De Tweede Ronde. Jaargang 2

[p. 117]

Klein Proza
e.e. cummings
(Vertaling Peter Verstegen)

Eerlijke waarschuwing

Hier is iets.

Voor de een is dit iets een volkomen florerend universeel vreugdevol bijzonder gebeurend diep verbazend wonderbaarlijk ondeelbaar wezen.

Voor een ander iemand betekent dit ‘zelfde’ iets een ding dat, doorgezaagd aan de basis, laat zien hoe oud het is.

Voor weer iemand anders bestaat dit ‘eigenste’ ding niet, omdat het niet onweert; maar zou het onweren, dan zou dit ‘eigenste’ ding uitsluitend bestaan als iets dat speciaal moest worden gemeden.

Voor een vierde iemand staat dit ‘hoogst eigenste’ ding, mits juist gemaltraiteerd, voor iets dat ‘hout’ heet; hetgeen, mits onjuist gemaltraiteerd, staat voor iets anders dat ‘geld’ heet; hetgeen staat voor iets dat (vast en zeker) ‘kostbaar’ heet.

Iemand nummer een is een dichter. Let wel, hij leeft. Zijn adres is: Nu. Alle andere iemanden zijn ondichters. Zij leven allemaal niet. Ze zijn alleen maar niet nonexistent - in een soort onsoort van werkelijke onwerkelijkheid ofwel Wanneer. Hier is nog iets: wat er ook gebeurt, iedereen kan de Numens z'n Nu niet in Wanneer veranderen; wat er ook niet gebeurt, niemand kan de Wanneermens z'n Wanneer veranderen in Nu.

[p. 118]

Voorwoord bij een expositie I

Simpele mensen, mensen die niet bestaan, geven de voorkeur aan dingen die niet bestaan, simpele dingen.

‘Goed’ en ‘slecht’ zijn simpele dingen. Jij bombardeert mij = ‘slecht’. Ik bombardeer jou = ‘goed’. Simpele mensen (die trouwens de dienst uitmaken in deze zogeheten wereld) weten dit (ze weten alles), terwijl complexe mensen - mensen die iets voelen - heel, heel onwetend zijn en eigenlijk niets weten.

Simpele wetende mensen vinden niets zo gevaarlijk als onwetendheid. Waarom?

Omdat iets voelen betekent dat je leeft.

‘Oorlog’ en ‘vrede’ zijn niet gevaarlijk of levend: niet in het minst. ‘Vrede’ is de ondoelmatigheid van de wetenschap. ‘Oorlog’ is de wetenschap van de ondoelmatigheid. En wetenschap is weten en weten is meten.

Onwetende mensen moeten echt veel leren; dat wil zeggen, ze moeten ertoe gebracht worden niet langer iets te voelen en een begin te maken met het weten en meten van alles. Dan (dan pas) vormen ze geen bedreiging meer voor de nonexistentie zelve van wat alle simpele mensen beschaving noemen.

Tot uw en mijn grote geluk schijnt de onbeschaafde zon mysterieus genoeg gelijkelijk op ‘goed’ en ‘slecht’. Hij is een kunstenaar.

Kunst is een mysterie.

Een mysterie is iets onmeetbaars.

Voorzover elk kind en elke vrouw en man onmeetbaar kunnen zijn is kunst het mysterie van elke man en vrouw en elk kind. Voorzover een mens een kunstenaar is zijn luchten en bergen en oceanen en donderslagen en vlinders onmeetbaar; en kunst is alle mysteries van de natuur. Niets meetbaars kan leven; niets dat niet leeft kan kunst zijn; niets dat geen kunst kan zijn is waar; en al wat onwaar is doet er niet ene gloeiende Godverdomme toe...

Zo ook: het is mijn complexe hoop dat de hier tentoongestelde schilderijen niet ‘goed’ en niet ‘slecht’ zijn, niet vredezuchtig en niet oorlogszaam - dat ze (daarentegen) leven.

[p. 119]

Uit: Voorwoord bij een expositie II

Waarom schildert u?

Om dezelfde reden waarom ik ademhaal.

Dat is geen antwoord.

Er is geen antwoord.

Hoe lang is er al geen antwoord?

Zo lang ik me kan heugen.

En hoe lang schrijft u al?

Zo lang ik me kan heugen.

Ik bedoel gedichten.

Ik ook.

Vertelt u eens, lijdt het schrijven niet onder het schilderen?

Juist integendeel: ze zijn dol op elkaar.

Ze zijn zeer verschillend.

Zeer: 't een is schilderen en 't ander schrijven.

Maar uw gedichten zijn nogal moeilijk te begrijpen en uw schilderijen zijn juist zo makkelijk.

Makkelijk?

Natuurlijk - u schildert bloemen en meisjes en zonsondergan gen; dingen die iedereen begrijpt.

Ik heb hem nooit ontmoet.

Wie?

Iedereen.

[p. 120]

Krabbels

kennis is een mooi woord voor dode maar niet begraven verbeelding

*

er zijn er drie nodig om een kind te maken

*

zolang we kunnen lachen om onszelf zijn we niemand anders

*

de expressie van een clown zit 'm vooral in zijn knieën

*

een dichter is een pinguin - zijn vleugels zijn om mee te zwemmen

*

niets gaat zo hard achteruit als vooruitgang

*

veel ouders zouden niet bestaan als hun kinderen wat beter hadden opgepast

*

als Amerikanen niet langer zichzelf zijn beginnen ze elkaar te gedragen

*

bedenk u voor u denkt

*

een intelligent mens vecht voor verloren zaken, in het besef dat de rest alleen maar effect is

*

gelijkheid is wat niet bestaat onder gelijken