Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1776

[p. 313]

Pryzen door de Maatschappye, ter bevorderinge van Konsten, Handwerken en Koophandel te London aangeboden, volgens de laatste uitgaave uit het Engelsch vertaald. Met eene Voorrede van den Wel Ed. Gestr. Heer Mr. H.H.v.d. Heuvel. Griffier van den Ed. Hove van Justitie van Utrecht, en Directeur van de Holl. Maatsch. der Wetensch. te Haarlem. Te Utrecht by J.v. Schoonhoven en Comp. 1776. Behalven de Voorr. 70 bladz. in groot octavo.

HEt aenmoedigen van Konsten, Manufacturen en Koophandel is het hoofddoelwit eener Maatschappye te London, welke de poogingen der geenen, die zig daar toe bevlytigen, wil te gemoet komen of vergelden, door 't uitdeelen van Pryzen, bestaande in eermedailjes of in geld, om dus den ryken Lord, den nyverigen ambagtsman en verstandigen landbouwer ten sterkste te noopen, om dezelven te verdienen. Zy heeft ten deezen einde eene openlyke Bekendmaaking asgegeeven, van haare vastgestelde Pryzen, ter belooninge van aangewende moeite in verscheiden takken van bedryven, welken den Lande dienstig kunnen zyn. Als daar is, de Planting en Landbouw, de Scheikunde en Mineralogie, de schoone Kunsten, de Manufacturen en de Werktuigkunde, met nevensgaande aangeboden belooningen, ten voordeele van den Landoouw enz. in de Engelsche Volkplantingen.

Op aanpryzing van zyn Wel Ed. Gestr. Mr. v.d. Heuvel heeft de Heer Boddaert deeze Bekendmaaking in 't Nederduitsch overgezet, en zyn Wel Ed. Gestr. heeft dezelve met eene Voorrede gelieven te vereeren, ten einde de Nederlanders aan te spooren, om eene-soortgelyke Maatschappy op te regten, tot nut van ons Vaderland. In 's Mans roemwaardige en met regt bekroonde Verhandeling over Nederlands Koophandel, den Landzaaten overbekend, vindt men reeds een voorstel tot het in stand brengen van eene dergelyke Maatschappy hier te Lande, met aantooning dat zulks ten uiterste nuttig zou weezen, en zonder weezenlyk bezwaar der Leden zeer wel ter uitvoer gebragt kan worden. Ter nadere aanpryzinge nu van dit voorsrel dient de Nederduitsche uitgave deezer Londonsche Bekendmaakinge, on de Nederlanders, door dit voorbeeld der Engelschen, op nieuw daar toe op te wekken, met hun duidelyk onder 't oog te brengen, wat eigenlyk het oogmerk eener soortgelyke Maatschappye zy; ten einde een ieder daar door te meer gelegenheid te geeven, om ten klaarste over derzelver nuttigheid te kunnen oordelen. -

[p. 314]

Rechtschapen Liefhebbers van Nederlands welweezen kunnen niet nalaaten deeze vernieuwde pooging van den Heer en Mr. van den Heuvel goed te keuren, en 't is, voor ieder welgesteld Vaderiander, der moeite waardig dit voorbeeld der Engelschen na te gaan, en 's Mans loflyk voorstel deswegens in aanmerking te neemen. Als dit in ernst geschiedt, twyfelen wy niet aan een gunstigen uitslag; uit welken hoofde wy ons met 's Mans wensch en betuiging in 't slot zyner Voorreden vereenigen.

‘Mogt het leezen van dit Geschrift, [ô Vaderlanders!] uwe liefde tot het vaderland, uw medelyden over zoo veele noodlydende medeburgeren ontvonken, ja mogt gy daardoor begrypen, hoe zeer uw eigen interest, als dat van het gemeenbest, en van alle leden van dien, onafscheidelyk hier inne gemergd is, dan zouden alle welgeaarde Patriotten zich met my verheugen, in het blyde vooruitzicht, dat, wanneer wy in ons Land de Engelsche en andere Natien, door het oprechten eener dergelyke maatschappye zoeken te evenaaren, het aan deelneemers niet zal ontbreeken; neemaar dat alle Nederlanders zullen toonen, nog bezield te zyn met denzelven patriottischen geest; door welken onze brave vooronders, onder Gods zegen, dit kleine en weinig voortbrengende land tot het toppunt van grootheid en welvaard verheft hebben. Ik eindige in hartgrondige bede, dat het den allerhoogsten behage, myne zwakke pogingen, ter bereikinge van een zo gewenscht doelwit, met het dierbaarst zyner gunste te bestralen.’