Tweemaandelijksch Tijdschrift. Jaargang 4

[p. 231]

Kermishouden
door G. van Hulzen.

Het rumoer verstuift....

De nacht begint te kwijnen.

Het schemerlicht sluipt aan met flauwe, vage tinten.

Dan glijdt het voort in luchte, dunne vegen langs de eerste huizenrij.

Het zwart vervloeit in 't schuchter ochtendschemer dat wijder spreidt - en in de verte ligt de stad nu stil en leeg, wee van 't nachtlijk braken, loom neergezegen als zwaar bevrachte elephant.

De wind zucht, wabbert door de blaeren, frischt koel de straat, die vol met smurrie ligt.

Over de slapende weiden deint 't waas, neevlig grijs, blas in den bleeken morgen, maar onder de boomen doezelt het door, blijft 't klam en stroef. Het huivend groen omzwacht er nog wat knikkebolt bij 't morgenzuchten van den dag, die aanstonds zal verschijnen.

In de stad strijkt nu de koelte aan, blaast even langs kramen en langs tenten, die de zeilen neergeslagen aan 't beven gaan, als ouwe, kleume menschjes in straffen wind.

Flauwtjes komt de dag thans fleuren, ook onder de boomen, die grijs omsluierd, strak oprijzen uit 't waas als grafgepaal, uitspokend de voorbije kermisjool.

Op de banken liggen ze, als klissen gewarreld in elkaar,

[p. 232]

de zatte hoofden vol, de lodderoogen toe, klef de handen en de voeten, àflevend zóó den rommel-wilden nacht.

En 't licht schiet nu ook breeder uit en de dauw dampt wolkerig over de lage landen.

Plomp en kwaklend, wrak, met trage, zware passen waggelen ze heen, als schimmen voor het licht. Kramp-rekkend de stijve leden, de kwalle mond in geeuwen, de koortsige keel ruig, met ophikking van zurend vocht, gaan ze, blij dicht bij huis te zijn - de maat zóó volgemeten.

In 't kalverbosch onder het kuivend groen vele banken - de meesten alleenig; verlaten staan ze er van groenig, verfloos ijzer, gekledderd aan den grond, die mul er rult van wroetend vrijen.

Op eèn bank hangen ze nog, twee jongens en een meid, krom in elkaar gekluwd - de meid in 't midden, een klomp vrouwevleesch in kleeren.

De bank aan een kant gezakt, zwikt in 't midden door onder zwaren last van zware, paf zwijme menschen.

Nu glijdt 't morgenlicht ook onder 't groen geblaerte, zoo zwoel en dicht en doet de zwarte aarde blauwen, die kaal met een plekje gras en veel leege flesschen zich eenzaam strekt. Een felle haan weerkraait ook nog het geritsel van den morgen.

De meid, een korte, molle meid, vol-rijp, de wangen roodgeblazen, los het bruin-blonde haar in lange slierten, zwijmt voort, wezeloos het frisch gezicht tusschen de andren. Zij weert af in slappen drift het aanklitten van de kerels, die, nu de dag 't betasten verbiedt, haar willen aaien.

Met geilend, grinnikend genieten streelen ze haar armen, haar handen, haar haren en haar hoofd, paaien zoet-zat, strijken de verliefd-verlepte tronies langs haar roodvolle wangen, die blozen van den drank.

In weeïge benauwing puft haar warmgeblazen hoofd tusschen de hettende adems.... en zwijmt maar voort. Zwaar zwelt het hijgend lijf in het hel-blauwe jak, zoo dwabbig

[p. 233]

uitgezet. En tegen de rood-zije das van den één en 't witte overhemd van den ander kleurt nu het blauw nog heller.

Ver-weg is haar begeerte, maar in prikkeling loomt nog het drab-heete bloed.

Soms benauwen haar de kerels, die aldoor aanklittend kleven. Met blazen en duwen maakt zij zich los, wentelt zich om, de lippen in bibbering, de oogen opensperrend die maar niet open willen blijven, de knieën vastomklemmend de bank, als laatste houvast. Dan wiekte ze met den arm en plompt weer neer, soest door in haar roes.

En naar den kant waar zij komt streelt de gelukkige als minnaar en koning.

Soms ook beseft ze wat er gebeurt. Dan drift ze terug met haar hoofd, en wiekt en schokt, maar valt nu naar den ander.

En ook hij liefkoost en aait het warrel-pluimende haar, de bol-roode wangen, 't warme vleesch bijna berstend uit de naden, en strijkt tot zij geheel in hem zwelgt of weer terugschokt naar zijn maat. Ze waren het eens. De nacht hadden ze samen doodgedronken en versjouwd en zwijmden nu door in na-doezing van drank en van drift.

