Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1777

Redenvoering van N. Hoogvliet over de openbaare Wetgeving, als zynde geenszins het eenig kenmerk van den geopenbaarden Godsdienst, opgesteld, doch door ziekte verhinderd te worden uitgesproken, ter overdrachte van het bestuur van 's Lands Hooge Schoole te Leyden, op den VIII. van Sprokkelmaand 1777. Uit het Latyn vertaald. Te Leyden by S. en J. Luchtmans 1777. Behalven het Voorwerk 62 bladz. in gr. octavo.

HEt gevoelen van Moses Mendelszoon, ‘dat geene Wonderwerken, maar alleen de Openbaare Wetgeving omtrent de Goddelyke Openbaaring eene geruststellende zeekerheid geven kunnen,’ is het hoofd onderwerp in deze Redenvoering behandeld. By gelegenheid der wederlegginge van dit gevoelen, laet zich de Hoogleeraer tevens uit, over de denkwyze van dien Wysgerigen Jood, welken zich zo gerust stelt in den Joodschen Godsdienst, dat hy een nader onderzoek van de Godlykheid der Euangelielere onnoodig oordele; met aentooninge wat men van zulk ene denkwyze te houden hebbe, en hoe nadelige gevolgen, by voortgang, zo zulks algemener wierd, daer uit natuurlyk zouden moten voorsprui-

[p. 429]

ten. - Zyn Hoogeerwaerde heeft deze Redenvoering opgesteld in een tyd, toen hy met ene kwale worstelde, die hem eerlange ten grave sleepte; ongetwyfeld had hy zyn onderwerp uitvoeriger en met meer keurigheid behandeld, indien hy in gelukkiger omstandigheden de pen had mogen voeren. Middelerwyl is echter dat geen, dat hy hoofdzaeklyk beoogde, de wederlegging van het bovengemelde gevoelen, genoegzaem overtuigend ingericht. Bovenal verdienen des Hoogleeraers aenmerkingen, over het voorgevallen op den Pinksterdag, met de uitstorting der gaven des Heiligen Geestes, in vergelyking met het geen 'er gebeurd is, by de Wetgeving op Sinaï, ene ernstige overweging. Hoe meer men alle de omstandigheden van 't een en 't ander nagaet, en de overtuigende kracht dier beide voorvallen met elkanderen vergelykt, hoe meer men bewoogen worde, om te beweren, dat de wonderdadige uitstorting der gaven des Heiligen Geestes, op den Pinksterdag, vooral, niet minder sterk pleite voor de Godlykheid der Euangelielere, als de wonderdadige Wetgeving op Sinaï voor die van de Mozaïsche Wet. - Wy zeggen, met voordagt, de wonderdadige Wetgeving, om dat de Heer Mozes Mendelszoon, hoe sterk hy ook de openbare Wetgeving tegen alle Wonderwerken overstelle, niet kunne ontkennen, dat dezelve waerlyk wonderdadig zy; des hy ten onregte de Wonderwerken en Wetgeving tegen over elkander stelle. De Hoogleeraer dit vooraf getoond, en dus de schynbare kracht der daerop gegronde redeneringe verbroken hebbende, gaet daerop over om te toonen, dat 'er geen genoegzame rede zy, om de Wetgeving boven de Wonderwerken den voorrang van overtuiging te geven. Ten bewyze hier van neemt hy in opmerking, dat 'er geen ene byzonderheid in de Wetgeving ten haren voordele bygebragt word, welke niet in verscheiden Wonderwerken van de Godlyke hand even blykbaer doorstraelt. En dit heeft, gelyk hy vervolgens, in de bovengemelde voorstelling, toont, by uitstek plaets in de wonderdadige uitstorting der gaven des Heiligen Geestes op den Pinksterdag; welke ten dezen aenzien beslissend geoordeeld mag worden.