De Tweede Ronde. Jaargang 12

[p. 128]

De ballade van Reading Goal
Vladimir Majakovski
(Vertaling Marko Fondse)

En mij herinnerd hoe ik eens hier stond.

Hoe het toen ook zo glom.

Toen heette 't Newa daar.

Majakovski, ‘Mens’.

Over ballades en vooral deze

De ballade is al een oeroud verhaal.
Maar kwelt de taal als een kwaal,
dan komt op de folterbank van de taal
de ballade weer op zijn verhaal.

Vodopjányi.

Loebjánski.

Twee stegen

is wat

het toneel

toont.

Ledikant.

Daarin zij gelegen.

Tafel.

Hij.

Telefoon.

‘Hij’ en ‘zij’ zetten van mijn ballade de toon.
Geen barre nieuwlichterij dus.

Баллада редингской тюрьмы

Стоял - вспомннаю.
Был этот блеск.
Н это
тогда
называлось Нсвою.
Маяковскнӥ, ‘Чөловөк’.
(13 лөм рабомы, м 2, смр. 77)

О балладе Немолод очень лад баллад,

и но если слова болят

о балладах и слова говорят про то, что болят,

молодеет и лад баллад.

Лубянский проезд.

Водопьяный.

Вид

вот.

Вот

фон.

В постелн она.

Она лежит.

Он.

На столе телефон.

‘Он’ и ‘она’ баллада моя.
Не страшно нов я.

