Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1778

Natuurlyke historie van den dikbek

Door den Heer de buffon.

De Dikbek, dus geheeten, om dat zyn Bek naar evenredigheid zyner grootte verbaazend dik is; draagt in 't Latyn den naam van Coccothaustes, in 't Fransch, Gros Bec, of Mangeur de noyaux, in 't Italiaansch Frosone, in 't Hoogduitsch Kirsch-finck, in Zwitsersch Klepper, in 't Zweedsch Talbin, in 't Engelsch Gros-Beak.

Deeze Vogel behoort tot onze Gemaatigde Lugtstreek, van Spanje tot in Zweeden. Dit geslacht, schoon niet wild vliegend, is niet talryk; men ziet den Dikbek het geheele jaar in eenige onzer Fransche Gewesten, waar dezelve niet vertrekt, dan voor zeer korten tyd, in de strengste Winters. Des Zomers bewoont hy doorgaans de Bosschen, zomtyds de Boomgaarden, en vervoegt zich 's Winters by de Boerenwooningen en Koornschuuren. Het is een stilzwygende Vogel, wiens stem men zelden hoort, en die geen vasten toon heeft; het schynt dat zyn Gehoor zo volkomen niet is als dat van andere Vogelen, en dat het hem daar aan zo wel als aan Stem mangele: hy komt op geen gefluit, en wordt, schoon een boschbewooner, daar door gelokt noch gevangen. Gesner, en de meeste Vogelbeschryvers, houden het vleesch deezes Vogels voor goed om te eeten; doch ik heb het dor en smaakloos gevonden.

In Bourgogne heb ik opgemerkt, dat 'er minder Dikbekken in den Winter dan in den Zomer zyn; en omtrent den tienden van April eene groote menigte aankomt: zy vliegen by kleine troepen; zetten zich, by de aankomst, in 't kreupelhout neder; maaken hun nest in 't geboomte, op de hoogte van tien of twaalf voeten boven het uitschieten der groote takken, tegen den stam aan: zy stel-

[p. 152]

len het, even als de Tortelduiven, zamen uit dorre takjes doorvlogten met kleine hairworteltjes: doorgaans leggen zy vyf blauwagtige Eitjes, met bruine vlekjes.

Het is naast te gelooven, dat ze maar eenmaal 's jaars broeden: dewyl het Geslacht zo klein in getal blyft: hunne Jongen voeden ze met Insecten enz. als men die uit het nest wil haalen verdeedigen zy dezelve kloekmoedig en byten fel; hun dikke en sterke Bek komt hen te staade om Nooten en andere harde lichaamen te kraaken: en, schoon ze tot de Graanëetende Vogelen behooren, gebruiken zy veel Insecten. Ik heb langen tyd Dikbekken gehouden, zy weigerden vleesch te eeten; maar namen al 't andere greetig. Men moet zorg draagen om ze in een afzonderlyke plaats te zetten: want, zonder krakeelagtig te schynen, en om, zo te spreeken, een enkel woord te zeggen, dooden zy de zwakkere Vogels, by welken zy opgeslooten zyn. Zy vallen ze niet van vooren aan: maar byten in de huid, en neemen een stuk mede. In den vryen staat leeven zy van allerlei Graanen, Nooten, of liever van de kern der Vrugten. De andere Vogels eeten het vleesch der Kerssen enz. de Dikbekken kraaken de pit en eeten de Kern. Zy aazen desgelyks, op de vrugt der Sparre- en Pynboomen, van Heestergewassen, enz.

Deeze eenzaame wilde, stilzwygende, hardhoorige Vogel, die min vrugtbaar is dan de meeste andere Vogelen, staat als 't ware op zichzelve, en is niet onderheevig aan een der verscheidenheden, die, bykans alle, uit een overvloed der Natuure voortkomen. Het Mannetje en Wyfje hebben dezelfde grootte en gelyken zeer veel op elkander: weinig Vogels zyn 'er, by welken het verschil der Sexen een zo gering onderscheid maakt, 't bestaat meest in de kleuren die het Mannetje wat helderder heeft dan het Wyfje, en dat het laatstgemelde grys in stede van zwart is, van het oog tot het grondstuk des Beks.