Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1777

Verhandeling over eene byzondere Bereiding en Gebruik van de bytende Sublimaat, &c. Door G.J. van Wy, Heelmeester te Amsterdam. By P. Conradi 1777. 87 bladz. in groot octavo.

SEdert men ontdekt heeft de eigenschappen van de Kwik, in het geneezen van een te veel bekende Ziekte, heeft men zich van tyd tot tyd toegelegd op het uitvinden van verscheide Bereidingen, om dit Middel veilig en gemakkelyk te gebruiken. De meesten zyn binnen weinige Jaaren eerst gemeen geworden, en ons medegedeeld door de Heeren van Swieten, Plenck en Looff. De Bereiding van M. Keyser heeft door geheel Europa, en byzonder in Vrankryk, veel ophef gemaakt; de geheimhouding hiervan heest den Uitvinder groote Schatten aangebragt, en is, nu men het ontdekt heeft, waaruit het bestaat, in minder aanzien; gelyk gemeenlyk ten opzichte van geheimen plaats heeft. Men heeft ook voorgehad en opgegeeven van de Kwylingen, door gemelde Bereidingen, voor te komen; schoon men tot nog toe geene Bereiding van de Kwik ontdekt heeft, die, in een volstrekten zin, de proef van nooit in eenig geval Kwyling te verwekken, kan uithouden. - De Bereiding en 't Gebruik van de byrende Sublimaat, door den Heer van wy in deeze Verhandeling medegedeeld, is ook eenige Jaaren geleeden, hier te Lande, een beroemd Geheim geweest. 't Zelve was evenwel nu meer bekend geworden, dog tot hiertoe niet opzettelyk beschreven. Wy zyn daarom den Auteur verplicht voor zyne edelmoedige mededeeling. Wy zullen de beschryving 'er van hier over neemen. ‘Zedert eenigen tyd, (zegt de Auteur) heb ik my bediend van de geäddusteerde Merc. Sublimat. Corros. die op de volgende manier bereid wordt: de opgeheevene bytende Kwik moet in eene Steenen Mortier zeer fyn en lang gewreeven, en vervolgens in een Kroes op weinig vuur gezet worden; dan giet men Alcohol op de Kwik, zo dat de Alcohol een vinger breed boven dezelvestaat; dit gedaan zynde, steekt men de Alcohol in brand, en laat dezelve geheel afbran-

[p. 345]

den, waarop een sterke zuure uitdamping volgt, dewelke gedaan zynde, giet men wederom dezelve kwantiteit Alcohol op de Kwik, om 'er op dezelve manier mede te handelen, en zulks moet vier-, vys- of meermaalen geschieden, (het welk afhangt van de Kwik, en van een goed of slegt zoort Alcohol) tot dat de Kwik de couleur van Tabaks asch, of die van het Pulv. Diagrid. aangenomen heeft, anders zoude dezelve niet zo voordeelig zyn, en ligt Kwyling veroorzaaken. De Kwik uit de Kroes genomen zynde, moet nogmaals op nieuw in de Mortier lang gewreeven worden, op dat 'er geene puntige deelen overblyven, en dan tot gebruik bewaard worden.’ De lugt of damp die na het afbranden van de Alcohol, opryst, is zeer scherp en zuur, en daardoor zeer nadeelig, verwekkende zwaar Niezen en Hoesten, met een drooge Hoest en heeschheid zo als de Auteur zelfs ondervonden heeft: deeze toevallen bleeven hem twee etmaalen by. Hy waarschuwt daarom den Leezer met recht, zich by 't doen van deeze proef tegen de schadelyke uitwaazeming te wagten. De Sublimaat wordt hierdoor van 't zuur van Zeezout gezuiverd, en doet daarom minder nadeel aan Maag en Darmen, en geneest, volgens den Auteur, de Lues Venerea gelukkiger en voorspoediger. De gifte van deeze Bereiding is van één tot vier Greinen 's daags, in een Afkookzel of onder Pillen gemengd, welke laatste den Auteur 't best voldoet. Verder wordt de nuttigheid van dit middel door 8 Proeven bevestigd, waaronder drie van den Auteur, en de vyf overigen, van vyf zyner Vrienden genoomen zyn. De Geneezingen zyn binnen weinige dagen schielyk bewerkt, zo dat men vreeze zoude hebben van instortingen, indien de herhaalde verzekeringen van den Auteur, dien aangaande, geene voldoening gaven, gelyk nog nader bevestigd wordt door zyne aanmerkingen, die in ons Mengelwerk te vinden zullen zyn. 't Zoude nog meer tot aanpryzing van deeze Bereiding gediend hebben, indien hierby eenige Proeven van geneezingen van verouderde Venuskwaalen, die door de gewoone middelen moeijelyk te overwinnen zyn, gevonden werden. - In 't begin van deeze Verhandeling onderneemt de Auteur te beweeren, dat de toevallen van Gonorrhaea &c. ontstaan kunnen, zonder dat dezelve hunne oorsprong aan eene Venerische Besmetting verschuldigd zyn: hy zoekt dit zyn gevoelen door twee Waarneeiningen te bevestigen; dog die gevallen zyn niet voldoende, om daaruit een algemeen besluit te maaken; dan zoude men ook, vóór dat de Lues in deeze Landen zich geopenbaard heeft, die toevallen reeds waargenomen hebben en beschreven vinden, by de beste Schryvers.