^*

* Daarover (Pro èto) is het laatste en uitvoerigste van de zes lange dichtwerken (poèma's) met de liefde als centraal thema die Vladimir Majakovski van 1914 tot 1923 schreef. Ze zijn alle zes opgedragen aan zijn geliefde Lilja, de echtgenote van zijn vriend Osip Brik. Het enige van de zes dat in een overwegend zonnige toonaard is gesteld is Ik heb lief (Ljoebljóe, 1922, zie De Tweede Ronde lente 1984). Daarin leek de dichter eindelijk het geluk te hebben in een min of meer stabiele relatie. Niets was minder waar. Een jaar later waren de onenigheden tussen de gelieven zo hoog opgelopen dat zij, om een definitieve breuk te voorkomen, besloten elkaar van 28 december 1922 tot 28 februari 1923 niet meer te zien, om het mild uit te drukken. In feite trapte Lilja hem de deur uit. Het staat wel vast dat zij haar gunsten spreidde. Majakovski trok zich terug op zijn werkverblijf in Loebjanskidwarsstraat en schreef daar Pro èto in twee maanden tijd als een soort drastisch gewetensonderzoek. Behalve in dit grote dichtwerk is die periode verder gedocumenteerd in een reeks vertwijfelde brieven aan Lilja, die zij, voor zover behouden, in 1956 publiceerde in Nieuw materiaal over Majakovski. Haar bijdrage aan dit verzamelwerk veroorzaakte zo'n schandaal, dat de uitgave uit de handel genomen werd en vernietigd.
Dat Majakovski dit groot opgezette werk in zo korte tijd kon voltooien is misschien te verklaren uit de omstandigheid dat hij sinds 1917 de liefdeslyricus in zich stelselmatig had onderdrukt ten bate van stromen ‘gemeenschapskunst’. Zeven jaren scheiden Daarover van de Oktoberrevolutie, zeven andere jaren vol ‘gemeenschapskunst’ scheiden het van zijn zelfmoord in 1930. Als het íets duidelijk maakt, dan is het wel dat Majakovski zijn grote lyrische hoogten alken bereikt uitgaande van het strikt persoonlijke. Waar dat niet het geval is mislukt steevast de opvlucht naar de liefde als bovenpersoonlijk thema. Pas waar zijn persoonlijkheid voor zichzelf uitkomt ontstaan die talrijke zelfvermommingen die aan zijn werk zo'n grote spankracht geven, hoe paradoxaal dat ook klinkt. De meest spectaculaire van die vermommingen is wel die van de beer, personificatie van de jaloezie, in welke gedaante hij optreedt in Daarover (= over de liefde).
De beerwording in deel I is een eersterangs kunstgreep. Door al zijn hoge aspiraties te projecteren in dit hulpeloze logge wezen verleent de dichter zijn werk een monumentale aandoenlijkheid. Bovendien resulteert die kunstgreep automatisch in een spanningsveld tussen de dichter en zijn dierlijke dubbelganger. Zoals we zullen zien wordt de zaak nog gecompliceerder doordat het duo dichter-beer voor de taak staat om een derde afsplitsing van Majakovski, die zeven jaar eerder in het verleden is achtergelaten, te redden en naar het heden terug te brengen. Drie Majakovski's, verschillende tijdsniveau's en voortdurende verplaatsing binnen de ruimte leiden tot snelle perspectiefwisselingen en een veelheid van emotionele verwikkelingen die het verhaal, vooral in deel II, een ongehoorde stuwkracht en vaart verlenen.
Formeel valt Daarover uiteen in vier delen. 1. Een proloog die in omtrekkende bewegingen het thema van de liefde als voornaamste drijfkracht van wereld en leven uitzet. 2. De ballade van Reading Goal. Meer dan de helft van dit deel concentreert zich rond de telefoon van de dichter in zijn als een gevangenis voorgestelde werkverblijf. Het apparaat vertegenwoordigt zijn enige verbinding met de buitenwereld. In die gevangenis voltrekt zich de transformatie van de dichter tot (ijs)beer. In die gedaante drijft hij op zijn door zelfmedelijden gevoede tranenvloed uit Moskou weg richting Petrograd voor een confrontatie met de figuur Mens, zijn vroegere ego, door hem daar zeven jaar eerder ‘met kabels van verzen’ (het poèma Mens uit 1917) geketend aan de brug over de Newá. Mens-Majakovski gooit hem de verschrikkelijkste verwijten naar het hoofd en bezweert de zeven jaar oudere Beer-Majakovski hem van die brug te verlossen. Maar de rivier sleurt hem onverbiddelijk voort en Beer moet Mens achterlaten. Hoe zou hij Mens ook kunnen helpen, hij wiens liefde immers voornamelijk bestaat uit jaloezie en gekwetste eigenliefde en die voorts aangevreten blijkt door bepaalde kenmerken van de communiste satisfait, die het er goed van neemt in het nieuwe bestel? 3. Kerstavond, het grootste en boeiendste onderdeel, schildert de queeste van Beer-Majakovski, zijn zoektocht naar mensen die hem willen helpen om de in het verleden achtergelaten Mens te bevrijden. Eerst probeert hij het bij zijn familie, maar die is alleen maar verrukt hem weer thuis te zien, op kerstavond nog wel. Woedend verlaat hij de broedkloekenwarmte van het familienest en belandt in een gezelschap van kerstende neo-bourgeois (vertegenwoordigers van Lenins nep), waar hij natuurlijk helemaal bij de duivel te biecht is. Met name deze scène, een fonkelend hoogtepunt van humor en satire, behoedt het overwegend tragische dichtwerk voor een afglijden in larmoyante pathetiek. Zijn queeste brengt hem vervolgens tot voor de deur van zijn geliefde, tot wie hij natuurlijk geen toegang heeft. Ook bij haar is een kerstparty gaande vol roddel en geschetter van two-steps. Zijn jaloezie bereikt hier een kookpunt en hij overweegt een eind aan zijn leven te maken. Alleen de gedachte aan de geliefde houdt hem staande. De eigenlijke queeste eindigt een ongenoemd aantal jaren later in het Parijse café La Rotonde, waar hij avond aan avond de vaste klandizie vergast op steevast hetzelfde vervelende nummer: op een tafel klimmen en het publiek verzoeken met hem mee te gaan om ergens in Rusland iemand van een brug te verlossen. Heimwee drijft hem tenslotte op een fantastische tocht terug naar Moskou, waar opnieuw alles in het teken van de kerst staat: alles is bij het oude gebleven. De revolutie heeft niets uitgericht tegen het aloude en eeuwige sleurbestaan. Kerstavond eindigt met de moord op de dichter, nog steeds in de gedaante van beer, door zijn talloze vijanden. Als beer voegt hij zich postuum bij het sterrenbeeld Grote Beer, voorgesteld als een ark die de inschepeling naar de toekomst vervoert. 4. In Verzoekschrift ten gunste van... (zie De Tweede Ronde zomer 1989) vraagt hij een chemicus die zich in de dertigste eeuw bezighoudt met resurrectie van de doden, hem, maar vooral zijn geliefde Lilja weer tot leven te wekken. Die dertigste eeuw zal immers hebben afgerekend met alle miezerige menselijke kleinheid van zijn eigen tijd. De ideale communistische maatschappij die hem voor ogen stond, blijkt te zijn opgeschoven tot in de zeer verre toekomst. Dat wil wat zeggen voor deze ongeduldige dichter.
Alleen al deze lange termijn moet voor de contemporaine kritiek voldoende zijn geweest om Daarover te kraken als een staaltje van het zwartste défaitisme. Majakovski had het masker laten vallen: achter de zogenaamde revolutionaire futurist was hij gebleven wat hij altijd al was, een bourgeoise poseur zonder enige voeling met de brede werkende massa's etc. etc. Naar believen in te vullen. Het niet-partijlid Majakovski was inderdaad een slechte marxist. Het menselijk heil is bij hem niet een uitvloeisel van economische verhoudingen, maar van een mentaliteitsverandering die deze pas mogelijk zullen maken. Een samenleving die niet door de liefde gedreven en bijeengehouden wordt is voor hem onduldbaar. Het zou decennia duren eer de sovjetkritiek Daarover serieuze aandacht ging schenken als kunstwerk. De dichter zelf heeft zijn werk nooit verloochend. Het is ook niet waarschijnlijk dat de bittere aanvallen op Daarover hem hebben afgehouden van een poging ooit nog een soortgelijk werk te ondernemen. De gewijzigde relatie met Lilja betekende toch wel voornamelijk dat voor zulk werk de emotionele voedingsbodem was gaan ontbreken. Nu de banden met Lilja zwakker worden versterkt hij die met haar man Osip. Sterk onder diens theoretische invloed stort hij zich op het werken aan het poèma Lenin na diens dood in 1924. Wil hij zich tegenover zijn belagers rechtvaardigen? Ik verwijs in dit verband naar mijn publikatie Stappen met een standbeeld en Majakovski's Poesjkingedicht Jubeljarig in het zomernummer 1990 van dit blad. Voor de relatie tussen Daarover en de vroegere liefdespoèma's kan de lezer terecht bij mijn nawoord bij Oorlog en heelal (Amsterdam 1989). Een uitputtende studie over het werk leverde Senta Everts-Grigat in V.V. Majakovskij: Pro èto (Verlag Otto Sagner, München 1975)
Balsjin was Majakovski's buurman in Loebjanskidwarsstraat. D'Anthès in de duelscène was de duellant die in 1837 het dodelijke schot op Poesjkin afvuurde.

