Verhandeling over de deugd en bestendigheid der Schulpkalk; in vergelyking der Steenkalk, byzonder tot 's Lands Fortificatien en Metzelwerken. Door Philopatris Batavus. Te Amsterdam by de Wed. Loveringh en Allart 1777. Behalven de Voorreden 183 bladz. in gr. octavo.
HEt bekende verschil over den voorrang van de Schulpkalk boven de Steenkalk, of omgekeerd, wordt in dit Geschrift, met alle oplettendheid, ten voordeele der Schulpkalke behandeld. De Opsteller deezer verdeediginge heeft met veel oordeels alles nagegaan, wat men hier te Lande over en weder bygebragt heeft; de voornaamste bedenkingen van de eene en andere zyde neemt hy in ernstige overweeging; en tragt ten klaarste te toonen, dat alles samenloopt, om het gebruik der Schulpkalk te begunstigen. Hy stelt zig aanvanglyk twee hoofdzaaken voor; te weeten te onderzoeken, (1.) Of de Ouden alleen Steenkalk tot hunne Gebouwen gebruikt hebben, dan ook Schulpkalk, en inzonderheid in ons Land zelfs de laatste meer dan de eerste? (2.) Of de Schulpkalk de Steenkalk in deugd, versteenende hoedanigheid en bestendigheid evenaart of overtreft? - Ten aanzien van het eerste Point brengt hy overtuigende bewyzen, die gegrond zyn, op eene nauwkeurige bezigtiging onzer oude Gebouwen, by, waar uit ten duidelykste blykt, dat de Ouden, inzonderheid in ons Land, wel degelyk Schulpkalk, meer dan Steenkalk, ja misschien altoos gebruikt hebben. En wat het tweede voorstel betreft, men heeft, gelyk hy doet zien, om zig hier omtrent te bepaalen, slegts het oog te vestigen op de gebouwen, die met Steen- of Schulpkalk gemetzeld zyn, en dezelven met elkanderen te vergelyken; wanneer men terstond gewaar wordt, dat alles ten voordeele van de Schulpkalk spreekt. Dit bewys komt hem voor van die kragt te zyn, dat het niet verzwakt kunne worden, door Chymische redeneeringen over dit onderwerp; welker nutloosheid in dit geval hy ook daarom doet opmerken. - Met het voordraagen van dit alles, zyn Stuk in zo verre voldongen hebbende, verledigt hy zig wyders, om de bezwaaren en tegenwerpingen tegen het gebruik der Schulpkalk na te gaan, te beantwoorden en te wederleggen; in welke wederlegging hy zig niet minder sterk voordoet, dan in de verdeediging, zo ten opzigte van de
ondervinding als van 't Chymische, ten bewyze dat hy de Chymische redeneeringen niet
Auteursrechtvrij