Tweemaandelijksch Tijdschrift. Jaargang 6

[p. 292]

De heilige tocht
door Ary Prins.

II. (Vervolg).

Slaapwakend voelde hij zich plotseling opgeheven door handen, die zijn hoofd en beide voeten grepen, en brandden in zijn vleesch als roode folterklauwen.

Zijn lichaam kromde niet van pijn, doch stil was onder smarten, en op zijn borst was zware druk door soepelen last, die zich bewoog. Hij hield de oogen stijf gesloten, want weten zonder zien, dat op zijn aangezicht viel schijn uit wreede oogen, en voelen ook een heeten damp, den adem uit een muil geblazen.

Maar alsof naalden staken diep nabij de ooge-spleten, en met een schreeuw-van-binnen de ridder om zich zag.

Het dreigend beest verdwenen. Hij voelde zich nu licht en zonder pijn geheven. Een zwoele wind verkwikking bracht, en de vreugde weer te leven bracht hooger droom-geluk.

Hoog moest hij zijn. Ver onder de aarde lag met woeste wolke-bosschen, en somber zilveren het water, dat werd door vlakten heengejaagd, die ruigden verrelijk uit in storm-lichte-vlagen - goud-bruine schijn dan snelde over struiken, die werden neergeslagen en over het wilde gras, waarin de wind sneed paden.

Door sluijers van den nacht, die reten vlagen open, de maan in rossen gloed schoot voor hem brand in stralen van achter wolken op, die lagen hoog als monsters stil-in-dreiging.

[p. 293]

In blankheid als van sneeuw, door het felle licht woest uitgebeten, zij rustten op een grauwe bank den horizont ontrezen, als nacht-kolossen in woestijn, die dorstenden vol schrik verschijnen, wanneer het licht zich toont, en nevelen doet splijten. Beweging was in hen, en vormen in veranderen. Een monster neergestrekt stond op, en kromde zich tot sprong, een leeuwenmuil werd aangezicht door kanker uitgevreten, en van een beest met tromp brak af de kop, die dreef in lichtkrans voort als horen tusschen wolken.

Een windvlaag echter kwam, die regen mede bracht - de maan verdween, en vale nacht trok voor het blanke drijven.

Toen voelde hij weer smart, die vlijmde door zijn lijf als werd een priem tot in zijn hart gestooten. Hoog klonk een gil in bovenaardsche ruimte. Hij strekte de armen stijf als was hij voor den dood, en in den dood zijn hersen-oogen zagen. Een nevel om hem was als kwade damp, die uit moerassen steeg, en waarin doolden koude vlammen, die wierpen schijn-in-vlucht op vage vormen, die bewogen, en stille gleden voor hem heen als monsters in een diepe zee. Van bij een bleekgroen oog, dat loensde koud naar hem, veel lange armen zacht zich spreidden gelijk een bundel wier, die leeft in water uit; grauw schoot een beest omlaag, dat zwom in lucht met rijen pooten en had een wervelrug vol tanden, die flonkten in den mist als rij van helle-starren. Een golving draaide op en om hem als een slang, die gansch doorschijnend was. De ridder voelde druk die om zijn leden gleed, hem hief en wierp, alsof hij in een storm door golven werd getild en weder neergesmeten. In sterke snoering was zijn lijf als zoog een kabel die vol kracht zich vast-in-glijding om hem heen.

Schrik hevig sloeg in het machteloos leven; bloed smartte onder helschen druk, die kraken deed zijn beenderen, en perste het lichaam uit, dat slappelijk werd en scheen te hangen.

Bloed golleven uit mond en ooren, en bloed de oogen duisteren, die zagen voor het laatst hoog-gaan door vlammen wanhoops-armen......................................

Zijne lieden vonden hem op harde sneeuw, niet verre van

[p. 294]

zijn slot, waarover grauw dreef langzaam en beladen - een scherping van het al-wit, dat molle op de daken lag, en tegen muren was geslagen.

Een wachter donker-klein, hoog achter sneeuw-omrande tinne, met speer, die flitsing was in bleekheid van de evenzon. Rook kringelen uit een schouw was warmheid in den winter, en over hem in scherpen hoek traag vlogen ganzen naar het zuiden. Hun kwaken hooge stilte brak.

In grove kleeren grauw de knechten bij den ridder stonden, en hieven handen in verbazing, die rood van koude waren.

