De Tsjerne. Jaargang 23

[p. 311]

Tr. Riemersma / Op ûre en tiid

Hy wist doet er grommeljend en wrokjend om 'e hite en 'e drokte fan 'e Belgyske grins ôfried, hwer't er lâns moast, hwer't er altyd lâns gyng, op Amsterdam oan, de E10, de ôfslútdyk, Frjentsjer... Mar hwat der om 8 ûre 44 barre soe wist er net. Hy stjûrde de Dodge op nei Breda en hold him op sechstich.

De oaren, op dat stuit, wisten hielendal neat. Sy stie yn 'e winkel fan Van Sinderen en bisocht de klanten it spul dat fuort moast oan to praten. Hy douchte him. Ien fan dy twa knapen stie as reserve nei de match to sjen, de oare... Och hwat, se hienen tûzen kear werom en nochris werom kinnen, as ien inkeld foarteken har warskôge hie. Mar se wisten neat. En dy âldelju wisten noch net iens dat se fuort soenen yn dat rottige Dafke.

Hy iet in hap by Amsterdam en ried goed sawn ûre de E10 op. Der wie net folle forkear, dat by koe konstant 80 ride. Njoggen ûre wie er wol thús. In pear koppen thé, waskje, en mar net to let tusken de skjinne lekkens. Hy hie de hel ynhawn om't er op sneon ride moast, mar nou woun langstme it fan lilkens. Hy soe it stjonkende ûnderguod fuortsoale en him ynsjipje en bjinne. En as er skjin wie soe er op bêd gean en har oanklampe en har ride dat har foarmen yn 'e matras stienen. Om trije minuten oer achten ried er de ôfslútdyk op. Hy harke nei de nijsbirjochten en sette dêrnei de radio ôf.

8 ûre 7.

De jongelju stapten de doar út. Sy sei noch: ‘Wy bliuwe net salang wei’. Se rounen de buorren út en sloegen de earms om inoar hinne. Bûten it doarp bleauwen se stean en frijden even. Dan rounen se wer fierder, uterst lofts.

8 ûre 15.

Hy sei: ‘Dou moatst it nou sels witte. It is my itselde.’

‘It is ek al kertier oer achten.’

[p. 312]

‘Jawis, as wy sille, moat it daliks. Ik hie leaver hawn datst it fan 'e middei sein hieste.’

‘Ei ja, mar it is oerdei krekt by my opkommen. Ik hie tocht datst wol op 'e tiid thús wêze soest.’

‘Hast net skreaun?’

‘Né, mar 'k tink wol dat se heal en heal op ús rekkenje.’

‘Nou, dan geane wy derhinne. Mar dan ek daliks.’

Hy ried de âld Daf it hiem ôf en die it portier foar har op doe't se de stoepe ôfstapte.

‘Moatst net sa mâl jeije, hear.’

‘Doch ik dat wolris?’

‘Nou né.’ Se plante de tas, dêr't se dit en dat yntreaun hie, stevich op 'e skurte. ‘Ik siz it mar.’

8 ûre 23.

It pearke wie in goed kilometer bûten it doarp, omtrint oan 'e bocht ta. Se hienen hiel stadich roun. Hielendal op harsels wienen se net, hwant nou en dan ried har in auto foarby. Der kaem har ek in griis-griene wein tomjitte. Se sloegen der gjin acht op.

‘Wolst de leane om?’ frege er.

‘Dat is my to fier. Dan binne wy ek sa let thús.’

‘Sille wy even sitte?’

‘Goed.’

Se gyngen oan 'e kant fan 'e sleat sitten yn it koartmeande gers. De michjes dounsen boppe de wylgen. Hy stiek in sigaret oan en Loek har nei him ta. Syn fingers sleaten om har boarst.

‘Hm’, suchte se. ‘Hwerom duorje de wiken sa lang? Hast al hwat fan it hûs heard?’

Troch de buorren ried in griis-griene auto strjitte út strjitte yn. De feinten seagen neat dêr't se gading oan makken. Se setten de wein njonken de tsjerke en stapten út om har even to fortraepjen.

8 ûre 26.

De frachtauto ried foarby Surch. De sjauffeur gappe en seach op it horloazje. Hy koe it skoan helje. Hy stiek syn sigaretten en papieren yn 'e bûs.

[p. 313]

It Dafke wie mar in kilometer of tsien mear ôf, mar it bleau stean om benzine to tanken. Oars hie it om 8.44 allang foarby west.

‘Oe, hwat hast kâlde fingers!’ Se Loek syn hân út har bloeske wei.

‘Dêrom moat ik se dochs waermje?’

‘Dat dochtst dan mar op in oar plak.’

‘Dêr?’

‘Flauwert.’

‘Pop.’

‘Hm. Ik hoopje it sa, hen.’

‘Ja, mar moatst der net to fêst op rekkenje.’

‘Binne se foar de hjerst klear?’

