|
| |
| |
| |
Drie ontslagbrieven
Andrea Bajani (Vertaling Astrid de Vreede)
Beste Irma De Mello,
Allereerst, gefeliciteerd met je verjaardag! Vanochtend was jij het eerste waaraan ik dacht: terwijl ik onder de lakens vandaan kwam en in de pantoffels schoot die ik altijd recht naast mijn bed zet, viel mijn blik op de kalender. Naast de datum van vandaag stond een uitroepteken. En daarnaast, in hoofdletters: IRMA DE MELLO JARIG. Zoals je ongetwijfeld weet, heb ik de gewoonte om de verjaardagen van alle werknemers van het bedrijf te noteren en op de dag in kwestie de betrokkene persoonlijk te eren met een hartelijke handdruk. Maar jij bent speciaal, dat weet je, en daarom heb ik besloten om aan mijn bureau te gaan zitten en je deze brief te schrijven.
Eigenlijk denk ik al weken aan je. Om precies te zijn, al weken ben jij 's avonds voordat ik in slaap val het laatste waaraan ik denk, en het eerste 's ochtends als ik wakker word. Moet je nagaan dat sinds enkele dagen mijn vrouw, voordat ze zich op haar zij draait om zich over te geven aan een welverdiende nachtrust, mij vraagt waaraan ik lig te denken. En natuurlijk antwoord ik: ik lig te denken aan Irma De Mello. Ze zal wel jaloers worden! Maar nee! Maak je geen zorgen! Ze weet wel dat het gezin de belangrijkste investering van mijn leven is. Om het in een taal te zeggen die jij, beste Irma, goed kent: mijn dierbaren vormen mijn core business.
Maar vandaag is een heel bijzondere dag. Want we vieren ook - wat een toeval! - dat ons prestigieuze bedrijf dertig jaar bestaat. Ik wil jou daarom nu eerst helemaal apart bedanken en in de loop van vanmiddag zal ik alle werknemers mijn dank betuigen. Dus: bedankt! Bedankt, Irma De Mello!
Je weet goed dat de resultaten die het bedrijf heeft bereikt voor een groot deel jouw verdienste zijn. En, om nog preciezer te zijn, voor het aanzien dat zo kenmerkend is voor de personeelsafdeling, die ik onverdiend leid, moet jij opnieuw als eerste worden bedankt. Toen ik jou vijf jaar geleden aannam in mijn kantoor, aarzelde ik geen moment. Jij zou mij bijstaan in de moeilijke taak om de personeelsafdeling te leiden. Je kwam toen kersvers van de universiteit, een ranke schoonheid zonder
| |
| |
koketterie, wat zeldzaam is op de markt. Je glimlachte naar me en ik wist meteen dat ik er geen spijt van zou krijgen!
Ik had gelijk, beste Irma. Ik heb er nooit spijt van gekregen. Integendeel, jouw boeiende verschijning op enkele meters van mij maakte de afhandeling van de zaken veel vrolijker en onbezorgder. Samen met jou de personeelsafdeling leiden was als sturen op de automatische piloot en uit het raampje kunnen kijken. Zoals je weet, was het sleutelwoord van onze samenwerking altijd: dialoog. Weet je nog wat ik tegen je zei op het moment dat ik je mijn kantoor zag binnenkomen? De mensen komen op de eerste plaats, juffrouw. Dus: dialoog, dialoog, dialoog. In de loop der jaren, beste Irma, hebben we deze regel uiterst doeltreffend toegepast. Ik ga je niet herinneren aan de vele dialogen, tussen ons beiden, in de personeelsvereniging, tijdens die etentjes die we hielden om de samenwerking niet te laten vervallen tot een kille uitwisseling van informatie. Ik ga je niet herinneren, beste Irma, aan de vele dialogen tijdens onze dienstreizen! Ik ga je tot slot niet herinneren aan de vele kleine uitvluchten - stel je voor! - om enkele weekenden of sporadische avonden te vinden om nog wat onder twee ogen te kunnen praten, om tegen alles en iedereen te blijven beweren dat werk niet enkel beleefdheid en stiptheid is, dat werk niet enkel bureaucratie en hiërarchie is, maar menselijk contact! Menselijk contact, beste Irma!
Vandaag, zei ik, denk ik graag aan je, want het is je verjaardag. Dertig is een heel belangrijke leeftijd! Ach, ik kan die tijd alleen maar terugvinden in fotoalbums. En ik denk met bijzondere genegenheid aan je vanwege dat vervelende auto-ongeluk van een maand geleden waardoor je nu in een rolstoel zit, je onderste ledematen verlamd en je gezicht verminkt. Wat jammer om je nu op twee wielen door het kantoor te zien manoeuvreren! Maar hoe bekwaam en behendig heb jij je leren redden met jouw nieuwe voertuig! Mijn nog extra welgemeende felicitaties dus, mijn allerallerbeste Irma.
