Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1778

Op het ontydig afsterven van een minnaar.

Oniets ontziende dood! verwoestende wreedaart! Mogen de zoetste genoegens, de onschuldigste vermaken voor uwe gestrenge vervolgingen niet veilig zyn? - Van het toppunt van geluk en vergenoeging ploft gy den mensch in den kuil van bitterheid. - Oongelukkige Vriendin! hoe smertelyk is uw verlies! Ach! ach! uw welbeminde hartenvriend is u ontrukt; de tederste banden zyn verbroken; die uwer liefde zyn schier in haren eersten bloey verscheurd. Helaas! een zo geweldige slag moest u dan geheel ter neder werpen, en uwe verslagen ziele in diepen druk en rouwe dompelen. Moest zig dan het al te wreede noodlot, niet te vreden, met u reeds zo lange gefolterd te hebben, voor 't laatst, nog eens, ten uwen onherstelbaren koste verzadigen? Moest de al vernielende kragt des doods u zo ontydig van elkander scheuren? Beklaaglyk lotgeval! Jammerlyk vooruitgezigt! Myn geest bezwykt op het aanschouwen van uw treurgelaat. Uw boezem is beklemd; uw hart door droesheid overstelpt; door benauwdheden geprangd; door tranen doorweekt. En geen wonder: alle uwe hoop is verydeld; uwe voornemens in duigen gesmeten; uw genoegen gestremd; al uw geluk verloren. - Myn ziele weent, in bittere droefheid, met u, over het verlies van hem, wiens vriendschap zy zo hoog waardeerde. En elk, wiens harte niet versteend

[p. 92]

is, voelt zig door uw ongeval getroffen. - O ongelukkige liefde! Bron van elende! Vreugd van weinige ogenblikken, die de smarte des te gevoeliger maakt! Moest uw gevoelig hart, daarom, voor waare liefde vatbaar zyn, om dat de slag, die u gedreigd wierd, u des te zwaarder treffen zoude? Pynigend voorregt! Hoe veel wenschelyker ware het, het verrukkelyke van eene hartelyke toegenegenheid nooit te hebben gesmaakt, of van derzelver gevoel te zyn beroofd geworden! - Of zou men bestaan te zeggen, dat uwe liefde by God, die de Heer van leven en dood is, zou afgekeurd geworden zyn? Misschien, myne vriendin! bezwaart u die gedagte, dat het eene straf des hemels zy, dat gy ..... Maar neen; uwe liefde was opregt, en had de deugd tot leidsvrouw; Ze was een voorbeeld der beste en wezentlyke vereischten van een gelukkigen egt; verre van verfoeyelyke inzigten van hoogmoed of eigenbaat; ze bevorderde de betragting uwer pligten, en konde het Opperwezen dus niet dan welgevallen. - De algemeene goedkeuring wettigde uwe keuze en strekte u tot een waarborg van het geluk, dat u te wagten stond. - Doch waarom vergunde de Hemel u dan niet het zoet genot van dat geluk, dat gy zo wel verdiende? Vermetele gedagten! Zullen wy den hogen raad der Godheid doorgronden? Wie heeft ooit den weg des Heeren gekend, en wie is zynenraadsman geweest. Gewislyk myne Vriendin kleeft deeze onbezonne denkenswyze niet aan. Onschuldige aandoeningen vervullen haar hart. Wel aan dan, dierbare Vriendin! beklaag u vry, betreur uw lot, dat u het Slagtoffer uwer liefde maakt. Uwe klagten zyn regtmatig. Uw leed is onuitsprekelyk. Maar, laten uwe tranen u niet zo verre vervoeren, dat ge u aan ondankbaarheid zoud schuldig maken. Laat de deugd u, gelyk by het leven van uwen braven vriend, ook na zyn dood bestieren, om gelaten te zyn in de smarten, die u van boven worden toegezonden, en onderworpen aan den Goddelyken Wil. Aanhoor de alvermogende troostredenen van Godsdienst en verstand, die anders zo veel vat op uw gemoed hebben. Hier zult gy uwen beknelden boezem kunnen ontlasten; hier zult gy verlichting vinden in uwe angstvallige ogenblikken. Vrede en kalmte zullen wederkeeren in uw ontrust gemoed. Uw hart, met die gevoelens bezield, heeft dan, voorzeker, al zyn geluk nog niet verloren. Hoe zwaar het ook gewond zy, het ziet altoos eene

