Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1778

Waarneeming eener operatie der doorsneede van de kraakbeenige vereeniging der schaambeenderen, gedaan door G.R.F. Groshans, Med. Doctor te Geertruidenberg.

Aan de Wel Edele Heeren Uitgevers der Hedendaagsche Vaderl. Letter-Oeffeningen.

Wel Edele zeer Geleerde Heeren!

‘Neeme de vryheid Uw Eds. hier nevens toe te zenden, de eerste Waarneeming die op een leevend Mensch, (zoo ver my bekend is) in ons Vaderland gedaan is, aangaande de Doorsneede der Schaambeenderen; zy is my medegedeeld door den Heer Groshans, Med. Doctor te Geertruidenberg, en te gelyk verzogt 'er zodanig gebruik van te maaken als ik goed vond. Het belang derzelve verdient zekerlyk, om, zoo

[p. 531]

spoedig als mogelyk is, algemeen bekend te worden, dierhalven zoo Uw Ed. het goedvinden, om hetzelve een plaats te geeven in Uw Eds Letter-Oeffeningen, zoo zal deeze nuttige Operatie, welke nog in zyn geboorte is, en door voorbeelden moet bevestigd worden, geen geringe luister krygen, ter aanmoediging van andere, welke het gewigt dezer Operatie kennen’.

‘Verders blyvende met alle hoogachting,

Wel Edle zeer Geleerde Heeren!

Uw Eds Dienstwillige Dienaar

a. van de laar, M.D.

's Hage, den 25. September,

1778.

Den 10. Juny, 1778, heeft de Heer Bruhl, Chirurgyn en Vroedmeester te Capel, in de Langstraat, my laaten weeten en verzogt, by hem te komen in het Dorp Sprang: ik vertrok aanstonds, en kwam by een Vrouw, genaamt Adriana Vos, oudt 31 Jaaren, lang 3½ voet, zeer mismaakt, van een ongezond Gestel, en voor de eerstemaal Zwanger; zy was reeds vier dagen in arbeid geweest, en had van den 6 juny af weën gehad, die, van tyd tot tyd, sterker waren geworden, maar die vervolgens ook weder waren verminderd, en eindelyk geheel opgehouden; wy vonden het Heiligbeen met een bult voorwaards uitsteekende, welk het kleine Bekken zoo vernaauwde, dat 'er, tusschen het Heiligbeen en de vereeniging der Schaambeenderen, na onze naauwkeurigste bepaaling, maar twee duimen ruimte was.

Daar dagt voor ons niets overig te zyn, schoon het leeven van 't Kind onzeker was, als de Sectio Coesarea; maar het gevaar, daar aan verbonden, deed ons liever overgaan tot de nieuwe aangepreezen Operatie van den Heer Sigault: ik besloot hier met des te meer vrymoedigheid toe, om dat ik te Straatsburg, in den jaare 1774, gelegenheid gehad hadde, om de doorsnyding der Schaambeenderen te doen, aan vier doode Vrouwen, en by die gelegenheid gezien hadde, dat, by drie Vrouwen, aanstonds na de doorsneede, de Schaambeenderen, door eenige pooging om ze te doen wyken, wel 2

[p. 532]

duim van den anderen afwykten; maar by de vierde maar 1½ duimen.

Het kostte weinig moeite, om onze Lyderesse tot de Operatie over te haalen; zy reikhalsde maar alleen na 't ogenblik haarer verlossinge, en onderwierp zich aan alles wat tot dat einde besloten wierd.

De Vrouw behoorlyk gelegt zynde, zoo nam ik een zeer scherp en afgeslepen Scheermes, omwonden, tot op 2 duim na, met een stuk linnen: vervolgens liet ik de Heer Bruhl de twee Labia muliebria na beneden drukken, en ik spande het vel aan den bovenrand der Schaambeenderen, en snee met de andere hand, naauwkeurig in het midden, het vel en vet door, tot op een halven duim afstand van de bovenste vereeniging der Labia muliebria, vervolgens snee ik de Kraaksbeenige vereeniging der Schaambeenderen door, zonder de urethra of clitoris te kwetzen.

De Vrouw betuigde niet veel pyn gehad te hebben, en zoo aanstonds als het doorgesneeden was, verwyderden de schaambeenderen wel een half duim van elkander; ik tragtte het kind te keeren, en, onder de poogingen, die ik daar toe aanwendde, wierd ik met verwondering gewaar de verdere verwydering der schaambeenderen, dat, hadden 'er weën gekomen, zo had mogelyk het kind van zelfs kunnen gebooren worden; maar ik vond, door de droogte en zaamtrekking der Baarmoeder, zoo veel tegenstand en moeite, dat ik, in plaats van het kind te keeren, het zelve met de kromme Tang van Smellie zeer gemakkelyk en spoedig verloste; hebbende de Operatie en afhaaling van 't kind in den tyd van 12 a 13 Minuuten verricht, en bevonden dat de grootste afstand der schaambeenderen, onder het afhaalen van 't kind, niet boven de 2 duimen geweest is, zonder dat ik eenig gekraak van 't Bekken gehoord heb.

Het kind was voldraagen en dood; en bleek reeds vóór de Operatie gestorven te zyn geweest.

Na 't afhaalen der Placenta, zuiverde de Heer Bruhl de wonde van 't bloed, lag 'er compressen op, in warmen wyn gedoopt, en maakte, met een Servet, het verband rondom het lyf; verbond de wonde des anderen daags; lag 'er een Digestief en Compressen op, en behandelde verder de wonde zeer eenvoudig tot dat de Vrouw hersteld is geweest.

[p. 533]

In den geheelen loop der ziekte heeft de Vrouw zeer gemakkelyk gewaterd, en om den anderen dag afgang gehad; van den vierden dag af, na de Operatie, kon de Vrouw zich, zonder hulp, van de eene zyde op de andere leggen; den zestienden dag kon ze staan, maar niet gaan; en op den vyf- en twintigsten dag, stond de Vrouw op, en ging zoo regt en zonder ongemak, als voor haare zwangerheid; genietende verder een aanhoudende en gewenschte gezondheid.