[p. 129]

 

Bar is:

 

‘hij’ - dat is mijn persoon,

 

bar is dat ‘zij’ -

 

die van mij is.

 

Hoezo een gevang?

 

Kerst.

 

Drukte.

 

Gedrang.

 

Heeft je huis dan tralies als Reading?!

 

Dat gaat u niet aan.

 

Ik zeg - gevang.

 

Tafel.

 

Op tafel een strohalm als redding.

Nummer wordt door kabel gestuwd

Amper beroerd - blaar op het lijf.
Hoorn op de haak gekwakt.
Vanuit het fabrieksmerk weerlichtten
twee felle pijltjes rondom de schijf
van het toestel als bliksemschichten.
Belendend vertrek.

Vandaar, geeuwerig:

‘Wanneer dan?

Vanwaar een levende big?’

Van brandwonden krijst nu de bel,
het toestel witheet van gloed.
Zij ligt in bed!

Is onwel!

Snel!

Opschieten een beetje!

Spoed!

Страшно то,

что ‘он’ - это я

и то, что ‘она’ -

моя.

При чем тюрьма?

Рождество.

Кутерьма.

Без решеток окошки домика!
Это вас не касается.

Говорю - порьма.

Сгол.

На столе соломинка.

По иабелю пущен номер

Тронул еле - волдырь на теле.
Трубку из рук вон.
Из фабричной марки -
две стрелки яркие
омолниили телефон.
Соседняя комната.

Из соседней

сонно:

- Когда это?

Откуда это живой поросенок? -

Звонок от ожогов уже визжит,
добела раскален аппарат.
Больна она!

Она лежит!

Беги!

Скорей!

Пора!

[p. 130]

 

Met schroeiend vlees in het branden grijp ik

 

en op slag - een bliksem glipt onder mijn vel.

 

Tienduizend kilovolt samenknijpend

 

stoot ik mijn lip in de telefoonhel.

 

Borend

 

door vloer,

 

door plint,

 

de Slachthuisstraat

 

als een akker

 

ópwroetend,

 

kabels verrijtend,

 

spoedt

 

en sprint

 

het nummer

 

de telefoniste

 

als een kogelschot

 

tegemoet.

 

Het juffie uiloogt suf,

 

vermoeid -

 

morgen vrijaf,

 

maar nu dubbel gesloof.

 

Het rode lampje is weer ontgloeid.

 

Ze geeft een lijn!

 

En het lichtje dooft.

 

Plots

 

maken de lampjes stampei en spul

 

dat het telefoonnet gaat aan flinters.

 

‘6-7-1-0!

 

Verbind me!’

 

Snel!

 

In de stilte van Vodopjánydwarsstraat!

 

Toe!

 

Of je krijgt met de stroomtoevoer panne!

Мясом дымясь, сжимаю жжение.
Моментально молния телом забегала.
Стиснул миллион вольт напряжения.
Ткнулся губой в телефонное пекло.
Дыры

сверля

в доме,

взмыв

Мясницкую

пашней,

пулей

летел

барышне.

рвя

кабель,

номер

Смотрел осовело барышиии глаз -
под праздник работай за двух.
Красная ламна опять зажглась.
Нозвонила!

Огонь потух.

И вдруг

как по лампам пошло́ куролесить,

вcя сеть телефонная рвется на нити.
- 67 - 10!
Соедиинте! -
В проулок!

Скорей!

Водопьяному в тишь!

[p. 131]

 

Snel!

 

Eer je voor Kerstmis

 

de lucht in gaat

 

met heel

 

dat schakelbord van je!

 

In de Slachthuisbuurt woonde een oudgediende.

