Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1776

[p. 204]

Korte Geschiednissen van den geopenbaarden Godsdienst. In 't Hoogduitsch beschreeven door den Hoogleeraar G. Fr. Seiler, vertaald door J.v. Nuyssenburg, Predikant te Geertruidenberg. Te Utrecht by J.v. Schoonhoven en Comp. Behalven het Voorwerk 647 bladz. in octavo.

BY het onlangs gemelde Geschrift van den Hoogleeraer Seiler, dat ten tytel heeft, de Godsdienst der Jeugd^(*), voegt zeer eigen dit zyn Werkje over de Geschiednissen van den geopenbaarden Godsdienst, voornaemlyk geschikt ten gemeenzamen gebruike van de Jeugd der Christenen, en zulken, wier gelegenheid het niet is uitgebreider Verhandelingen te leezen. Ter nutte der zodanigen ontvouwt de Hoogleerner de Geschiedenissen des Ouden en Nieuwen Testamentes beknoptlyk op ene zeer vatbare wyze; en geeft vervolgens een kortbondig bericht van den toestand der Christlyke Kerke in Europa, tot op den tyd der Hervorminge. Hier aen hecht hy vervolgens een kort verslag van de gesteltenis dier Kerke buiten Europa. Wyders toont hy aen, hoe de Voorzeggingen den godlyken oorsprong van den Christlyken Godsdienst ontegenzeglyk bewyzen, en dat de Schriften des Ouden Testamentes een zekeren geloofsgrond opleveren. Voorts geeft hynog ter nadere ophelderinge van 't Geschied- en Tydrekenkundige een duidelyk bericht van 't Joodsche Land, en verklaring van deze en gene Oudheidkundige Stukken, met nevensgaende Tydtafelen. De Eerwaerde Nuyssenburg, dit Geschrift vertalende, heeft het zelve hier en daer met enige aenmerkingen verrykt; ook heeft hy 'er nu dan etlyke byzondere Stukken, die ter nadere ophelderinge strekken, of een byzonderer gewag vorderden, ingelascht; waer onder boven al opmerking verdienen 's Mans verklarende omschryving der overeenstemmige geschiedenisse van 's Heillands leven, en beknopte voorstelling der Geschiedenisse van Nederlands Kerkhervorming. - Het geheele Werkje is zeer wel ingericht om der Jeugd een geleidlyk denkbeeld te geven van de Bybelsche Geschiedenissen, en hun de voornaamste lotgevallen der Christelyke Kerke, tot op de Hervorminge, onder 't oog te brengen; en oplettende Onderwyzers der Jeugd kunnen 'er zich met vrucht van bedienen, om hun nuttige kundigheden in te scherpen. Daer benevens is 't ook van een

(*) Zie boven, bl. 150.

[p. 205]

uitgebreider gebruik, als zynde indiervoege opgesteld, dat alle; zelfs meerderjarigen, het met nuttigheid kunnen doorbladeren, om zich een wel aeneengeschakeld denkbeeld van die merkwaerdige Geschiedenissen te vormen, en in verscheide opzichten ten beteren verstande der Heilige Bladeren opgeleid te worden. - Zy, wier zaek het niet is, breedoverige Werken over dit onderwerp te lezen, en vele Geschriften met elkander te vergelyken, vinden hier, in een beknopt bestek, by een verzameld, het geen hun, ten dezen aenzien, wezenlyk dienstig is, en krachtig strekt, om hen te bevestigen in die gewigtige waerheid, dat de geöpenbaerde Godsdienst, in de Schriften des Ouden en Nieuwen Testamentes geleerd, waerly Godlyk is; ter verzekeringe, dat men onwankelbaer kan vertrouwen op de vervulling der beloften, daer in aengekondigd.