Uiteraard, onze dialoog heeft er onder te lijden, dat was onvermijdelijk. En de dienstreizen, die lucht en levendigheid aan onze afdeling gaven, zijn natuurlijk gestopt. Het doet me zeer veel verdriet, beste Irma, want ik besef dag na dag dat jij die dialoog nodig hebt. Zonder dialoog immers verlep je voor mijn ogen, als een plant die de liefdevolle verzorging van de tuinman mist. En eerlijk gezegd was je daarom de afgelopen weken het laatste waaraan ik 's avonds voor het slapen gaan dacht en het eerste wanneer ik 's ochtends wakker werd.
| |
| |
Maar gisterenavond heb ik eindelijk achterhaald waarom ik zo misnoegd ben. Ik begrijp het: jij hebt nieuwe stimulansen nodig. En net die avond laat kreeg ik mijn openbaring. Ik had juist mijn twee dochters Ludovica en Benedetta naar bed gebracht. Zoals elke avond genoten mijn vrouw en ik van een moment van intimiteit voor de televisie. Door het licht van de beeldbuis worden we hechter en eerlijker: het is altijd voor de televisie dat we een oplossing vinden voor de wezenlijke problemen die het leven op ons pad brengt.
En inderdaad, uitgerekend tijdens het zappen stuitten we op een sportprogramma. Het onderwerp: sport voor gehandicapten! Terwijl ik arm in arm met mijn vrouw zat, zoals altijd wanneer we televisie kijken, werd er een programma over de Paralympics uitgezonden. Wat een fantastische uitvinding! Wat een sportieve strijdlust, wat een enthousiasme en vooral, wat een beloning! Alle atleten, niemand uitgezonderd, hadden een enorme, euforische glimlach op hun gezicht!
Het was op dit moment, beste Irma, dat ik aan jou dacht. Het was op dit moment dat ik tegelijkertijd dacht aan jouw gebrek aan prikkels de afgelopen maand en aan de handigheid waarmee je jouw wagentje in de meest onbegaanbare hoeken van de afdeling manoeuvreert. Toen besefte ik helder en met een hart vol genegenheid voor jou, beste Irma, dat dit jouw weg is, dat je de glimlach die je bent kwijtgeraakt alleen kunt terugvinden door deze richting in te slaan! Daarom ben ik zo vrij geweest om je, zoals je al hebt begrepen uit het pakket dat deze onbeduidende brief vergezelt, een sportrolstoel cadeau te doen. Het is de beste die er is, zo is mij verzekerd. Het is precies dezelfde als de beroemdste atleten van de wereld gebruiken.
Dus trek je stoute schoenen aan en hervind je glimlach, beste Irma. Gooi alles in de strijd en ontvlucht deze plek zo snel als je benen je kunnen dragen.
Met vriendelijke groet
PS. Gelieve de kantoorsleutels bij de conciërge achter te laten. Voel je vrij om je dromen tegemoet te snellen vanaf de 31ste dezer.
| |
| |
| |
Beste Giacomo Quirino,
Jou schrijven voelt een beetje als aan mezelf schrijven: tot ik in het bedrijf kwam, was het bureau waarop ik nu mijn paperassen verzamel van jou. Ik richt me tot jou en tegelijkertijd praat ik tegen mezelf. Ik probeer de mooie en treurige momenten, het enthousiasme en de tegenstrijdigheden van ons met moeite verworven vak kort samen te vatten. Ik weet nog dat ik, inmiddels lang geleden, mijn entree maakte in het bedrijf. Ik herinner me dat je druk achter de loopjongens aanliep die jouw verhuisdozen een verdieping lager brachten, de productieafdeling. Ik weet nog dat ik kordaat mijn jasje uittrok, mijn stropdas wat losser deed en je een handje hielp als klusjesman. Geloof me, samen met jou over de grond gebukt zitten en je schaar en plakband doorgeven was echt mijn bedrijfsdoop, een duidelijk voorteken van een samenwerking die is gegroeid, van broederschap en gemeenschappelijke doelstellingen.
Dat waren nog eens tijden, mijn beste Giacomo! Wat was ik bang en opgewonden tegelijk! Ik bekeek alles met nieuwsgierige ogen, met de euforische spanning van iemand die de eer heeft deel te nemen aan een avontuur en toch vreest er niet tegen opgewassen te zijn. Ja, ik keek naar je en ik vroeg me af of het me ooit zou lukken jouw kaliber te evenaren.