 

En hij woonde daar nog een eeuw nadien en

 

enkel hierover deed

 

- honderd jaren! -

 

opa 't verhaal aan de kinderschare.

 

‘Een keer - een zaterdag...

 

vlak voor kerst was het toen...

 

Een hammetje...

 

ik zoek altijd een koopje...

 

Een aardbeving...

 

Nou die gaf 'm van katoen!

 

Brandt dwars door je zool...

 

op blaasbalgen loop je!...’

 

Daar?

 

Echt?

 

Het wil er niet in bij de kinders.

 

Bij 't postkantoor?

 

Aardbeving?

 

Hartje winter?

De telefoon stort zich op allen

Door een wonder geperst door ragdun kopersnoer,
het montuur van de hoorntrechter openwringend,
de stilte bestokend als straatrel en oproer,
ontrolt aan de telefoon

een lava van rinkelingen.

Dit carilloneren,

dit klokkengetamp,

het vuurt op de wanden,

Ух!

А го с электричеством станется -

под Рождество

на воздух взлетишь

со всөй

со своөй

төлөфониой

станцией.

Жил на Мясницкой один старожил.
Сто дет после этого жил -
про это лишь -

сто лет! -

говаривал детям дед.
- Было - суббота...

под воскресенье...

Окорочок...

Хочу, чтоб дешево...

Как вдарит кто-то!..

Землетрясенье...

Ноге горячо...

Ходун - подошва!.. -

Не верилось детям,

чтоб так-то

да там-то.

Землетрясенье?

Зимой?

У почтамта?!

Телефон бросается на всех

Протиснувшись чудом сквозь то[...]енький

шнур,

раструба трубки разниув оправу.
погромом звонков громя тншину,
разверг телефон дребезжащую лаву.
Это визжащее,

звенящее это

пальиуло в стелы,

старалось взорвать их.

[p. 132]

 

probeert ze te mollen.

 

Het beiert,

 

de muren

 

in duizendvoud

 

schampend,

 

om dan onder stoelen

 

en bed

 

uit te rollen.

 

Dit beieren bonkt van 't plafond af de grond op.

 

En andermaal,

 

buitenmodel geluidsbal,

 

stuit het

 

op van de grond opnieuw naar 't plafond op

 

en waaiert vandaar in gruizels geluid uit.

 

Kachelklep,

 

ramen,

 

ze streven er naar

 

in de telefonische toonaard

 

mee te klinken.

 

't Apparaat

 

schudt het huis

 

als een rammelaar,

 

in eigen rinkelende springvloed verdrinkend.

De secondante

Van slaap haast onzichtbaar

steken

haar ogen

als speldepunten in hete konen.
Node komt de kokkin omhoog,
sloft klaaglijk sputtrend

ten telefoon heen.

Net een geweckte vrucht is ze zo,
in rimpels van denken het voorhoofd kreukend.

Звоиочинки

тыщөй

от стеи

рикошетом

под стулья закатывались

н под кровати.

Об пол с потолка звонбчище хлоиал.
И снова,

звенящий мячище точно,

взлетал к потолку, ударившись бб пол,
и сыпало вниз дребезгою звоночной.
Стекло за стеклом,

вьюшку за выошкой

тянуло

звенеть телефонному в тон.

Тряся

ручоночкой

дом-погремушку,

тонул в разливе звонков телефон.

Секундантща

От сна

чуть видно -

точка глаз

иголит щеки жаркие.
Леиясь, кухарка поднялась,
идет,

кряхтя и харкая.

Моченым яблоком она.

[p. 133]

 

‘Met wie?

 

Vladím Vladýmitsj?

 

O!

 

Haar muilen klepperen weg uit de keuken.

 

Weg loopt zij.

 

Meet passen af als een secondante.

 

Haar stap sterft

 

haast niet meer te horen

 

weg...

 

schuift de verdere wereld geheel aan de kant...

 

't ongewisse richt op mij nog via een hoorn slechts.

De verlichting van de wereld

Sprekers op elke bijeenkomst verstarden
midden in een begonnen geste.
Zoals ze daar stonden,

mond wijdgesperd,

staren

vandaar zij naar deze Kerst aller Kersten.
Wat zij zien van 't leven is

twist en gekift.

Alledagsbagger is

hún element.

Zij kijken in mij

als zichzelve,

gespitst

op een liefdesduel dat dodelijk endt.
Het claxongedender - tot steen verstard is 't.
Verwarring maakt wielen en stappen bewegingloos.
Duelleerveld,

niets anders,

en dan nog tijd arts

met de eindloze zwachtel des genezenden doods.

Морщинят мысди доб ее.
- Кого?

Владим Владимыч?!

А! -

Пошла, туфлёю шлепая.
Идет.

Отмеряет шаги секундантом.

Шаги отдаляются...

Слышатся еле...

Весь мир остальной отодвинут куда-то,
лишь трубкой в меня неизвестное целит.

