gouden Eerpenning van Sir godfrey copleys instelling hem toegeweezen, om dat hy door zyne Microscopische Proefneemingen, op de Crystallisatien en gedaanten der zoutschietingen, dat Jaar de zeldzaamste ontdekking opleverde. - Mr. baker was een der eerste Leden van de Societeit tot aanmoediging der Kunsten, Handwerken, en des Koophandels. Een zeer nuttig en eerlyk leeven, doorgebragt hebbende, stierf hy op zyne Kamers in het Strand, op den vyf en twintigsten November des Jaars MDCCLXXIV, toen meer dan zeventig jaaren bereikt hebbende. Zyne Egtgenoote was eenigen tyd te vooren overleden, en hy liet niemand naa dan een Kleinzoon, wien hy de aanzienlyke schatten naaliet, door het leeren spreeken van Dooven en Stommen gewonnen. Hy besprak ook, by uitersten wille, honderd Ponden Sterling aan de Koninglyke Societeit, tot het houden van eene les in de Ontleed- en Stookkunde, dus lang door Mr. wolfe gehouden.

Dit zyn de weinige omstandigheden, die wy hebben kunnen verzamelen, ten opzigte van Mr. henry bakers leeven; doch wy kunnen 'er meer byvoegen, met betrekking tot zyne poogingen om de kennis der Natuurkunde uit te breiden, en het welweezen des Menschdoms te bevorderen. Zints den tyd dat hy Lid was

[p. 118]

van de Koningly Societeit, verscheen hy niet alleen zeer stipt op derzelver byeenkomsten; maar betoonde zich een werkzaam en yverig werktuig, om de loflyke oogmerken daar van voort te zetten. Hy schreef eene menigte van stukken, waar van 'er veele gedrukt zyn in de Philosophical Transactions: byzonder zyne aandagt gevestigd hebbende op alle nieuwe verbeteringen in de Natuurlyke Historie, was hy zeer zorgvuldig om dezelve voort te zetten. Wanneer dus de zonderlinge eigenschappen van de Water-Polype ontdekt waren, agtervolgde hy dit onderwerp met veel yvers, en eenen gelukkigen uitslag, en breidde, gelyk uit zyne Schriften te zien is, zyne keurige naspeuringen tot veele andere kleine Diertjes uit. Zo was hy mede, naa de verwonderlyke ontdekkingen in de Electriciteit, een der eersten, die het gemeen onderrigtte van de uitwerkzelen, die daar door in de Geneeskunde te wege gebragt werden, en vertrag deedt van Proefneemingen op dat stuk te Rome en te Bologne.

Schoon hy zulk een eerwaardig Lid was van de Koninglyke Societeit, ontsnapte hy de berispingen niet van Dr. hill, in diens Doctors Beschouwing der Werken van die beroemde Societeit: doch een opschrift, meer het uitwerkzel van verstoordheid en misnoegen, dan ingerigt om de waare Wysbegeerte te bevorderen, kon de agting der Societeit in 't algemeen, noch die van Mr. baker in 't byzonder, krenken.

Behalven de stukken die hy zelve vervaardigde, deedt hy der Societeit grooten dienst, door de ontdekkingen, welke eene uitgostrekte Briefwisseling hem verschafte. - Deeze bepaalde zich niet binnen zyn eigen Land; zy strekte zich wel tot vreemde Ryken, en diende tot nut zyns Vaderlands. Aan hem zyn wy verschuldigd de egte Geschiedenis van de Coccus Potonicus, overgezonden door Dr. wolfe. Deezen zelfder baker hebben wy te danken de Italiaansche Aardbeziën, onlangs zo veelvuldig in Engeland gekweekt; de zaaden waren hem gezonden door den Hoogleeraar bruns, van Turin; hy gaf ze aan verscheide zyner Vrienden, door wier aankweeking zy ryklyk groeiden. De zaaden desgelyks van den echten Rhabarber, of den Rheum Palmatum, welke Plant wy nu op verscheide plaatzen onzes Lands ontmoeten, werden eerst aan Mr. baker gestuurd, door Dr. moun-

[p. 119]

sey, Lyfarts der Keizerinne van Rusland. Deeze schonk hy, even als de voorgemelde zaaden, aan zyne Vrienden, en eenige deezer groeiden zeer tierig. Het gaat vast, dat alle de Planten van den echten Rhabarber, die thans in Engeland groeien, uit deeze zaaden voortkwamen.

