Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1777

Ontmoeting van den pretendent te Rome, door mejuffrouw Miller van Bath-Easton.

(Overgenomen uit haare Letters from Italy, geschreeven in den Jaare 1770 en 1771.)

WY hebben den avond doorgebragt by de Hertoginne van bracciano, uit Koninglyk Fransch bloed gesprooten; zy is geestig en geleerd, allerverpligtendst, en heeft eene uitgestrekte kennis van 't menschlyk hart. De Hertog, haar Zoon, is een schoon Heer van den eersten rang, leevendig en aangenaam van aart; hy spreekt het Engelsch redelyk goed.

Dewyl wy 'er vroeg kwamen, en eer 'er nog veel gezelschap was, hadt de Hertoginne de beleefdheid, om met my in een byzonder gesprek te treeden. Wy zaten op een Sofa, als 'er een Kamerdienaar binnen trad, zeggende ‘il Re’. Dewyl deeze Persoonadie nog eenige Kamers moest doorgaan eer hy by ons was, namde Hertoginne de gelegenheid waar om my te verzoeken, dat ik, op geenerlei wyze, hem zou aanspreeken, of op hem eenigzins agtllaan:

[p. 41]

dat dit niet alleen iets was, waar op zy in haar huis stondt; maar dat de Paus mede begeerde, dat geen Vreemdelingen, in 't byzonder geen Engelschen, eenige gesprekken met hem zouden houden. Ik verzekerde haar, dat myne beginzels rechtdraads aangekant waren tegen het Huis van stuart en die Party; doch besloot, naa nog eenige tusschenreden, met te betuigen, dat ik, indien hy my aansprak, als eene Dame, niet kon nalaaten hem te woord te staan, hem alleen als een Heer van rang aanmerkende, dat ik hem zou ontmoeten als een ander Vreemdeling, met de gewoone beleefdheden. Zy drong 'er op aan, dat ik niet zou antwoorden als hy met my in 't gesprek trad. Ik weigerde hier in te gehoorzaamen. My dunkt ik had gelyk, en wel om deeze redenen. Ik wist voorshands, dat geen Heer uit Groot Brittanje zich by hem vervoegt; maar dat zy hem in tegendeel vermyden, uitgenomen de zodanigen, die zich tegen de tegenwoordige Koninglyke Familie verklaaren; ten minsten neemt men te Rome het indiervoege op. Ik had desgelyks gehoord dat de Pretendent zelve beleefdlyk het vermydt, Engelsche Heeren te ontmoeten. Maar, dewyl ik geen Heer was, kwam het my zeer belachlyk voor, den Pretendent, als hy my aansprak, niet te woord te staan: zulk eene agterhoudendheid zou den schyn hebben kunnen geeven, als of ik my zelven aanzag, als een Weezen van aanbelang in de Staatkunde: voeg hier nevens, dat ik groote nieuwsgierigheid hadt, om hem te zien en te hooren spreeken.

Maar, om tot myn verhaal weder te keeren. Hy kwam in, en, zeer beleefd voor 't vergaderde Gezelschap geboogen hebbende, tradt hy na de zelfde Sofa, op welke ik zat met de Hertoginne van bracciano; hy zette zich, nevens my neder, naa my in 't byzonder gegroet te hebben; ik maakte myn compliment; hy zogt my in een gesprek in te wikkelen, door de Hertoginne, eene andere Dame, en my, aan te spreeken: eindelyk richtte hy zich bepaalder tot my; vraagende, hoe lang ik in Rome geweest was? hoe lang ik ten oogmerk hadt daar te blyven; en soortgelyke vraagen meer. Deeze zamenspraak hielden wy in 't Fransch. - 't Meest vond ik my verlegen hoe hem te noemen, en ik moest my bykans oogenbliklyk bepaalen. Het stootte my Mon Prince te zeggen, (schoon hier de gewoone benaaming, gelyk in Frankryk, van elk Vreemdeling, wiens rang als Prins zeer twyfelagtig is,) dit voegde my niet; het mogt eene dubbelzinnige betekenis hebben by verkeerd-gezinden. Hoogheid was even onvoeglyk; ik koos dan een middenweg, en noemde hem Mon Seigneur, en wenschte het onderhoud af te breeken: want eenslags zeide hy: Speak Englisch, Madam! Eer ik kon antwoorden, stondt de Hertoginne van monte liberti op, en my by den mouw trekkende, ging ik met haar na een Speeltafel, waar zy gereed waren om te speelen. Ik weigerde te speelen, om dat ik 'er niet in ervaaren ben; gy weet, daarenboven, dat ik de Kaart

[p. 42]

haat. - By myn heenen gaan, nam ik, volgens gebruik, afscheid van de Hertoginne van bracciano; en de Ridder, die aan haare tafel speelde, stondt zeer beleefd op, en wenschte my goeden nagt. Hy is van eene meer dan middelbaare langte; doch gaat zeer gebukt. Zyn aangezigt is puistig en rood, zyn gang log, dit wordt aan zyne overmaat in 't drinken toegeschreeven; doch hy moet, een jong Heer zynde, 'er wel uitgezien hebben. Zyne kleur is anders bevallig, hy heeft blauwe oogen, ligt bruin hair, zyn aangezigt is langwerpig rond: zyn voorkomen heeft iets deftigs en bevalligs. Zyn kleed was roodscharlaaken, met een breed gouden oplegzel; hy draagt een blaauw lint buiten op zyn kleed, aan 't welk een Cameo hangt (in den ouden smaak), zo groot als het vlak van myne hand; ook draagt hy denzelfden kousseband, als die van de edele orde van St. Gearge in Engeland; over 't geheel ziet hy 'er zwaargeestig uit. Twee Heeren vergezellen hem bestendig; zy zyn Iren van afkomst, en, gelyk gy kunt denken, Roomschgezind.

Andermaal heb ik hem aangetroffen in een groot gezelschap, by de Prinses palestria. Hy sprak my even beleefd aan, als de voorgaande reize. De Prinses verzogt my, nevens haar, plaats te neemen; zy speelde met den Pretendent. Hy vroeg my, of ik het Spel Tarrochi verstondt? (Zy waren bezig met het te speelen). Ik antwoordde neen: hier op nam hy het Spel in handen, en vroeg my, ‘of ik oit zulke slegte Kaarten gezien hadt’. Ik erkende dat ze zeer slegt waren. Hier op verschoot hy dezelve, zeggende: In deeze Kaart kan men alles wat in de geheele Wereld is vinden, de Zon, de Maan, de Starren, en hier, (zeide hy my eene Kaart toonende), is de Paus, daar (een ander uithaalende) is de Duivel; daar ontbreekt 'er slegts één van de Drie; en gy weet wie ik hier door meen. Ik stondt zo versteld, schoon hy dit laatste op een lachenden toon sprak, dat ik niet wist hoe my te gedraagen: vraagt gy wat ik antwoordde, ik zweeg, en zogt, zo veel mogelyk, het gesprek te ontwyken, op dat hy 'er geen Staatkundigen draay aan zou geeven. Wat wy vervolgens met elkander redenwisselden, betrof eenige Engelsche gewoonten en vermaaken; dus, by voorbeeld, vroeg hy of Whist nog te Londen in gebruik was, of de gezelschappen 'er talryk waren. Ik was blyde, wanneer het Gezelschap scheidde.