Просветденив мира

Застыли докладчики всех заседаний,
нө могут закончить начатый жест.
Как были,

рот разинув,

сюда они

смотрят на Рождество из Рождеств.
Им видима жизнь

от дрязг и до дрязг.

Дом их -

единая будняя тина.

Будто в себя,

в меня смотрясь,

ждали

смертөльной любви поединок.

Окаменели сиренные рокоты.
Колес и шагов суматоха не вертит.
Лишь поле дуэли

да время-доктор

с бескрайним бинтом исцеляющей смерти.

[p. 134]

 

Achter Moskou de velden verstild heel en al.

 

Zeeën -

 

slank rijzen daarachter de bergen op.

 

Als door een binocle

 

gans

 

het heelal,

 

door een reuzebinocle (maar dan op z'n kop).

 

De horizon strekt zich,

 

vlak gelijkmatig.

 

Veter.

 

Strak als een zweepslag gespannen de lijn.

 

Het ene uiteind -

 

ik in mijn kamer,

 

jij in jouw kamer -

 

het andere eind.

 

En daartussen -

 

trots op haar wit en fonkelvers gewaad -

 

strekt -

 

zo komt het zelfs in een droom nog niet voor -

 

dwars door 't heelal

 

de Slachthuisstraat

 

zich uit als een miniatuur van ivoor.

 

Klaarte.

 

Tortuur door allerdoorschijnendste klaarte.

 

Door de Slachthuisstraat,

 

als allersnijkunstigst detailtje,

 

loopt haarfijn

 

een kabel -

 

enfin, een draadje maar is 't.

 

En alle houvast zit

 

dááraan,

 

aan dat draadje.

москва -

за Москвой поля примолкли.

Моря -

за морями горы стройны.

Вселенная

вся

как будто в бинокле,

в огромном бинокле (с другоӥ стороны).
Горизонт распрямился

ровно-ровно.

Тесьма.

Натянут бичевкой тугой.

Край один -

я в моей комнате,

ты в своей комнате - край другой.
А между -

такая,

какая не снится,

какая-то гордая белой обновой,
через вселенную

легла Мясницкая

миниатюрой кости өлоновой.
Ясность.

Прозрачнейшей ясностью пытка.

В Мясницкой

Деталью искуснейшей выточки

кабель

тонюсенький -

ну, просто нитка!

И всё

вот на этой вот держится ниточке.

[p. 135]

Het duel

Eén!

De hoorn wordt gericht.

Geef op

hoop.

Twee!

Precies,

zonder trilling

komt tot stilstand de loop

tussen

mijn ogen

door smeken omvliesd.

‘Gewichtigdoend vrommes!’

zou 'k willen kabalen,

‘u bent toch D'Anthès!?

Waarom dat getreuzel?

Schiet op dan!

Boor snel door de kabel

een kogel,

kaliber en gif

naar uw keuze!’

Ik zie

hoe iets ergers dan kogels

zich wrikt door

de kabel:

door gapen van de kokkin gesmoord

schuift als konijn door een boa constrictor
van haar kant

mijn kant op

het ergste -

een woord.

Erger dan woorden -

uit het oerst van de oertijd,

Дуэль

Дуэль Раз!

Трубку наводят.

Надежду

брось.          скорей просверлите сквозь кабель

Два!     пулей

Как раз     любого яда и веса. -

остановилась,

не дрогнув,

между

моих

мольбой обволокнутых глаз.

Хочется крикнуть медлительной бабе:
- Чего задаетесь?

Стоите Дантесом.

Скорей,
Страшнее пуль -

оттуда

сюда вот,

кухаркой обронениое между зевот,
проглочениым кроликом в брюхе удава
по кабелю,

вижу,

слово ползет.

Страшнее слов -

из древнейшей древности,

где самку клыком добывали люди еще,
ползло

из шнура -

скребущейся ревности

[p. 136]

 

toen 't mandier zijn wijfje voor 'n slagtand kocht,

 

kroop

 

een toenmalig monster

 

het snoer uit -

 

brute jaloersheids

 

knagende wangedrocht.

 

Of zou soms?...

 

Hoezo soms?

 

Welzeker!

 

Hoezo niet?!

 

Niemand kroop of kruipt telefoons in,

 

wees wijzer!

 

Niks oertijd, niks troglodietentronie.

 

In de telefoon ben ik zelf.

 

Míj weerspiegelt het ijzer.

 

Schrijf daarover maar eens een partijbrochure!

 

Toets de juistheid hiervan aan 't Erfurter Programm!

 

Dolzinnig,

 

door 't eerste verdriet,

 

wrikt zich schurend,

 

het brein al de baas,

 

een dier,

 

woest van gram.

Wat een mens al gebeuren kan

Fraai gezicht.

Kameraden!

Komt, ziet en test het.

