De Tweede Ronde. Jaargang 3

[p. 158]

Drie sonnetten & één Lyric
Edna St. Vincent Millay^*)
(Vertaling Jan Kal

Al wie mijn lippen kusten, waar, waarom,
Vergat ik; ook de armen, ooit gelegen
Onder mijn hoofd tot 's morgens. Maar de regen
Is deze nacht vol geesten, die de trom
Van 't venster roeren, horen of ik kom.
En in mijn hart gaat kalme pijn bewegen
Om jongens, door 't geheugen doodgezwegen:
Geen keert zich 's nachts nog roepend naar mij om.
Zo staat een boom er 's winters eenzaam bij.
Niet wetend welke vogels zijn gevlogen,
Weet hij zijn takken stiller dan tevoren.
Mijn liefdes staan me niet meer zo voor ogen;
Ik weet slechts dat de zomer zong in mij,
Heel even, maar hij laat zich niet meer horen.

* Edna St. Vincent Millay (1892-1950) was als studente (Vassar) al een bekend dichteres, en daarna een aantal jaren een opvallende figuur in de Newyorkse bohème. In 1923 trouwde ze met de Nederlandse zakenman Eugène Boissevain, waarna ze een beschut leven leidde, onderbroken door reizen. Zij overleefde haar man amper een jaar. Haar sonnetten worden algemeen gezien als haar beste werk. Edmund Wilson beschouwde haar als ‘one of the only poets writing in English in our time who have attained at anything like the stature of great literary figures’. Van haar Collected Sonnets en Collected Lyrics bestaan goedkope uitgaven (Perennial Classics; Harper & Row).

[Engels]

What lips my lips have kissed, and where, and why,
I have forgotten, and what arms have lain
Under my head till morning; but the rain
Is full of ghosts tonight, that up and sigh
Upon the glass and listen for reply,
And in my heart there stirs a quiet pain
For unremembered lads that not again
Will turn to me at midnight with a cry.
Thus in the winter stands the lonely tree,
Nor knows what birds have vanished one by one,
Yet knows its boughs more silent than before:
I cannot say what loves have come and gone,
I only know that summer sang in me
A little while, that in me sings no more.

[p. 159]

[Nederlands]

De Tijd, die aan de weefsels verder weeft
Van 't kind, en zachte botten harder maakt,
Zorgt dat het schreeuwt, op eigen benen raakt,
Rondkijkt en vraagt, de wereld namen geeft,
't Waterig vocht waarin het heeft geleefd,
Vergeet, laat hem als man niet onbewaakt,
Vernieuwt zijn klederen, maakt hem zo naakt,
Dat hij geen wroeging meer of schaamte heeft.
Als 't waar is, hoop ik dat ik mij verzoen,
En niet zo bang mijn grijzend haar doorwoel,
Het oud-zijn vrees, de aangepaste schoen,
De stok, de rimpels, de bejaardenstoel.
O dat de Tijd, wanneer hij dit kon doen,
Mijn angst vervormt, tot dragelijk gevoel.

[Engels]

Time, that renews the tissues of this frame,
That built the child and hardened the soft bone,
Taught him to wall, to blink, to walk alone,
Stare, question, wonder, give the world a name,
Forget the watery darkness whence he came,
Attends no less the boy to manhood grown,
Brings him new raiment, strips him of his own;
All skins are shed at length, remorse, even shame.
Such hope is mine, if this indeed be true,
I dread no more the first white in my hair,
Or even age itself, the easy shoe,
The cane, the wrinkled hands, the special chair:
Time, doing this to me, may alter too
My sorrow, into something I can bear.

[Nederlands]

Zou ik vernemen, heel terloops, dat jij
Was heengegaan om niet meer terug te keren -
Stel 'k zag het achterop een krant, naast mij
Gelezen in de metro: hoe 't gebeurde
Dat op het kruispunt van die en die laan
En die straat (kranten staan daar vol mee) 'n man
Die haast had - jij moest daar toevallig gaan -
Op 't middaguur was doodgereden, dan
Zou ik niet mogen huilen, handenwringen,
Zou ik het ook niet kunnen op zo'n plaats.
Wel zou ik met aandacht op mijn gelaat
De lichtjes der stations voorbij zien springen,
Of, zijwaarts kijkend, gretig lezen waar
Je 'n bontjas stalt, wat goed is voor je haar.

(Vertaling Peter Verstegen)

[Engels]

If I should learn, in some quite casual way,
That you were gone, not to return again-
Read from the back-page of a paper, say,
Held by a neighbor in a subway train,
How at the corner of this avenue
And such a street (so are the papers filled)
A hurrying man, who happened to be you.
At noon today had happened to be killed-
I should not cry aloud-I could not cry
Aloud, or wring my hands in such a place-
I should but watch the station lights rush by
With a more careful interest on my face;
Or raise my eyes and read with greater care
Where to store furs and how to treat the hair.

[p. 160]

Trage volmaaktheid

 

‘Trage Volmaaktheid, liefst pel ik je schaal,

 

Die jij, zo zacht van snavel, niet kan breken.

 

Stel dat je haar nooit breekt, dat je totaal

 

Blijft ingesloten, dat je nooit zou spreken?’

 

 

 

Volmaaktheid die zich, vloeibaar, in liet sluiten

 

Door 't ei, krijgt vastheid: dan bestaat zij daar,

 

Zonder de drang naar buiten, naar zich uiten,

 

Volkomen, zij het schaal-gebonden. Maar

 

 

 

De geest eist haar geboorte... tot dit doel:

 

Dat zij, Functie-gebonden, minder dan

 

Volmaaktheid zij, omdat zij het gevoel

 

Voor vrijheid leerde, en de strijd daarvan.

‘Inert Perfection, let me chip your shell.
You cannot break it through with that soft beak.
What if you broke it never, and it befell
You should not issue thence, should never speak?’

Perfection in the egg, a fluid thing,
Grows solid in due course, and there exists;
Knowing no urge to struggle forth and sing;
Complete, though shell-bound. But the mind insists

It shall be hatched... to this ulterior end:
That it be bound by Function, that it be
Less than Perfection, having to expend
Some force on a nostalgia to be free.