Typus Mundi

[p. 60]

[p. 61]

XIII. Quàm graue seruitium, quod leuis esca parit?

REs magis est elegis, an Comi digna theatro,

Quam gerit hic infans, quā docet Orbe geri?

Laxabis fraenos hîc fletibus Heraclite,

Hîc rumpet splenem, sat scio, Democritus.

Ore trahit fumos, placet hic prae nectare succus,

Dum cohibent vinctos ponder a dura pedes.

Nec fugere hinc labor est; potat, sedet, oscitat, haeret,

Infelix! dominae tanta libido gulae!

Sic poterat patrio quae libera ludere coelo

Luditur, & tenui pro dape seruit auis.

Credite Posteritas, perierunt saecula pomo;

Credite, puls seruum paucula fecit Esau:

Credo ego; nam diri facimus peiora nepotes:

Nempe est à patribus degener are pudor.

Fumus opes, & fumus honos, fumusq́ue voluptas,

Et speciem fumi, quidquid amamus, habet.

Et tamen (heu lacrymae!) quem non hic fumus inescat?

Fumea quem flendo non premit esca iugo?

[p. 62]

 

Miles agit vigiles hyberno sidere noctes,

 

Solis & aestiuo tostus ab igne dies;

 

Bella domi desunt? peregrinâ bellat arenâ,

 

Vulneraq́ue alternâ dat, recipitq́ue manu;

 

Hosticaq́ue audaci complexus moenia nisu

 

Non procul à mortis finibus exul abit:

 

Scilicet vt digito monstretur, & audiat: Hic est:

 

Tam graue seruitium tam leuis esca parit.

 

Per mare mercator, per inhospita saxa, per ignes,

 

Imaq́ue per terrae viscera quaerit opes;

 

Plusq́ue mari vario curarum fluctuat aestu,

 

Plusq́ue suis ratibus, quas fera iactat hyems;

 

Vt numeret paeucos, preciosa pericula, nummos:

 

Tam graue seruitium tam leuis esca parit.

 

Quae non Galeno breuis est Censore voluptas?

 

Seu tua sit Liber, seu tua moecha Cypris?

 

Quot tamē hinc pestes? caput haec grauat, altera pect{...},

 

Et ligat illa manus, & cremat illa pedes,

 

Ista sibi renes, haec omnes mancipat artus,

 

Mens quoque captiuo in corpore serua gemit;

 

Et gemit, & Coelo nequit aegros tollere vultus,

 

Et nequit, & non vult; si sinat esca, volet:

[p. 63]

 

Velle vapor prohibet: trinos Mundi abijce fumos

 

Sic tibi Libertas, sic tibi parta Salus.

Ce musicien des bois pour vn grain de pauot
Quitte sa liberté, change boscage en cage:
Mais, helas! Cupidon, tu me sembles plus sot,
Pour vn repas fumeux caressant l'esclauage.

Loopt kindt / uw' boey is los;
Vlieght voghel / kiest den bosch:
Sy sitten beyd' gherust /
Niemandt en heeft daer lust /
Om los te gaen en vry;
Sy soecken slauerny /
Om aerdtschen roock / en saet:
Soo goedt dunckt ons het quaet.