[p. 93]

veilige toevlugt voor zig open. - Maak dan gebruik, waardige vriendin! van die edele grondbeginzelen van deugd en Godsvrugt, welke gy mogelyk aan de liefde te danken hebt. Erken, met waare dankbaarheid, de gunst, welke God u daar door beweezen heeft; voorwaar de grootste weldaad, die u immer kon gebeuren. Denk, dat het die zelfde God is, wiens slaande hand u thans bezoekt. Het moet uwe smart verminderen, dat het zyn wil, en niet die der menschen is, die uwe vereeniging onmogelyk maakt. Hef uwe ogen naar hem op, in het midden uwer droefgeestigheid. Stel u dikwils voor den geest, dat hy de liefde zelve is, en alleen weet, wat ons het beste zy. Vertrouw op hem, en laat zyn wil u dierbaar zyn. Wy, in alle onze vermogens engbeperkte Schepselen, zyn niet in staat om tot in het binnenste zyner heilige besluiten in te dringen; maar dit mogen wy, dit moeten wy geloven, dat zyn bestuur vol wysheid en ontferming is. Zie slechts neder op het einde, en ge zult bevinden, dat hy u goedertieren gebleven is, en zig, in alle uwe bekommeringen, uw waar geluk ten doel gesteld heeft. O grootheid van Ziele! Verhevene denkbeelden! die ons verre boven alle smarten verheffen! Welk eene onuitputlyke bron van vertroosting spruit 'er niet voort uit dit gezegend vertrouwen op de Godlyke voorzienigheid! O hoe gelukkig agt ik uwen zaligen Vriend, die zelfs, by leven en by sterven, u tot dit zoort van vertroostingen heeft aangemoedigd! Verdryf dan, beste Vriendin, verdryf uwe naargeestige gedagten; smoor uwe zwaarmoedige aandoeningen. Gy hebt 'er te meer reden toe; daar ge vertrouwen moogt, dat God uwen tederstbeminden uw oog alleen onttrokken heeft; om hem van des te zwaardere bitterheden te bevryden, en des te eerder in het bezit te stellen van die zalige stonden, welke alhier, in deeze valei van elende, niet te vinden zyn. - Maar uwe droefheid overmeestert u. Het denkbeeld van den dood valt u bezwaarlyk te verduwen. Uwe gedagten zyn gestadig gevestigd op dien schrik der natuur, die u van het voorwerp uwer liefde zo wreedelyk heeft afgescheurd, en het streelend vooruitgezigt uwer gegronde verwagting heeft te leur gesteld. Dit maakt u troostloos. - Dan, myne vriendin! hebt gy niet het beste doelwit, dat gy u, in uwe onderlinge verbintonis, kost voorstellen, bereikt? In het bestendig geluk van uwen beminden vriend stelde ge immers uw grootst genoegen. Wel, heeft hy u geen gegronde hoope nage-

[p. 94]

laten, dat hy het voor eeuwig verworven heest? Dat hy de tedere vriendschap, die hem aan u verbonden hield, verwisseld heeft, met het genot eener veel zaliger vreugde, die hem de vriendschap met den Heere Jesus te wege brengt? Wel, is dan hierin geen troost voor u te vinden? Is het gedenken aan zyn dood u zo verschrikkelyk? Zyne laatste ogenblikken waren ogenblikken van vrede en vreugde. O hoe leerzaam was zyn voorbeeld! Christelyke nayver bestuurt hier myne pen doet my uitroepen: ‘Hoe gelukkig en gerust is het affterven van een waar Christen! Zyn dood is het begin des levens! Zyn sterfbed is, om my met young uittedrukken, een heiligdom voor zyne ziele! In het midden der doodsbenauwtheden, terwyl de natuur reeds ligt te sterven, blinken 'er op zyn aangezigt straalen van blydschap die de schaduwen des doods overtreffen’! Wel aan, myne Vriendin! breng u den dood van uwen minnaar, onder dit gezigtspunt, voor uwen geest. Geen denkbeeld zal u ooit aangenamer bezigheid of meerder troost verschaffen kunnen. O hoe gelukkig zon ik my zelven agten, wanneer ik my beroemen konde, u in deeze gemoedsgesteldheid gebragt of gesterkt te hebben! Myn ziele zou opspringen van vreugde, wanneer ik u, door uwe liefde, zag opgeleid, om, in het felste uwer smarte, gestadig uit te galmen:

‘Om wel te sterven wil ik leven.

Het is my wel, wat God my doet;

Hem waard te zyn, naar deugd te streven,

Zy hier de zorg van myn gemoed.

De Zender van dit Stukje wordt verzogt, het in Zyn Ed. Brief vermelde vroegtydig in 't begin dezer Maand te zenden; zo wy 'er naar Zyn Ed. begeerte, gebruik van zullen maaken in N^o. 3, van ons Mengelwerk.