de Verveeling: dus zullen lieden van dit character min aan Verveeling onderworpen zyn, dan Lieden van eene aandoenlyker gesteltenisse. 't Zyn deeze laatstgemelden alleen, die, wanneer zy Menschen aantreffen, wier gelaad, wyze van spreeken, en gebaaren, niets hebben dat inneemt, in dat gezelschap, die lastigheid ontwaar worden, welke niets anders is dan Verveeling, en eindelyk ondraaglyk, wordt. Een geestig en verstandig Man verveelt het veel eer en veel sterker in slegt gezelschap dan in eenzaamheid: deeze is zelfs een schuilplaats daar tegen. Wanneer de Verveeling ten hoogsten toppunt klimt, zyn de verschynzels van dezelve zeer zonderling, en 't is als eene bezwyking der Ziele; de wederzin welken zy heeft van haaren staat, waar in zy zich bevindt, belet haar eenigen indruk te ontvangen, die ontstaan kan uit de tegenwoordige voorwerpen; de zenuwen verslappen; men bezwykt, en is zich zelven niet meer. Dit is de hoogste maar van Verveeling. Vindt men zich te dikwyls blootgesteld aan een dergelyken toestand, moet het Lichaam zo wel lyden als de Ziel, daar uit ontstaat eene wanorde in 't werktuiglyk gestel, die ter oorzaake strekt van de droevige Ziekte, onder den naam van Hypochondrie bekend. In dien toestand kan de Verveeling ontstaan en zelfs zeer drukkend worden, in 't midden van het beste Gezelschap, in 't midden van de grootste verscheidenheid van treffende vermaaken.
De Verveeling, uit de eenzaamheid ontstaande, is van eenen byzonderen aart: door ingespannen denken vervalt men tot eene soort van inwendige slaapzugt, en, indien deeze dikmaals wederkomt, staan de schroomlykste gevolgen te dugten: hier uit worden gezigten, verschyningen, en allerlei dweeperyen gebooren.
Te groote Verlustiging brengt ons desgelyks eerlang tot eene andere soort van Verveeling, en zatheid der Ziele. Door te sterk vermaakt te zyn, houdt men op vermaakt te kunnen worden. Naa alle bekende vermaaken genooten te hebben, biedt men eene belooning aan den geenen, die nieuwe weet te verzinnen. Hoe veele groote en schitterende Feesten, waar op de Verveeling heerscht, worden 'er gevierd! Salomo hadt ondervinding van dit stuk, en zyne uit boezeming, Ydelheid der Ydelheden het is alles Ydelheid! is de jammerende taal der Verveeling. Wanneer de verbeelding met al te veel denkbeelden zich overlaaden vindt, die geen orde, geene verbintenis hebben, veroorzaakt zulks een bajert, waar in niets onderscheiden kan worden, en dit verveelt schielyk.
Alle deeze wyzigingen der Ziele hangen af van één enkel
Auteursrechtvrij