Call for papers
Prominent of passé?
Het tijdschrift als podium van publieke opinievorming
Op zaterdag 16 mei 2009 vindt in Spui 25 in Amsterdam het jaarlijkse symposium plaats van ts·Tijdschrift voor tijdschriftstudies.
Thema van deze dag is de rol van het tijdschrift in de publieke opinievorming. Nog altijd kent Nederland een serie opinietijdschriften en algemene tijdschriften die hun stem in het publieke debat laten horen, maar de indruk bestaat dat de meningsvorming tegenwoordig voornamelijk via kranten en televisie plaatsvindt. Al in 1919 schreef Jan Veth, redactielid van tijdschrift De Gids over ‘veranderde verhoudingen’:
‘Daarin ligt de werkelijke waarde van een maandschrift-artikel, dat het niet vandaag wil prikkelen of behagen om morgen misschien reeds bij oud papier te komen, maar dat het een duurzamen plaats kan verwerven op de boekenplank. (...) In die richting ligt, bij de veranderde verhoudingen der periodieke pers, meer dan ooit onze taak!’
In zijn studie over De Gids concludeert historicus Remieg Aerts dat het tijdschrift in de naoorlogse geschiedenis, alle inzet ten spijt, ‘marginaal geworden is in het medialandschap van de twintigste eeuw, met zijn (...) populaire week- en familiebladen, zijn verzuilde massapers, zijn opiniebladen en nieuwe media als de film, de radio en later de televisie.’
Sinds de opkomst van de nieuwe media en de steeds uitgebreidere opiniepagina's in de dagbladen loopt de oplage van opinietijdschriften als HP/De tijd, Vrij Nederland en De Groene Amsterdammer terug. Betekent dit dat de leidende rol van het tijdschrift in de publieke opinievorming is uitgespeeld? En wat zijn de consequenties daarvan voor de tijdschriftonderzoeker? Is het tijdschrift nog altijd de barometer van het publieke debat?