Mijn beste, beste Giacomo, als ik de jaren aftel, besef ik dat er werkelijk een eeuwigheid is verstreken! Dus als ik nu kijk naar hoe oud, ja, hoe oud ik inmiddels ben geworden, dan ben jij al helemaal geen jonkie meer... Maar ik moet je van harte feliciteren! Geloof me, als mij zou worden beloofd dat ik er nog net zo zou uitzien als jij op jouw leeftijd, dan verkocht ik mijn ziel aan de duivel. Het moet wel toverij zijn! Helaas zal het zo niet gaan en mijn twee dochters Ludovica en Benedetta laten niet na om mij eraan te herinneren dat ik een vervelende, trage en bevende oude man zal worden!
Maar laten we het toch gewoon zeggen, beste Giacomo: hoe erg is het nu eigenlijk om oud te zijn? Jij bent er het levende bewijs van dat je er trots op kunt zijn. Het zijn de anderen die kortzichtig zijn, die niet inzien dat de wereld zich steeds meer op de ouderen richt. Ondanks degenen die maar domweg stellen dat mensen die zich niet meer in de bloei van hun leven bevinden onproductief zijn, schreeuwt de hele wereld één woord: oud! Het is ook al doorgedrongen tot de markt, die dit wonderbaarlijke tijdperk van de ouderdom vol energie
| |
| |
betreedt. De ouderdom is een marktsegment dat gouden kansen biedt! Kijk, Giacomo, jongeren veranderen, maar ouderen blijven altijd hetzelfde. Je hoeft niet elk jaar het product aan een veranderde target aan te passen. En dan is er nog de voortdurende vervanging, begrijp je? Als één ding vaststaat, is het dat bejaarden snel zullen sterven en dat ze in korte tijd worden vervangen door andere bejaarden die identiek zijn aan de vorige!
Overigens, mijn beste vriend, blijven de bedrijven in hoog tempo nieuwe producten voor bejaarden afleveren. Voor hun lusten en lasten, voor hun tochtjes buiten de deur en hun cruises, voor hun safari's en hun bergexcursies, voor hun gastronomische en hun artistieke creativiteit, voor hun culturele verrijking en hun revalidatie. Wat een overvloed, beste Giacomo! Wat een kansen! Er is daarbuiten een hele wereld, speciaal gemaakt voor hen! Voor jullie, moet ik zeggen, Giacomo! Ik weet nu dat het niet meer beledigend is om je een bejaarde te noemen. Ik weet nu dat het een geluk is om tot die categorie te behoren.
Beste vriend, ik weet niet meer waarom ik aan deze brief ben begonnen. In elk geval zou ik me een tiran voelen om je nog langer vast te houden. Ik begrijp nu pas, nadat ik daar zo samen met jou op papier over heb nagedacht, dat wat ik heb gedaan niet minder dan een ontvoering was! Dat ik je binnen de muren van dit bedrijf heb opgesloten en je daardoor tot nu toe de mogelijkheid heb ontzegd om te genieten van dat prachtige lunapark dat de wereld voor de bejaarden heeft opgezet. Beschouw deze brief als een schadevergoeding, beste Giacomo. Een beschaamde excuusbrief voor alles wat ik je heb ontnomen. Acht jezelf onmiddellijk vrij om je bij de andere bejaarden te voegen! En aangezien je de laatste tijd wat verstrooid bent, vergeet niet om de sleutels uiterlijk morgen 12.30 uur bij de receptie af te geven.
Met vriendelijke groet
| |
Beste Ines Citterio,
Met groot plezier schrijf ik deze paar regels om je te bedanken. De eer die je me hebt bewezen om deel te mogen nemen aan de viering van jouw bruiloft, zal ik niet gauw vergeten. Ik hoop dus dat je deze brief ontvangt met hetzelfde genoegen, dezelfde dankbaarheid en dezelfde verbazing als waarmee ik jouw uitnodiging opende. DE LIEFDE VAN INES EN MARIO HEEFT OOK JOU NODIG, en daarnaast de foto
| |
| |
waarop jullie elkaar omhelzen tegen de achtergrond van een schitterende, overweldigende zonsondergang. Met zwetende vingertoppen van ontroering stopte ik de envelop tussen de bladzijden van mijn agenda en, vergeef me deze onnozele truc, legde ik een knoop in mijn zakdoek: zo'n belangrijke datum vergeten zou een onvergeeflijke zonde zijn.