Een poëet

die zelfs in Parijs zeer gezien is,

gewaardeerd om zijn bijdragen aan de ‘Izvestija’,
krauwt zijn stoelpoot met klauwen dwars door zijn bottines.
Gister nog mens

времен троглодитских тогдашнее чудище.
А может быть...

Наверное, может!

Никто в телефон не лез и не лезет,
нет никакой троглоднчьей рожи.
Сам в телефоне.

Зеркалюсь в железе.

Возьми и пиши ему ВЦИК циркуляры!
Пойди - эту правильность с Эрфуртской

сверь!

Сквозь первое горе

бессмысленный,

ярый,

мозг ноборов,

проскребается зверь.

Что может сделаться с челояеком!

Красивый вид.

Товарищи!

Взвесъте!

В Парнж гастролировать едущий летом,
иоэт,

почтенный сотрудник ‘Известий’,

царапает стул когтём из штиблета.
Вчера человек -

[p. 137]

 

heb ik nu in één slag van

 

mijn slagtanden heel mijn aanzicht verijsbeerd!

 

'k Heb geen hemd,

 

maar een ruig afhangende vacht aan.

 

In telefoons brullen?

 

Vooruit, op die van mijn eigen geslacht aan!

 

Tijd dat ik terug naar

 

de zeeën van ijs keer!

Verbering

Als een beer

die tot dodelijke woede getart raakt

klem ik om 't toestel,

de vijand,

mijn lijf.

En in 't hart haakt
zich dieper de speerpunt onder de schijf.
Het druipt.

Eén brede roodkoperen vloed.

Bloed en gebrul.

Lik op, nacht, die zooi!

Of een beer huilt,

'k weet niet,

maar áls hij het doet -

huilen, een beer dus -

dan doet hij het zo.

Zo:

in gejank

onvervalst door compassie,

breekt hij uit,

een kloof in de lengte gerekt.

Zo ook jammert hun medebeer, buurman Balsjin,
uit zijn slaap gehaald, in 't belendend vertrek.
Zo doen ze dat, beren:

единым махом

клыками свой размедведил вид я!
Косматый.

Шерстью свисает рубаха.

Тоже туда ж!?

В телефоны бабахать!

К своим пошел!

В моря ледовитые!

Размедвеженье

Медведем,

когда он смертельно серднтся,

на телефон

грудь

на врага тяну.

А сердце
глубже уходит в рогатину!
Течет.

Ручьиша красной меди.

Рычанье и кровь.

Лакай, темнота!

Не знаю,

плачут ли,

нет медведи,

но если плачут,

то именно так.

То именно так:

без сочувственной фальши

скулят,

заливаясь ушельной длиной.

И именно так их медвежий Бальшин,
скуленьем разбужен, ворчит за стеной,
Вот так медведи именно могут:

[p. 138]

 

snuit hoog,

 

onbeweeglijk,

 

laten ze huilend hun leed vrije loop

 

en klauwen dan,

 

leeggehuild,

 

terug op hun leger,

 

hun twintig klauw grote hol overhoop.

 

Een blad scheurt los.

 

Lawine.

 

Maakt schichtig.

 

Knallen pijnkegelbuksen straks los

 

van omhoog?

 

Alleen als beer zie je zulke gezichten,

 

door je tranen, je vacht als franje voor 't oog.

De vlottende kamer

Ledikant.

Verfrommelde lappen de dekens.

Tussen ijzer van spijlen -

hij.

Slap

en bleekjes.

Een beven gaat aan.

Komt het bedstel doorvaren.

Het beddegoed deint als op kabb'lende baren.
Water likt met koude mijn voet.
Water?

Vanwaar en waarom heel zo'n vloed?

Huil ik zelf bij elkaar.

Huilebalkend stuk vuil.

Kan niet waar zijn.

Bestaat niet

dat iemand zo huilt.

недвжкно,

задравши морду,

как те,

позыть,

извытъся

и лечь в берлогу,

царапая логово в двадцать когтей.
Сорвался лист.

Обвал.

Беспокоит.

Винтовки-шишки

не грохнули б враз.

Ему лишь взмедведиться может такое
сквозь cлезы и шерсть, бахромящүю глаз.

Протекающая комната

Кровать.

Железки.

Барахло одеяло.

Лежит в жслсзках.

Тнхо.

Вяло.

Трепет пришел.

Пошел ио железкам.

Проcтынь постелъная треплется плеском.
Вода лизнула холодом ногу.
Откула вода?

Почему много?

Сам наплакал.

Плакса     Неправда -

Слякоть.          столько нельзя наплакать.

[p. 139]

 

Verdommese badkuip.

 

Nat achter de divan.

 

Onder tafel water

 

en achter de kast.

 

Kijk die koffer.

 

Gestuwd en gestoten door water is die van

 

onder de divan

 

't kozijn in

 

geplast.

 

De haard...

 

gloeit peuk in...

 

Zelf ingesmeten.

 

Doof dat ding.

 

Hij laait - rooie haan.