Een knielde bij hem neer, die lag de beenen uit en naast elkaar, de handen stijf gevouwen, als ware hij een beeld op marmer uitgehouwen, met vlokken sneeuw in woesten baard, en bloed op het vaal gelaat, dat uit de oogen was geloopen.

De mond was angstig open als door een fellen schrik, geen kloppen van zijn hart, en die was laag bij hem sprak zacht van zijnen dood.

Drie droegen hem toen voort met schoffeling in de sneeuw van hun omsnoerde voeten, en met gebogen hoofd de anderen kwamen na. Zij spraken zacht vol vrees van dezen vreemden dood, en van zijn zondig leven, dat daaraan schuld moest zijn.

Gekomen bij het slot. Daar, bij de poort, de pelgrim neergeknield in het donker-ruig gewaad, dat open liet de borst met haren, en luide voor zijn leven bad.

In hevig smeeken, de handen hoog gewrongen, zijn oogen droef-in-hoop in het hooge schouwden, en tranen langs het bruin gelaat, dat was nu zacht in hard gehouwen trekken.

Zijn stem ging op in hevig weder-warrelen, en hooger nog was klok-geluid, dat uit een toren sloeg. Zilver-klanken zacht door sneeuwe-reinheid gaan; blank-sluijeren op het al-wit der daken, in blank de witte mannen ook, die kwamen met hem aan, die door een laag bedekt.

De stem nu beefde op in uiterst mededoogen, het klepelen zoo teer, als braken hooge snaren, de sneeuw-in-lucht bleef wijfelend hangen - toen schroeiden weg de hemel-vlokken door licht in zilver-gloed, dat daalde in een kruis voor zijn gesloten oogen.

[p. 295]

De ridder beefde op. Hij strekte de armen naar het leven, en glipte uit de handen van zijn ontstelde dragers, die stille lijven hadden.

En roerloos de pelgrim lag, het hoofd in sneeuw, door hoogste vreugd ter neergeslagen.

* _* *

Lang lag de ridder daarna ziek. Eerst stille, het bleeke hoofd in het kussen bleek gezonken, de handen slap op het blanke dek gevouwen - en de oogen zagen flauw de doffe kamer-tinten in schemering door sneeuw, die hoog lag en nog daalde.

Al-stil om hem, die lag in wit in het dik bedekte slot, dat als een spitsen-rots in hooge, barre streken rees op in witten dag zoo stil als doode nacht.

Zijn waken was als lichte droom in vroege ochtendstonden, wanneer het leven komt in slaap en voor gesloten oogen in grille vormen danst, die bleeken op in het schemerend dagen.

Dan zag hij weder komen in dolle warreling de mannen en de vrouw, die in zijn droom verschenen.

Zij zweefden hoog door hersenwolken heen, en waren toch zoo teer en verre van hem af, dat hij niet beefde op door schrik of door verlangen.

En 's avonds als door sneeuw de nacht blauw grijsde om zijn bed, de pelgrim zacht naar binnen schreed, en reikte hem een drank, groen troebelend in een kelk, die in zijn matte handen door 't laatste licht guld-schitter-beefde op en zwakke stralen schoot.

In-warm de artsenij zijn mager lijf doorschoot, en als na zwaren wijn, slaap-loom hij neder lag met nevelen in het hoofd en nevelen voor de oogen, de ridder dikwerf zag in het vlammen uit de schouw duivelen-in-gloed als vogelen gebekt en met gekromde horens, die rezen tot de balken op en grepen naar zijn lijf met harige vleermuispooten. Dit donker onder schimmen lag, die bloed-rood over de oogen gleden, door helle-vrees strak open, tot met het stervend vuur de duivelen verdwenen.

[p. 296]

Dan stille preveling van bleeke lippen in koude stilte was.

Lang was de ridder ziek, maar toen na lange kou, het groen door smeltend blank op velden was te zien, hij krachtig weder werd, en was vol ongeduld om spoedig op te staan en verre heen te trekken.

In vrees voor God en voor den Booze, hij had nu groot berouw om wat hij had misdreven. Zijn droom een dreigement geweest, waarin de Duivel had zijn lijf-en-ziel vervoerd, omdat hij na veel booze daden niet naar de woorden had gehoord van hem, die door den Heer gezonden. Maar het wonder-met-het-kruis een zichtbaar teeken was geweest, dat hij door vrome wapenfeiten een groote penitentie deed, die hem genaa zou brengen.

En blijde trots was in zijn hart, als hij soms overdacht, dat niemand zooals hij door God was uitverkoren om voor het heilig doel te strijden.

(Wordt vervolgd.)