Deze dankbetuiging komt laat, maar ik weet zeker dat jij, die mijn razend drukke bezigheden van dichtbij kent, me dit zult vergeven. Ik neem deze gelegenheid te baat om je ook te bedanken voor de vriendelijkheid waarmee jouw ouders mij de dag na de bruiloft hebben bejegend. Wat was ik ontroerd toen ik voor de deur van mijn kantoor zo'n origineel en tegelijkertijd zo'n symbolisch huwelijksbedankje vond! Maar zoals je je zeker kunt voorstellen ben ik door het geheel van verse eieren, rijpe tomaten, perziken en kroppen sla die smaakvol in een elegant, rieten mandje waren geschikt, volledig overrompeld. Wat een mand vol natuur, beste Ines! Zelfs mijn collega's konden in het voorbijgaan niet nalaten met loftuitingen te benadrukken hoe karakteristiek dit geschenk is! Breng dus ook mijn dank over aan je moeder, met wie ik trouwens tijdens de feestelijkheden al de gelegenheid had te spreken. Nadat ik haar vriendelijke uitnodiging om mee te gaan stijldansen in de tuin had afgeslagen, heeft ze me laten kennismaken met al jullie aardige konijnen, varkens en kippen die vrolijk rondscharrelen op jullie erf.
Ik zou je tot slot willen danken voor de levensles die je me hebt gegeven. Kijk, beste Ines, ik ben nu al vele jaren getrouwd. Zoals je weet is het een volmaakte verbintenis die jaar na jaar hechter is geworden en verrijkt met kleine belangrijke dingen, met kleine belangrijke waarheden. Maar op één front, beste Ines, heb je me weten te verbazen: hoe je erin bent geslaagd deze liefde die je voor Mario koestert boven alles te stellen. Zoals men in dit geval zegt: amor vincit omnia! De genoeglijke bevestiging hiervan kreeg ik gisterenavond, toen ik je, iets na middernacht, probeerde te bellen om te overleggen over enkele kwesties in verband met de aanstaande reorganisatie van ons bedrijf. Jouw telefoon ging over en toch nam je niet op. Ruim twintig minuten lang ben ik je nog blijven bellen en ruim twintig minuten lang heb je weerstaan aan het instinct om de hoorn op te pakken en zoals altijd meteen te reageren op een noodsignaal. Dit siert je uitermate, Ines. Goed zo, Citterio! Ook goed gedaan van Mario, die ik in gedachten naast jou zag, om je
| |
| |
in jouw voornemen te sterken! Dat is dus wat mij nooit is gelukt, het front waarop ik altijd voor de verleiding ben gezwicht! Twee dagen eerder had ik je ook al proberen te bellen om iets na drieën 's nachts, maar jouw telefoon stond uit, net als zondag de hele dag. Wat een levensles, zei ik tegen mezelf, terwijl ik naar de boodschap van de telefoonmaatschappij luisterde! Wat een daadkracht! Als ik bedenk dat je nog maar een maand geleden mijn nachtelijke telefoontjes altijd meteen beantwoordde, dat je voor om het even welk noodgeval klaar stond en dat het een gewoonte was geworden om je op zondag achter je bureau aan te treffen, vraag ik me bewonderend af hoe je hebt weten te ontkomen! Voor zoveel integriteit, mijn beste Ines, neem ik mijn petje af!
Pas nu begrijp ik de reikwijdte van jouw prestatie volledig. Dat jij bent geslaagd waar ik heb gefaald, is juist te danken aan deze rijk gevulde mand die met zorg voor mijn kantoor is neergezet en die zo als wintervoorraad kan dienen. En dat dit alles is gebeurd, mijn beste Ines, is ook dankzij de hartstocht waarmee jouw moeder erin is geslaagd jou een reeks waarden mee te geven waarin konijnen, kippen, echtgenoten, varkens en stijldansen steentjes zijn van hetzelfde mozaïek. Bravo, Ines! Juist nu ik voor de vierde keer vannacht jouw telefoon laat rinkelen en jij er voor de vierde keer in slaagt de verleiding mij te beantwoorden te weerstaan, juist nu begrijp ik dat dit een prestatie is die maar weinig anderen jou zouden nadoen. Zwicht dus niet! Wijd je volledig aan deze missie! Maak vooral geen tijd vuil aan de onbenulligheden van het werk! Het gezin op de eerste plaats, Ines! Keer daarom je bureau de rug toe! Doe het snel en zonder schroom, niet later dan vrijdag de dertigste dezer om drie uur!
In afwachting van nog meer verse eieren, beste Ines, vraag ik je de sleutels van het kantoor bij de ingang achter te laten.
Met vriendelijke groet
|
|
Auteursrechtelijk beschermd