Schoon Mr. henry baker eenige Papieren mededeelde aan de Societeit der Oudheidkundigen, ontmoeten wy geen derzelven in de vier Deelen der Archaeologia De waarschynlyke rede hier van is, dat de Societeit der Oudheidkundigen, nog maar weinig jaaren geleden, haare Stukken heeft beginnen uit te geeven.

De Societeit tot aanmoediging der Kunsten, Handwerken, en des Koophandels, heeft byzondere verpligtingen aan onzen Natuurkundigen. Gelyk hy een der vroegste Leden was, zo bragt hy ook niet wemig toe aan de opkomst en vaststelling. By de eerste oprigting nam hy eenigen tyd de post van Secretaris waar, zonder eenige bezolding daar voor te genieten. Verscheide jaaren rustte op hem het inleveren der berigten: hy was een groot yveraar, in de algemeene raadpleegingen der Societeit; en 'er waren weinig Vraagstukken van eenig belang, waar over hy zyn gevoelen niet inleverde. Schoon hy, door de zwakheid van zyn stem, niet sterk kon spreeken, drukte hy zich klaar, keurig en overtuigend uit. Hy vervaardigde een kort verhaal van den oorsprong deezer Societeit, en van het deel, 't welk hy hadt in de oprigting derzelve, schoon wy niet weeten wat 'er van dit opstel geworden is.

De voornaamste werken van Mr. baker zyn The Microscope made Easy, en Employment for the Microscope^(*). Van het eerste deezer Werken, eerst uitgegeeven in 't jaar MDCCXLII of MDCCXLIII, heeft men vyf uitgaven. De tweede Uitgave van het ander, 't welk zo vermaaklyk is als leerzaam, zag in den jaare MDCCLXIV het licht. Deeze Werken, en inzonderheid het laatste, behelzen de keurlykste en gewigtigste Waarneemingen

(*) Deeze Werken zyn allen Liefhebberen in ons Vaderland bekend; het eerste, onder den Tytel, het Microscoop gemaklyk gemaakt, thans voor de derde maal uitgegeeven, met aantek. enz. van Dr. m. houttuin. Het, tweede onder den Tytel, Nuttig gebruik van het Microscoop, tweede druk; beide in gr. 8vo.

[p. 120]

en Proeven, die Mr. baker, of voor de Koninglyke Societeit gedaan, of afzonderlyk uitgegeeven hadt. Menschen, die ruimte van tyd hebben, kunnen uit dezelve leeren, zich op eene onschuldige, aangenaame en nutte wyze onledig te houden. De Schryver droeg altoos zorg om zyne Leezers rechte kundigheden in te boezemen, over de Wysheid en Goedheid des Opperweezens.

Men heeft van Mr. baker gezegd, dat hy een Wysgeer was in kleine dingen; doch, indien men met deeze woorden voorheeft zyne verdiensten te verkleinen, steekt 'er geen klem in de aanmerking: want de kleine voortbrengzels der Natuure zyn zo wonderbaar als de grootste. Wie de twee laatste Hoofdstukken van Het Microscoop gemaklyk gemaakt wil leezen, zal zich volkomen overreed vinden van de wysheid en nutheid der naspeuringen en proeven van Mr. baker.

Ten besluite, hy was een kundig, opregt, en goeddaadig Man, zeer hooggeagt by allen, die hem best kenden. Zyne Vrienden waren de Vrienden van Weetenschap en Deugd: en zyne Tydgenooten zullen zich altoos herinneren, dat niemand bereidvaardiger was dan hy in de zodanigen, met welke hy verkeerde, de behulpzaame hand te leenen, in hunne poogingen tot bevordering van Kennis en het welweezen der Maatschappye.