Typus Mundi

[p. 68]

[p. 69]

XV. Hic oritur tenebris splendor, & immoritur.

ECce tibi niueae gemino velut aequore chartae

Archetypi vnius viuit imago duplex;

Artifici vitro, tenebrisq́ue animata diurnis

Vtraque; sed solem largiùs illa bibit:

Haec vix gustatâ perimit se luce, tenebris

Illa oritur modicis, haec moritur nimijs.

At quis Prototypon? Mundus, tuq́ue assecla Mundi

Cui venit à formâ grande supercilium,

Quiq́ue tuas vestes, auis vt Iunonia plumas,

Aspicis, & demens te, velut alter, amas.

Ipsa tuos fastus imitata superbit imago,

Mimaq́ue, quidquid agis tu foris, intus agit.

Sed moritur noctis cur filia noctis in vmbrâ?

Tam citò nox mater facta nouerca fuit?

Scilicet aeternis mors obruit atra tenebris,

Quem genuit scelerum nox tenebrosa, diem.

Cùm scelus innocuas nullâ caligine terras

Imbuit, & naeui mens sine nube fuit:

[p. 70]

 

Nullâ mersa Tyro velarunt vellera corpus,

 

Et nituit fuci sat sine luce color:

 

Cum menti eripuit Stymphalis Cypria solem,

 

Mendicus variâ splendicat arte decor:

 

Tunc ferro crispos videas vndare capillos;

 

Cerussata niuet frons, miniata rubet.

 

Nec minus Ambitio tenebras offundit inertes,

 

Nec minus externae lucis adoptat opem.

 

Nunc nitet in Cressâ, Tyriâ nunc luce renidet,

 

Herme tuo lucet munere, Erythra tuo;

 

Est quem nunc Francum, quem nunc mentitur Iberū,

 

Nunc Hybridam vestis, nunc docet esse nihil:

 

Quot formae, Proteus noua tot se vertit in ora;

 

Esse putes mimum, scena sit Orbis, erit.

 

Ast vbi mors tollit ludis aulaea peractis,

 

Aut vitae quintus, dicitur, actus adest,

 

Tunc splendor splendore caret, lux lucis egena est,

 

Rursus, & in tenebras, vt fuit ante, redit.

 

Tunc crines sine lege iacent, sine murice corpus,

 

Fictaq́ue de picto demigrat ore dies.

 

Qui modò sol fuerat, mox ipsâ vmbrosior vmbrâ

 

Incubat exuuijs, Dux Saladine, tuis.

[p. 71]

 

Scilicet exilis velamina linea texti

 

Tot Veneris partus, & breuis vrna, tegit.

Ton lustre, ton esclatne peust auoir durée,
Issu d'vn brun neant, tenebres & fumée:
Mais cōme tout l'on voyt esuanoüyr en poudre,
En son tenebreux rien, on le verra resoudre.

Dees' duysterheydt soo dicht
Is moeder van dit licht;
Maer wordt sy wat te groot /
Sy bringht haer kindt ter doodt.
Soo haest als ons de sond'
Haer duysterheydt aensondt /
Quam 's werelts luyster voort
Verciert meer dan 't behoort.
Maer in het duyster graf
Gaet al den luyster af.