 

Felle angst.

 

Maar waarheen?

 

Naar wat voor haard?

 

'k Zou niet weten.

 

Een mijl ver.

 

Dan een oever.

 

Brandstapels erlangs.

 

Alles ondergespoeld,

 

zelfs de weeë en eeuwige

 

keuken- en koolstank,

 

waarvan zich je maag omkeert.

 

Rivier.

 

In 't verschiet verre oevers.

 

Hoe leeg is 't!

 

Hoe de wind huilt,

 

zichzelf achterna,

 

van 't Ladógameer!

 

Rivier.

 

Grote rivier.

Чёртова ванна!

Вода за диваном.

Под столом,

за шкафом вода.

С дивана,

сдвннут воды задеваньем,

в окно проплыл чемодан.
Камнн...

Окурок...

Сам кинул.

Нойти нотуишть.

Петушится.

Страх.

Куда?

К какому такому камнну?

Верста.

За верстою берег в кострах.

Размыло всё,

даже запах канустный

с кухни

всегдашннй,

приторно сладкий.

Река.

Вдали берега.

Как пусто!

Как ветер вост влогонку с Ладоги!
Река.

Большая река.

[p. 140]

 

Koude.

 

Huivering.

 

Daarmiddenin ik.

 

In de stromende kruivingen.

 

Als witte beer,

 

op een ijsschots me hijsend,

 

drijf ik mee op mijn eigen kussen, verijsd nu.

 

De oever ijlt.

 

Zicht op zicht onthult zich.

 

Het kussen met mij aan boord.

 

Ladóga's wind

 

en de stroom op zijn krullen,

 

jagen mij op mijn ijsvlot voort.

 

Op mijn kussenschots verder drijvend

 

verkoorts ik.

 

Eén gevoel is niet weggespoeld door de watervloed:

 

Straks moet ik zwemmend

 

onder iets door, ik,

 

bed? brug?

 

'k weet niet, wél weet ik dát het moet.

 

Eens waren wij hier,

 

wind en ik,

 

eender.

 

Eender de stroom!...

 

Niet eender.

 

Een andere.

 

Nee, toch geen andere.

 

Hier stond ik

 

eens en

 

'k herinner me 't glanzen weer.

 

Niets is veranderd.

 

Er groeit een gedachte.

Холодина.

Рябит река.

Я в середнне.

Белым медведем

взлез па льдину,

плыву на своей подушке-льдиие.
Бегут берега.

за видом вид.

Подо миой подушки лед.
С Ладоги дует.

Вода бежит.

Летит нодушка-илот.
Паыву.

Лихорадюсь на льдине-подушке.

Одно ощущенье водой не вымыто:
я должен

не то под кроватные дужки,

не то

под мостом проплыть под каким-то.

Были вот так же:

встер да я.

Эта река!..

Не эта.

Иная.

Нет, ие иная!

Было -

стоял.

Было - блестело.

Теперь вспоминаю.

Мысль растет.

[p. 141]

 

Onstuitbaar.

 

Terug!

 

Te vast is het vlot in de greep van het water.

 

Allengs meer zichtbaar...

 

omlijnder...

 

een brug...

 

Geen ontkomen meer aan.

 

Nu zal hij!

 

Hij staat er!!!

Mens van zeven jaar eerder

De stalen pijlers omspoeld in het diep,
staat hij

star

en geducht,

op de flanken geleund van

de hoofdstad

die ik eens in vertwijfeling schiep,

op zijn honderd verdiepingen tellende steunen.
Als sprookje van staal verrijzen zijn bogen,
netwerk ajour geborduurd op de lucht.
Hoger,

hoger hef ik de ogen...

Daar!

Daar - leunt aan de rand van de brug...

Vergeef, Newá!

Onverbiddelijk kolkt ze.

Erbarmen!

Haar ziedende loop smoort mijn wens.

Hij.

Geëtst op een hemel van etterende wolken

staat

hij,

Не справлюсь я с нею.

Назад!

Вода не выпустит плог.

Видней и видней...

Ясней и яснее...

Теперь неизбежно...

Он будет!

Он вот!!!

Человек нз-за 7-ми лет

Волиы устои стальиые моют.
Недвижиый,

страшный,

упершись в бока

столицы,

в отчаяньи созданной мною,

стоит

на своих стоэтажных быках.

Небо воздуцшыми скрепами вышил.
Из вод феерией стали восстал.
Глаза подымаю выше,

выше...

Вон!

Вон -

опершись о перила моста̀...

Прости, Нева!

Не прощает,

гонит.

Сжалься!

Не сжалился бешеный бег.

Он!

Он -

у небес в воспаленном фоие,

[p. 142]

 

de door mij daar geketende mens.

 

Daar staat hij.

 

Zijn lange haar overwoekert hem.

 

Ik stop mijn oren.

 

Kan het net zo goed laten!

 

Ik hoor

 

míjn,

 

onmiskenbaar eigen,

 

míjn stem.

