Ts. Tijdschrift voor tijdschriftstudies. Jaargang 2004 (nrs 15-16)

[p. 50]

Tien vragen aan een tijdschriftonderzoeker
·> Arno Kuipers, Letterkundig Museum

1] Bij welk tijdschrift had u graag in de redactie willen zitten?

Forum (1932-1935), het roemruchte tijdschrift van Menno ter Braak en E. du Perron, dat ten onder ging door ruzie met de Vlaamse deelredactie (Gerard Walschap, Marnix Gijsen, Maurice Roelants). Ik had er graag redactiesecretaris van willen zijn, om al notulerend de conflictueuze geschiedenis van dit tijdschrift van nabij te kunnen meemaken.

2] Wat is het merkwaardigste tijdschrift dat u ooit onder ogen is gekomen?

Tijdschriften met minimale oplage en minimale verspreiding vind ik altijd wel curieus. Zoals bijvoorbeeld het tijdschrift De Schoone Zakdoek, dat tijdens de oorlog onder redactie van Theo van Baaren en Gertrude Pape verscheen in een oplage van 1 exemplaar. Het werd van lezer tot lezer doorgegeven. (Zie: www.kb.nl/coop/metamorfoze//frameset.html?/

coop/metamorfoze/publicaties/meta-nieuws-2/zakdoek.html).

3] Van welk tijdschrift herleest u oude nummers voor uw plezier?

Algemene publiekstijdschriften. Bijvoorbeeld De Groene Amsterdammer, waarvan de jaargangen van 1880 tot 1940 nu integraal op het net staan (zie: www.groene.nl/zylab).

Heel erg interessant vind ik ook het Vlaamse weekblad Ons Volk Ontwaakt, dat verscheen van ongeveer 1910 tot 1930. Het was een geïllustreerd algemeen familieblad, zoals Nederlandse bladen als De Prins der geïllustreerde bladen of Eigen Haard of Panorama, maar in het Vlaamse geval blijkt al uit de titel hoezeer het gehele algemeen maatschappelijke en culturele leven uit die tijd was ondergedompeld in de Vlaamse emancipatiebeweging. Voor iemand zoals ik, die bezig is met de verschillen tussen Nederland en Vlaanderen, heel boeiend. Gelukkig wordt ook dit blad online ontsloten (zie: http://home.tiscali.be/prosje/ovo.html).

[p. 51]

4] Van welk tijdschrift betreurt u de ondergang het meest? Van welk het minst?

Ach, er zijn zo veel tijdschriften dat eentje meer of minder mij niet zoveel uitmaakt. Tegenover elk vervelend tijdschrift staan als je wil twee leuke.

5] Wanneer en waarom bent u met (onderzoek naar) tijdschriften begonnen?

In 1997 begon ik met mijn promotie-onderzoek naar de aanwezigheid en receptie van Vlaamse poëzie in Nederland in de periode 1900-1940, een onderzoek dat tot mijn schande nog steeds niet af is. Uiteraard staan tijdschriften in dit onderzoek centraal en ben ik lang zoet geweest met het speuren naar gedichten van Vlamingen in Nederlandse tijdschriften.

6] Wat was uw grootste of meest bijzondere tijdschrift-gerelateerde vondst?

Spectaculaire vondsten heb ik niet gedaan, maar in het algemeen blijf ik het boeiend vinden om de actualiteit van zo'n 100 jaar geleden mee te maken, om veranderingen op de voet te kunnen volgen. Zo ploegde ik onlangs nog door De Gids van de jaren rond 1900 en in de context van de suffe poëzie van o.a. Hélène Swarth, waar De Gids toen vol mee stond, troffen de gedichten van P.C. Boutens mij opeens zeer. Ik meende iets te kunnen navoelen van de grote indruk die die gedichten destijds moeten hebben gemaakt.

7] Wat is uw grootste tijdschrift-gerelateerde ambitie?

Ik zou eigenlijk meer willen doen aan dagbladen. In letterkundige kringen wordt nu veel aandacht besteed aan tijdschriften, maar de historische dagbladkritiek wordt eenvoudig door de kwantitatieve omvang nog stiefmoederlijk behandeld, positieve uitzonderingen daargelaten. Graag zou ik bijvoorbeeld een doorzoekbare cd-rom maken met daarop alle artikelen uit het Avondblad A: gewijd aan de letterkunde, kosteloos voor lezers van de Nieuwe Rotterdamsche Courant (1921-1927).

8] Droomt u wel eens over tijdschriften en zo ja, zijn dat prettige dromen?

Nee, sorry.

[p. 52]

9] Stel, u richt morgen een tijdschrift op. Welke auteurs (dood of levend) zou u voor artikelen of bijdragen willen vragen? Waarom? Wat zou het thema/de titel van dat tijdschrift zijn?

Ik zou denk ik in ieder geval E. Douwes Dekker en W.F. Hermans vragen. Het thema zou ‘Nederland’ moeten zijn. Misschien een column van Lodewijk van Deyssel.

10] Op welke tijdschriften bent u geabonneerd? Op welke tijdschriften zou u geabonneerd willen zijn?

Geen enkel. Vorig jaar heb ik uit zuinigheid al mijn abonnementen opgezegd. Ik lees nu alles in de bibliotheek. Ik zou geabonneerd willen zijn op Miljonair magazine: magazine for the luxury lifestyle.