Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1779

Bedenkingen over het aanhoudend gebruik van de Pynbank in de Nederlanden; en van welke middelen men, by afschaffing en in plaatse van dezelve, zig zoude kunnen bedienen. Te Dordrecht by A. Blussé en Zoon 1778. In groot octavo 43 bladz.

Men wil dat hun Ed. Groot Mog., de Heeren Staaten van Holland en Westvriesland, aan eenige des kundige Persoonen gelast hebben, eene nieuwe en geheel verbeterde Crimineele Ordonnantie, naar de tegenwoordige omstandigheden der tyden geschikt, te ontwerpen. Zulks brengt natuurlyk de verschillende gevoelens voor en tegen het gebruik van de Pynbank te berde, en heeft ook den Schryver van dit Stukje aangezet, om zyne gedagten deswegens gemeen te maaken. Hy behoort onder dat aantal van Schryvers, die 'er ten sterkste voor zyn, om derzelver gebruik geheel af te schaffen; men kan niet zeggen, dat hy, daaromtrent, iets nieuws bybrengt; maar intusschen is dit egter waar, dat hy de voornaamste reden, die tegen de Pynbank pleiten, beknoptlyk byeen verzameld, en, met oordeel, op eene bescheidene wyze, voorgesteld heeft. - Dit gedaan hebbende laat hy zig verder uit over het middel, waarvan men zig, by afschaffing van de Pynbank, in derzelver plaatze zou kunnen bedienen: waarover hy zig in indeezervoege uitlaat.

‘Waarom, by voorbeeld, zoude de Wetgeever niet kunnen besluiten en gelasten, dat voortaan alle Gevan-

[p. 71]

genen, die van een Hoofdmisdaad beschuldigt waaren, en tot geen bekentenis van dezelve, door alle middelen van gewoon onderzoek, hadden kunnen gebragt worden, doch tegens welke nogthans eenige blykbaare bewyzen, 't zy in één of meer getuigen, 't zy in een aaneenschakeling van klaare en duidelyke indicien en vermoedens bestaande, wierden ingebragt, ten kosten van 't Land, in een ordinair Crimineel Proces ontfangen zouden moeten worden’?

Vraagt men verder, wat te doen, wanneer de bewyzen tegen beschuldigden zo verre gaan, dat 'er niets dan zyne belydenis schyne over te blyven, om hem te veroordeelen? zo is zyn antwoord. ‘Men zou, myns oordeels, in dusdanige omstandigheden den beschuldigden, daar 'er zekerlyk geen ordinaire straf plaats kan hebben, een extraordinaire straf kunnen doen ondergaan: met hem, het zy te confineeren of te bannen voor veele of weinige jaaren, of hem tot beide deze straffen, de eene na de andere, kunnen veroordeelen: of ook wel met hem eenige openbaare lyfstraffe aan te doen, en dezelven vervolgens, zyn leeven lang geduurende, uit den Lande te bannen. In dit alles zou de Regter kunnen handelen, naar de gesteldheid van het bewys, de hoedanigheid van den beschuldigden, en den aart van de misdaad’.

Brengt men hier tegen in, dat het niet redelyk, niet billyk zy, een aangeklaagden, die mooglyk onschuldig is, voor een tyd gevangen te zetten, uit zyn Vaderland te verbannen, of eene Lyfstraffe aan te doen: zo merkt hy aan, dat zulk eene strafoefening by Provisie, naar zyn inzien, minder af te keuren, en veel gepaster is, dan onze gewoone provisioneele strafoefening; en buiten twysel, zegt hy, ‘oneindig redelyker en billyker, dan een' Gevangen, dien men niet weet of schuldig is, dan niet, op de Pynbank te leggen, en hem daardoor reeds eene straf aan te doen, eer hy bekent heeft; ja somtyds daarby nog onregtvaardig ter dood te brengen, indien dezelve, door de hevigheid van de pyn overwonnen, een misdaad belyd, waaraan hy zig nooit heeft schuldig gemaakt’.

Onze schryver geeft deeze zyne verder uitgebreide bedenkingen ter nadere overweeginge over; terwyl hy hoopt dat een ernstig bezef van 't gewigt van dit stuk,

[p. 72]

het al of niet gebruiken van de Pynbank, dezulken, die daartoe bevoegd zyn, zal noopen, om alles, wat daartoe betrekking heeft, onpartydig te beoordeelen; of het ook raadzaam gevonden mogte worden derzelver gebruik hier te Lande te verbannen. - Men mag zig zekerlyk daar omtrent ten veiligste op 's Lands Vaderen verlaaten; en verwagten dat het aan geene oplettendheid zal ontbreeken; nadien de Pynbank in onze Gewesten gemeenlyk niet dan met zeer veel omzigtigheid gebruikt wordt.