De Tweede Ronde. Jaargang 4

[p. 79]

Tekeningen

William Blake^*

* William Blake (1757-1827), een van de eigenzinnigste geesten uit de Engelse literatuur, lyrisch dichter en mystiek pamflettist, die er een eigen mythologie op nahield en een wereldbeeld dat hemel en hel beoogde te verzoenen, was tijdens zijn leven voornamelijk bekend als tekenaar en graveur. Op veertienjarige leeftijd begonnen als leerling vestigde hij zich in 1778 zelfstandig als reproductie-graveur. Een jaar of tien later ontwikkelde hij een eigen etstechniek, bedoeld om de drukpers te omzeilen bij het publiceren van literair werk. Drukkers en uitgevers zag Blake als uitbuiters. Het procedee kwam er op neer dat tekst en illustratie in reliëf werden geëtst, doordat het zuur juist de niet-gebruikte gedeelten van de plaat wegbeet, waarna hoogdruk mogelijk was. Blake aquarelleerde vervolgens elke afdruk. Hoe trots Blake was op deze vinding blijkt wel uit een prospectus van 1793: ‘Zelfs Milton en Shakespeare konden hun eigen werken niet publiceren. Deze moeilijkheid is nu verholpen door de Auteur van de volgende werkstukken, die het Publiek hierbij worden aangeboden; hij heeft een methode uitgevonden van zowel Letters Drukken als Graveren in een stijl die ornamenteler, uniformer en schoner is dan enige tevoren ontdekte methode, terwijl de kosten minder dan een kwart bedragen.’
Blake's uiterst arbeidsintensieve werkwijze kon in werkelijkheid niet met de drukpers concurreren, maar wel heeft hij op deze wijze al zijn eigen werk gepubliceerd.
Blake heeft als graveur ook veel voor anderen gewerkt, in zeer uiteenlopende stijlen. Of er nu sprake is van directe beïnvloeding of niet, Blake lijkt soms een voorloper van stromingen als prerafaelitisme, Jugendstil, zelfs van de moderne horrorstrip. Reminiscenties aan zulke uiteenlopende figuren als Odilon Redon, Chagall en Matisse dringen zich nu en dan op.
Zie ook in dit nummer ‘Uit: het Huwelijk tussen Hemel en Hel’ (p. 88), dat een goed beeld geeft van Blake's denkwereld. (P.V.)

[p. 80]

‘Jozef van Arimathea tussen de Rotsen van Albion’, (1773) de eerste gravure die van Blake bekend is, gemaakt toen hij 15 was. Het onderschrift, in Blake's handschrift, luidt: ‘Gemaakt toen ik beginner was bij Basire, naar een tekening van Salviati naar Michelangelo’.

‘Het Skelet Opnieuw Bezield’ (1808), ontwerp van Blake, gravure van Schiavonetti, voor Robert Blair's The Grave, frontispice, fragment.

[p. 81]

‘De Naderende Ondergang’ (1788?), mogelijk het eerste voorbeeld van Blake's reliëf-etsprocedee.

[p. 82]

‘Hoofd van een verdoemde ziel in Dante 's Inferno’, naar H. Fuseli, ca. 1790, fragment.

‘De snijdende winden ontwaken’ uit Blake's Europe a Prophecy (1794).

[p. 83]

‘God oordeelt Adam’ uit Blake's The Large Colour Prints (1795), fragment.

‘De ochtend breekt aan’ uit Blake's America a Prophecy (1793).

[p. 84]

‘De Kring der Dieven; Agnolo Brunelleschi Aangevallen door de Zesvoetige Slang’, uit Illustrations to Dante's Divine Comedy (1827).

‘Van Camberwell naar Highgate’ uit Blake's Jerusalem The Emanation of the Giant Albion (1804).

[p. 85]

Frontispice van Blake's The Book of Ahania (1795).

‘William’, uit Blake's Milton a Poem (1804).

Titelvignet van Little Tom the Sailor (1800).

‘Vrolijkheid’, tweede staat (ca. 1816).

[p. 86]

‘God schept het Heelal’ (ca. 1825).