Brieven over het Munniks-Wezen van eenen Catholyken Pastoor aan zynen Vriend. Naar den tweeden druk uit het Hoogduitsch vertaald. Te Amsterdam by de Wed. Loveringh en Allart. Behalven de Voorreden 255 bladz. in gr. octavo.
HEt hoofdoogmerk dezer Brieven is te toonen, dat de Munniken de onkunde en het bygeloof, tot nadeel van den wezenlyken Godsdienst alleszins aengekweekt hebben, en te doen zien, dat 'er een zeer groot onderscheid is, tusschen de echte leerstellingen der Catholyke Kerke, en de bygeloovige denkbeelden, welken door onwetende Munniken ingevoerd zyn, en nog dagelyks gestyfd worden. - De Brieven, zo als ze hier voorkomen, toevallig ontdekt, (gelyk het gemeenlyk met zulke Brieven gaet,) zyn geschreven door een Catholyken Priester, die zo veel gestudeerd had, als tot het bedienen ener Pastory noodig geoordeeld werd. Hy komt voor als een Persoon, die zyne Pastorale bediening welmenend aenvaerd heeft, en die, naer allen schyn, ongestoord, in zyne vooroordeelen en bygeloovige denkbeelden voortgeleefd zou hebben, was 't niet, dat zeker Heer Goedman, in zyne Pastory woonachtig, hem enigzins verstandiger had leeren denken; nopens de eigenlyke Leer der Kerke en derzelver verbastering door de Munniken. Een bericht van den inhoud der gesprekken van dien Heer Goedman, en derzelver invloed op des Priesters denkwyze, maken den voornamen inhoud dezer Brieven uit, welken de Pastoor aen zynen Vriend geschreven heeft, om hem een Verslag van zynen staet en omstandigheden mede te deelen. De eerste Brieven behelzen, by manier van aenleiding, een verhael van zyne opvoeding, studie en aenstelling tot het Priesterampt, mitsgaders van de gelegenheid, by welke hy in ene gemeenzame verkeering met den Heer Goedman geraekte. Voorts vervatten zy de gesprekken van dien Heer, welke zyne denkbeelden den Priester trapswyze ontvouwt, om hem het bederf van den Godsdienst door de Munniken te leeren opmerken. De Heer Goedman draegt het character van een mensch van onbesproken zeden, en vooral van een loflyk liefdenryk gedrag jegens zyn Evenmensch: hy is goed Catholyk, voor zo ver hy zich houd aen de vastgestelde Leer der Kerke; maer hy
wraekt de beuzelachtige denkbeelden der Munniken, en de daer op gegronde bygeloovige gebruiken en gewoonten, welken zy ingevoerd hebben. Ten einde den Pastoor van de rechtmatigheid zyner denkwyze in dezen te overtuigen, leid hy hem op, ter beschouwinge van den oorsprong en invloed van bygeloovige vooroordeelen; ontvouwt hem uit de Kerklyke Geschiedenissen den oorsprong en den voortgang van den Munnikenstand; stelt hem voor oogen de denkwyze en 't gedrag der Munniken, met de schadelyke gevolgen daer-