Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1777

[p. 202]

Brief van den heer abt Fontana, natuurkundige des Groot-hertogs van Toscane, over een middel, om te gewisser vrugten van de boomen te hebben.

(Uit de Gazette de Agriculture.)

myn heer!

IK heb eene Verhandeling van den Heer mustel geleezen, over den groei der Boomen en der Vrugten^(*). waar in deeze schrandere Waarneemer eene toevallig gedaane waarneeming mededeelt, om de Bloezems van hunne Stofvezeltjes te ontdoen, en daar door te wisser de vrugten tot rypheid te brengen; ik kwam in bekooring, om de proeve te neemen. Ik liet eenige Orange-, Citroen-, en Perzik-Boomen, van de Stofvezeltjes ontblooten; deeze op een en denzelfden Boom aan den eenen kant blyven en aan den anderen afknippen. De uitslag beantwoordde aan myne verwagting.

In 't laatstverloopen jaar (1775) hadden wy op den tyd, dat de Boomen in 't kragtigst van 't bloeijen stonden, in Toscane een zo harden stormwind, dat meest alle de bloembladeren der knoppen afvielen. Men geloofde en spelde in 't algemeen, dat 'er geen vrugten van eenig belang zouden weezen: afgaande op den doorgaanden aangenoomen regel onzer Tuinlieden, die gewoon zyn, uit het welbloeien, een ryk gewas te voorzeggen. Ondertusschen was de overvloed van vrugten zeer groot in Toscane; en, omstreeks Florence, zo buitengemeen, dat men, in lange Jaaren, dergelyk een overvloed niet gezien hadt.

Naardemaal men by u, myn Heer, niets nuttigs verwaarloost, en niets onbeproeld laat, 't welk ten algemeenen beste kan strekken, verzoek ik U eenige kundige Liefhebbers, over te haalen om deeze proeve te doen, en den uitslag daar van mede te deelen, in de Gazette d'Agriculture, die hier zeer algemeen geleezen wordt. De Proeve is gemaklyk en valt niet kostlyk. Men heeft niets meer te doen dan

(*) De Leezers onzes Maandwerks kunnen dezelve vinden in het IIIde Deels 2de Stuk, der Hedendaagsche Vaderl. Letter-Oefeningen, bl. 373.

[p. 203]

een Boom, wanneer dezelve in vollen bloei staat, aan den eenen kant de bloezems van Stofvezeltjes te ontblooten, zorg draagende om het vrugtbeginzel ongeschonden te laaten: en vervolgens waar te neemen, of de inzameling aan de zyde des Booms, dus behandeld, meer en beter vrugten geeft dan de andere. Zonder veel gevaars kan men het op verscheide Boomen doen, en ze vergelyken.

Ik zal van myn kant, zo ras het my mogelyk is, myne proeven hervatten. Ik zou de overbrenging van deeze handelwyze, op gewassen van de grootste aangelegenheid, niet als onnut, noch veel min als schadelyk willen verwerpen. De proeve zou in 't klein kunnen genomen worden, zonder eenig nadeel. Bekroonde de uitslag de opgevatte hoop, dan zou men misschien gemaklyke en weinig kostbaare middelen uitvinden, om ze in 't groot te herhaalen. In verwagting hier van blyf ik enz.