Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1779

Proeve van Gedichten voor de Jeugd, ontleend uit de Natuur In 's Gravenhage by J. en G. du Mee. In octavo 34 bladz.

De wel verdiende goedkeuring, aan verscheiden dichtstukjes voor kleine kinderen, gegeeven, heeft den Opsteller van dit Werkje genoopt, om te beproeven, of hy niet insgelyks met vrugt eenige gedichtjes konde vervaardigen, voor de Jeugd, die tot wat meerder jaaren gekomen is; om dezelve op te leiden tot eene aandagtige beschouwing van de Natuur, ter verheerlykinge des grooten Maakers van 't Heelal. Ten dien einde heeft elk Dichtstukje deezer Proeve een voorwerp uit het Ryk der Natuure tot deszelfs onderwerp, en 't strekt telkens om de Jeugd opmerkzaam te maaken, inzonderheid op Gods goedheid en wysheid, in de schikking, onderhouding en bestiering van dat alles. Het bedoelde einde, en de weg, welken men ter bereikinge van 't zelve heeft ingeslaagen, verdient goedkeuring; des het te hoopen zy, dat de Autheur dezelve in die maate zal erlangen, dat het hem aanspoore, om zynen arbeid voort te zetten.

[p. 171]

Op dat de Leezer 'er eenigermaate zelve over kunne oordeelen, zullen wy hem twee deezer dichtstukjes voordraagen.

Deez bron van warmte en licht beschynt met blyde straalen,

Al wat op 't aardryk leeft.

Zy voert de vruchtbaarheid langs heuvels, berg en dalen,

Terwyl haar koestrend vuur tot in den afgrond zweeft.

Als de aardbol haaren gloed, haar vruchtbaar vuur moest derven,

Dan wierd hy binnen kort een ramppoel van geween:

De vorst deed ras al 't schepzlen heir in smarten sterven,

Deese aarde, ons bloed, bevroor zoo hard als marmersteen.

Maar als haar straalen t' zaamgevoegd op de aardkloot vielen,

Gelyk ons 't brandglas duidlyk leert,

Dan zou een woedend vuur ons wereldstel vernielen,

En 't wierd eerlang tot asch verteerd.

Zo toont natuur allom, met spreekende bewyzen,

De wysheid van haar Heer.

By 't klimmen van de Zon wil ik Gods goedheên pryzen,

Ook als ze in 't zuiden gloort, of daalt in 't westen neêr.

Deez plant, waarin de nutste spyze ligt besloten

Ryst uit een tarwenzaad.

Zoo ras haar dunne steng zoo hoog is opgeschoten,

Dat ze op haar lengte staat,

Verdort het loof; en, door 't verwelken van haar bladen,

Wordt 't graan te meer gevoed:

Tot dat de halm is met het rype koorn beladen,

En 't hoofd neêr buigen moet.

De scherpe spitzen, die uit de aire staan naar boven,

Zyn wapens van het graan,

Zoo dat de vogels 't in hun vlucht niet kunnen roven,

Noch op de halmen staan.

[p. 172]

 

Dus heeft de Algoedheid voor ons voedsel willen waaken.

 

Ach! mogt de erkentenis,

 

In ieder beete broods, den mensch recht dankbaar maaken,

 

Wyl God de gever is.

 

By ieder graanveld moest men, in zyn wandelingen,

 

Gods goedhêen in die plant

 

Eerbiedigen, zy geeft ons veel bespiegelingen

 

Tot godvrucht aan de hand.

‘'Er komen, gelyk de Autheur met regt aanmerkt, in zodanige Gedichten zaaken voor, welke de Jeugd, zonder een breeder ontvouwing niet in den grond zal begrypen; maar zoo zy door deeze bespiegelingen tot opmerkzaamheid, tot weetlust, of navraagen wordt opgewekt, kan men haar tot zulke boeken wyzen, die eene Godleerende Natuurkunde bevatten, en in onze taal genoeg voor handen zyn’.