 

Het mes van die stem boort mijn poten vol gaten.

 

Onmiskenbaar mijn stem.

 

Smeekt, vleiend

 

en dwingend.

 

‘Vladímir!

 

Halt!

 

Verlaat me niet!

 

Red me!

 

Waarom liet je me toen niet begaan en springen,

 

mijn hart met één klap op de pijlers te pletter?

 

Al zeven jaar sta ik hier

 

boven dit water,

 

met kabels van verzen geboeid en ik tuur.

 

Al zeven jaar houdt me die vloed in de gaten.

 

Komt voor mij dan nooit het verlossende uur?

 

Lik je je lekkertjes in bij hun kaste?

 

Vrij je?

 

Gedij je?

 

Kweek je een buikje?

 

Kom je al in het gevlij bij die gasten,

 

hun huisbakken knusheid

 

en burgergebruiken?

 

Dur feens!’ -

прикрученный мною, стоит человек.
Стоит.

Разметал изросшие волосы.

Я уши лаплю.

Напрасные мнешь!

Я слышу

мой,

мой собственный голос.

Мне лапы дырявит голоса нож.
Мой собственный голос -

он молит,

он просится:

- Владимир!

Остановись!

Не покинь!

Зачем ты тогда не позволил мне

броситься!

С размаху сердце разбить о быки?
Семь лет я стою.

Я смотрю в эти воды,

к перилам прикручен канатами строк.
Семь лет с меня глаз эти воды не сводят.
Когда ж,

когда ж избавления срок?

Ты, может, к ихней примазался касте?
Целуешь?

Ешь?

Отпускаешь брюшко?

Сам

[p. 143]

 

Zijn hand zijgt af naar de diepte,

 

de steilte der pijlers,

 

knokig,

 

en dreigt me.

 

‘Durf eens te vluchten!

 

Ik was het,

 

ik riep je.

 

Ik maak je kapot.

 

Te schande.

 

Ik krijg je!

 

Ginds

 

viert het stadsvolk

 

feest.

 

Hoor ze razen.

 

Goed!

 

Laat ze 't hier doen.

 

Zeg het.

 

Gebied.

 

Haal bij 't uitvoerend gezag een oekaze.

 

Verklaar mijn lijden vervallen,

 

failliet.

 

Zo lang

 

over het diep

 

der Newa niet zal vinden,

 

liefde,

 

de redster,

 

haar weg naar mij heen,

 

zal ook jíj dwalen,

 

alom onbeminde.

 

Roei!

 

Verzink tussen woonblokkensteen!

в ихний быт,

в их семейное счастье

наме́реваешься пролезть петушком?!
Не думай! -

Рука наклоняется вниз его.

Грозится

сухой

в подмостную кручу.

- Не думай бежать!

Это я

вызвал.

Найду.

Загоню.

Доконаю.

Замучу!

Там,

в городе,

праздник.

Я слышу гром его.

Так что ж!

Скажи, чтоб явились они.

Постановленье неси исполкомово.
Му̀ку мою конфискуй,

отмени.

Пока

по этой

по Невекой

по глуби

снаситель-любовь

не придет ко мне,

скитайся ж и ты,

и гсбя не полюбят.

Греби!

Тони меж домовьих камней! -

[p. 144]

Help!

Stop, kussen, stop!

Vergeefse bemoeiing.

Ik roei met een poot -

belabberde spaan.

De brug krimpt saam.

Op drift met de vloeiing

dobber ik, dobber

en dobber maar aan.

Hoe ver ben ik weg al?

Al zeker een dag ver,

weg van die brug,

die schaduw zo eigen.

Maar zijn stem, verbolgen, vervolgt me vanachter,
zet alle zeilen op,

drijft me op,

dreigt me:

‘Jij de Newá vergeten,

haar glinsteren?!

Vervangen?

door wat?

Geen kans!

Haar golfslag, tot over het graf, herinner je,
die gaf aan “Mens” zijn cadans.’
Ik schreeuw.

Alsof iemand zoiets overstelpen kan...

De stormbas buldert.

Wie heeft terug daarvan?!

Help dan toch! Help dan toch! Help dan toch! Help dan!
Op de Newá-brug

daarginder -

een man!

Спасите!

Стой, подушка!

Напрасное тщенье.

Лапой гребу -

плохсе весло.

Мост сжимается.

Невским течением

меня несло,

несло и несло.

Уже я далёко.

Я, может быть, за́ день.

За де́нь

от тени моей с моста.

Но гром его голоса гонится сзади.
В погоне угроз паруса распластал.
- Забыть задумал невскнй блеск?!
Ее заменишь?!

Некем!

По гроб запомни переплеск,
плескавший в ‘Человеке’. -
Начал кричать.

Разве это осилите?!

Буря басит -

не осилить вовек.

Спасите! Спасите! Спасите! Спасите!
Там

на мосту

на Неве

человек!