Het donker is nu geheel geweken. In 't oosten schalt de lucht in rood, met geel-helle striemen. En het wit van de zon trilt onder de streeperige kleuren - en brandt er door heen.

Uit het groen verzingt een merel de laatste vale vegen en hooger stijgt het licht van den dag.

Van de stad, wezeloos en leeg, komen kermisreizigers met hunne karren ‘heel hun hebben en houden’. Ze hobbelen hun blauwige bolderwagens - de zeilen als een boog, uitflakkrend het wit in de zon-lichte lucht. Ze waren al vroeg opgebroken om nog een kleine markt te kunnen halen, en maken nu haast. De mannen trekken, de schouders in ceel, de hoofden naar den grond, de vrouwen duwen er achter of op zij, met kinderen in sjaal.

Even glimpen ze naar de bank en trekken maar door ‘ze

[p. 234]

kennen dat wel’ en hort-hort rolt de wagen, zwikt heen om kromming van weg.

Van verre gluurt glunder een dienstmeid, loensch het oog door voorzichtig gespleten gordijn van tule - en denkt: wat 'n gemeene meid! en dichtbij komen eerbre burgers zich verkneukelen in 't genot van beglensteren.

Een poes tipt over den weg, blijft staan bij 't gerucht, het poezel-pootje omhoog en schuwt weer voort.

't Dampende waas ademt weg van de landen en klaar helder staat thans de dag.

Het licht schampt over de bank, tint en stooft de hoofden. De twee jongens, doezelige geeuwen zich op, nu in-eens begrijpend, dat ze daar niet kunnen blijven, peins-rekkend hoe te doen.

De rood-zijë das schikt en frommelt zijn vest, zijn jas, wrijft rood de bekwalde oogen; de andere, met het witte overhemd, staart schutterig naar den zwarten, grauwen grond. De meid, het roode hoofd over de leuning gezegen, roddelt door, puft adem in schokjes.

Nu hengelen de jongens zich op, schurkend de klamme leden. Ze rammelen en schudden haar wakker, aldoor roepend haar naam.

‘Mies!... Mies! sta toch op... sta op! 't is al heelmaal dag!’

Schrikkend, de branderige oogen geknepen, knikt ze, tuurt lodderig... en zwijmt weer weg.

‘Mies, Mies! la-we gaan!... Zoo kun-we toch niet blijve... Allé, Mies!’

Het lichaam blijft roerloos, puft weer adem en 't zatte hoofd zakt nog dieper.

‘O, o!’ kraaien de jongens, ‘zoo niet, Mies!’ en wrikken opnieuw om haar wakker te krijgen.

Nu trekken ze beiden, ieder aan een arm. Met een ruk en een schreeuw gaat ze omhoog. De moeë oogen toe, zonder geluid de lippen, bibberend om wat er gebeurt, waggelt ze mee.

‘Mies! hou je taai!... je roer recht!’ Meteen nemen ze een schuiver en zwaaien vooruit met een schok.

[p. 235]

Als een zak hangt ze tusschen beiden. Ze houden haar op, schom'lend en schokkend, maar met hun allen vallen ze haast. Toch blijven ze op de been.

De wind frischt nu het troebele besef, ook het aanvuren van de andren. Even houdt men stil op den weg, om beter te kunnen scharnieren. Nu stevig, arm in arm, gaan ze driester. Stijf tegen elkaar, zwenken ze, tevreden dat het lukt.

Zwaar bonken ze voort in den schuchteren dag. Ze schokken en houden weer in, bang voor te snelle vaart van de slappe beenen; de hoofden gezonken, tuimlend-leeg door den frischmakenden wind.

Aldoor dicht tegen elkaar, de leden nu wat leniger, wordt het toch kloeker, laveeren ze breed over den weg, die daarmêe wel wat smal wordt voor hun drieën, en zwabberen schokkend voort.

Uit de schaduw der boomen komen ze in 't licht. De zon straalt warm om de kille hoofden. Ze bulken een deun met schor-rauwe geluiden, breed-hoekig hun gebaren, de stem van de meid schril er door heen.

Haar blouse, vol kreukels, maar nog gestrakt van de stijfsel, kleurt nu fel tegen het rood van zijn das en 't witte hemd van den ander. En de blauwige blouse blijft het langst zichtbaar tusschen de dompige, zwarte figuren van de jongens die kleven aan den grond.

Ze stevenen en zeilen recht door, gaan naar buiten om er uit te slapen in het hooge, wijde gras.

Het kalverbosch is nu weemoedig-leeg - en huismoeders strompelen er langs ter kerke, 't gebedeboek vredig onder geduldigen arm.