Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1776

De Godsdienst der Jeugd, door G. Fr. Seiler, Hoogleeraar aan de Fredrik-Alexanders Universiteit te Erlangen. Uit het Hoogduitsch vertaald en vermeerdert, door J.v. Nuyssenburg, Predikant te Geertruidenberg, en Lid van verscheide Genootschappen. Te Utrecht by J.v. Schoonhoven en Comp. 1776. Behalven het Voorwerk 271 bladz. in actavo.

BY manier van gemeenzame gesprekken tusschen een Vader en zyn Kind, draegt de Hoogleeraer Seiler, in dit Werkje, een Godsdienstig Onderwys voor; dat in zyne soort zeer wel geschikt is, om den Kinderen de gewigtigste waerheden van den Godsdienst, op ene vatbare wyze, in te boezemen, De Eerwaerde Nuyssenburg heeft het zelve met recht der Vertalinge waerdig geoordeeld; dan nadien het, in de stukken, waer in de Broeders Lutheranen van onze Kerkleer verschillen, naer de denkwyze der Augsburgsche Confessie ingericht is, zo heeft hy niet wel kunnen nalaten, dit onderscheid in aenmerking te nemen. Zulks heeft hem bewoogen, het Geschrist van den Hoogleeraer hier en daer met enige byvoegselen te vermeerderen, om het naer de Leer der Nederlandsche Kerke te schikken. Hy heeft het onderwys des Hoogleeraers

[p. 151]

in zyn geheel gelaten, en 'er 't zyne, in de voornaemste geschillen, nevens gevoegd, om de onderrichting, naer die denkwyze, op dezelfde manier voor te dragen. - De Hoogleeraer zou veelligt beter gedaen bebben, met die verschillen niet in te vlechten in een onderwys der Jeugd; dan dit geschied zynde, was 't niet oneigen dat de Eerwaerde Nuyssenburg dezen weg insloeg; om dus, de leerwyze der Luthersche Jeugd bewarende, tevens ene handleiding te geven, waer van men zich met betrekking ts de Gereformeerde Jeugd bedienen kan. - Zyn Eerwaerde heeft het Stukje verder nu en dan met eenige tusschen Zie oegde aenmerkingen nader opgehelderd; 't welk mede zyne nuttigheid heeft. Wyders ontmoet men, aen 't einde der Gesprekken, enige beknopte leerzame overdenkingen over Godsdienstige onderwerpen, en etlyke zeer wel ingerigte formulieren van Morgen- en Avondgebeden. - Het geheele beloop is van die natuur, dat het Geschrift zeer wel geteld moge worden, onder die soort van Schriften, welken men, juist niet der vroege, maer der aenkomende Jeugd, met een goed vooruitzicht in de hand kan geven; waer van ook min geoefende volwassenen zich met vrucht kunnen bedienen; en dat Ouders, benevens andere Onderwyzers der Jeugd, op ene leerzame wyze kunnen gebruiken. Tot een stael der maniere van Onderwys in dit Stukje gehouden, diene het volgende Gesprek over de Magt van God, na een voorafgaend gesprek over de Schepping der Waereld, des de kundigheid hier van in dit voorondersteld zy.

Vader. [Zeg mij eens mijn Kind!] als iemand een zeer groot Huis in weinige dagen geheel alleen kon opbouwen, moest zoo een dan niet zeer sterk en magtig zijn?

Kind. Ja wel degelijk moet zo een allersterkst zijn!

V. Wat denkt ge dan wel van God, die in weinig dagen den Hemel, de Aarde, en al het Schepzel gemaakt heeft?

K. Waarlijk zijne magt moet allergrootst weezen.

V. Wanneer nu eens een mensch deze kerk, of een grooten berg, om hoog heffen, en in zijne hand houden kost, zou dat niet eene verbaazende magt zijn?

K. Dat kan niet één mensch doen!

V. Zie nu eens, mijn Kind! de aarde is vele duizende malen grooter dan de grootste berg, ja veel duizende maalen grooter dan al het Land, wat Gij met uwe oogen voor u ziet, en nogthans houdt God dit alles door zyne kracht zoo op, dat het niet valle. De Zon, welke u zoo klein voorkomt,

[p. 152]

is nog vele duizende maalen grooter dan de Aarde; de Starren zijn ook indedaad allen zulke groote, en voor een gedeelte nog grooter, Lighaamen dan de Aarde, en deze allen heeft God gemaakt, en ze in de dunne lucht ten toon gesteld. Hij houdt die allen met zijne kracht, dat ze niet vallen noch vergaan. Welk eene verbazende sterkte en magt is dit niet; zou een zo magtig God niet alles kunnen doen, wat immer mooglijk is?

K. Buiten twijfel kan Hij alles doen.

V. Zouden wij ons niet veilig op zulk eenen magtigen God moogen verlaaten, als wij hij hem Hem welstaan?

K. Ja gewis.

V. Betaamt het dan ook niet, dat wij ons wachten, eenen zo sterken God te beledigen, en kon Hij hier, als wij hem beledigen wilden, zijne magt tegen ons gebruiken?

K. O ja! en deswegens wille ik mij ook wachten, van God te beledigen, en veel liever alles doen wat Hem aangenaam is.

V. Daar toe geeve u de Almagtige God zijne Genade! Behoud gij dan toch zijn woord in uwe gedachten: Ik ben God de Almagtige, wandel voor mijn Aangezicht en zijt oprecht, Gen. XVII. 1.

Ps. XXXIII. 8, 9. Laat de gantsche Aarde voor den HEERE vreezen; laat alle Inwooners van de Waereld voor Hem schrikken; want Hij spreekt, en het is 'er, Hij gebiedt, en het staat 'er.

Ps. XC. 1, 2. Heere, Gij zijt ons geweest een toevlucht van geslacht tot geslachte; eer de bergen gebooren waren, en Gij de aarde en de waereld had voortgebracht, ja van eeuwigheid tot eeuwigheid zijt gij God.

Luk. 1. 37. Bij God is geen ding onmogelijk.

Ps. CXV. 3. Onze God is toch in den Hemel. Hy doet al wat Hem behaagt.