Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1777

Aanspooring tot Bekeering en Geloof in Christus, door J.C. Lavater, Predikant te Zurich. Te Utrecht, by J. v. Schoonhoven en Comp. 1776. In groot octavo 46 bladz.

GEen voorzichtig Mensch zal tot morgen uitstellen, 't geen gedaen diend te worden, dat heden geschieden kan, en waer toe men veelligt morgen geen gelegenheid zal hebben. Deze Les is den Menschen in 't Burgerlyke overbekend, en zy die hun tydlyk belang behoorlyk gadeslaen, nemen dezelve gemeenlyk ook zeer wel in acht: maer in 't Godsdienstige, schoon 'er een eeuwig belang van afhange, vind men maer al te veel Menschen, die dezelve veronachtzamen, en deswegens, ten zachtste gesproken, van de uiterste onvoorzichtigheid te beschuldigen zyn. Hier tegen den Naesten te waerschuwen, en een ieder op te wekken, om Gods genade, geloovig, met een boetvaerdig hart, ten spoedigste te zoeken, zonder dit noodzaeklyke werk der Bekeeringe enigzins uit te stellen, is het bedoelde van den Eerwaerden Lavater in dit Geschrift. Hy voert een Mensch sprekende in, die, opgeleid tot een levendig bezef van de nood-

[p. 8]

zaeklykheid dezer plichtsbetrachtinge, de onbezonnenheid van derzelver uitstel ten klaerste bemerkt, de nietigheid der voorwendzelen doorgrond, en in een geloovig vertrouwen op Gods genade in Jezus Christus den weg der Bekeeringe inslaet. Men heeft 'er nog twee Dichtstukjes van zyn Eerwaerden bygevoegd, die tot het voorgestelde betreklyk zyn. In alles straelt een gemoedlyke ernst door, die met oordeel aengedrongen word; des dit Geschrift by uitstek geschikt zy, om zodanig ene gemoedsgesteltenis aenvanglyk te bevorderen, of verder te versterken. - Zie hier, om een stael zyner schryfwyze in dit geval te geven, hoe hy het misbruiken van 't voorbeeld van den begenadigden moordenaer tegenga; waeromtrent de hier sprekende Persoon zich indezervoege uitdrukt.

‘Waarom wil ik toch een verkeerd gebruik maken van, en myzelven verblinden, door het voorbeeld van den begenadigden moordenaar? - Weet ik dan zeker, dat deze mensch zich niet lang van te voren in zyne gevangenis heeft kunnen bekeeren? Weet ik, of niet misschien zyne misdaad veroorzaakt is, door eene schielyke overyling van zondige driften? kan hy buiten dat niet een goed mensch geweest zyn; is het onmogelyk, dat hy reeds een navolger van Christus ware? zyn my alle de omstandigheden van zyn leven genoegzaam bekend, om gerechtigt te zyn, dat ik ontelbaare voorbeelden van zondaren, die in hunne zonden onboetvaardig gestorven zyn, vergete, en uit het oog verlieze, en my alleen by dit eene voorbeeld houde; de hoop dat God my, in de laatste uuren van myn leven, in genade zal aannemen, op dit voorbeeld onvoorzigtig gronde...... Zyn geheel gedrag, zyn geduld, zyne billyking, zyn gelove, het is alles zo uitneemend, dat het in 't geheel het aanzien niet heest, dat hy in een oogenblik tot dien hoogen trap van waare deugd zou zyn opgesteegen. Doch gestelt zynde, dat de moordenaar zich eerst aan het kruis bekeerd heeft, mag ik my dan ook die omstandigheden belooven, onder welke hy zyn leven eindigde? - Zal my de Voorzienigheid ook, met die buitengewoone opwekking, omringen, met welke deze man op het einde van zyn leven omgeven was? Zal ik even zulk een voorbeeld van godzaligheid, van liefde, van geduld, een zo goddelyk perzoon, als hy in Christus zag, voor my aanschouwen? Zal als dan ook de aarde beven, de zon zich verduisteren, om my te herinneren, dat Jezus Gods Zoon, de Heer en de Heiland zy? Zal ik mynen dood zo zeker, zo naby voor my zien, als deze mensch dezelve voor zich zien

[p. 9]

moest? Zal ik dan ook, als hy, van alle menschen verlaten, van alle sluimerende valsche vertroostingen verwydert en afgesneden zyn?.... Is hy in zyn leven ook van zo vele middelen tot verlichting en bekeering omringt geweest? Heeft hy dezelve ook van zich afgewend, en zich getroost met de laatste uuren van zyn leven, gelyk ik doe? - En waarom zie ik, juist aan de andere zyde van den gekruisten Verlosser, eenen moordenaar, die zich in dezelfde omstandigheden bevind, van dezelfde middelen tot opwekking omringt is; doch zich deze omstandigheden niet ten nutte maakt; zich door deze opwekkinge niet laat opwekken, maar God lastert, - en nevens Jezus Christus, den Heiland van alle boetvaardige en ongeloovige zondaren, onboetvaardig en ongelovig weg sterft?... welk eene waarschouwing voor myn lichtvaardig hart! ô God! - hoe kan zich toch myn arm hart zo zeer, en op eene zo armzalige verdwaasde wyze, in den weg zyn, om tot U te rug te keeren!