‘Dat is it doel al.’

‘Hearlik! Fijn togearre yn ús eigen... Ik sjoch der tsjinoan om noch in lange winter to wachtsjen.’

‘Hast it sa min by jim mem?’

‘Pestkop. It kin noch út, hear!’ Se tikke mei de lofterhân op sines, goud op goud.

8 ûre 33.

De Dodge ried by Harns de rounwei ôf nei Frentsjer. De sjauffeur wie net slûch en net wurch, mar by hie syn nocht al. It wie net drok lokkich, net lykas tusken Breda en Amsterdam. In greate gekkeboel dêrre! Men wende deroan, dat wol, mar it spande jin yn. Hjir kaem it der net sa bot op oan.

It Dafke hie de mage fol en sukkele wer fierder. Hurder as sechstich gyng er net, koe er faeks ek net.

‘Tink om dy bern!’

‘Nou, hâld dy mar stil! Ik sjoch it sels ek wol.’

De feinten trapen har sigaretten út en bleauwen foar it kafé stean.

‘Bierke pikke?’

‘Né.’

‘Of wolst fierder?’

‘Ik wit it net. Om my kinne wy wol nei Frjentsjer gean.’

‘Is 't safier al mei dy hinne?’

‘Hâld op! Dat is nou sneontojoun en hjir is gjin harsens!’

[p. 314]

Se pakte de hân dy't ûnder har rok har ljisken streake.

‘Net dwaen. Dou makkest my sa oerstjûr.’

‘En mei dat net?’

‘Nou noch net. Strak.’

‘As jim heit en mem sliepe. Se moasten it ris witte.’

‘Toe, net mear dwaen.’

‘Kom mei nei de leane. Dêr sjocht gjinien ús.’

‘Né, ik doar net. Echt net. Né.’

‘Dêr is ommers gjinien.’

‘Moatst my net twinge. Oars byn ik dyn hannen fêst.’

‘Skielk byn ik dy op bêd fêst en dan komst der fiif wike net ôf.’

‘Ik wol in lange jurk, leau'k, ja, in langen.’

8 ûre 39.

De sjauffeur ried by Frentsjer de E10 ôf en stiek it noarden yn. Hy sette de sinnebril op, hwant de sinne lei as in gleone bol op 'e kym. It lêste rukje noch, mei in tsien minuten wie er thús. Hy bigoun sunich to sjongen.

De polysjewein wie op dat stuit yn 'e Bjirmen en hy ried de forkearde kant út.

Yn Harns bistelde de bistjûrder fan in ambulancewein in pûdtsje frites. Hy krige net mear de tiid om se op to iten.

De frou fan 'e sjauffeur siet allinne by de tafel. De bern hie se op bêd stjûrd. ‘Heit kin wol wittelet thúskomme’, sei se. ‘Jim sjogge him moarn wol.’ Se krige gelyk, hwant hy wie noch wol to sjen.

De faem har mein geat wetter op 'e thé. ‘Se komme ek hast, soe 't net?’

It Dafke kroep stadichoan tichterby. It sjuttele kalmoan fierder en it woe foar elke ein mei piken wol stean bliuwe. Mar foar weipiraten joech er gjin krimp. Né, sokken soe er net towille wêze.

8 ûre 40.

De frachtauto wie noch hast fiif kilometer fan it pearke ôf, dat dêr siet oan 'e oare kant fan dy flauwe bocht nei lofts, hwat ûnoersichtlik mei dy beamkes dêrre. Fan 'e oare kant kaem it Dafke, noch fjouwer kilo-

[p. 315]

meter fan 'e bocht. Se hienen inoar bêst foarby kinnen. Se rieden beide foarsichtich. Dy út 'e Daf to foarsichtich miskien, hy wie hwat bang fan 'e berm, dy't hjir oars bredernôch wie.

Dy twa jonge minsken, dy hienen dêr neat to sykjen, mar se sieten ek nimmen yn 'e wei, dêr yn 'e ûnderwâl tusken de wylgen.

Der hie neat bard as dy feinten in oare kant út riden wienen. Hwat mear kilometers, hwat foardeliger sa'n hierde auto navenant is. Se koenen nei Ljouwert of Sint Anne of Minnertsgea of de Bjirmen troch nei Harns.

Se wienen noch net út 'e ried, se hongen by de auto om. En dochs wachte alles op har. Sy, dy't it allegear neat útmakke, sy loeken de pal los. Op har wachte de frachtautosjauffeur al fan Breda ôf en hy hie ridlik lang skofte yn Amsterdam om foaral net to ier to kommen. En op har hie de Daf wachte, hwant der siet genôch benzine yn 'e tank om hinne en werom nei Frentsjer to kinnen. En de polysjemannen wachten wylst se troch de Bjirmen rieden, en de men wachte mei de thé.

En sy, hwer wachten se noch op yn godsnamme. Hy sei ommers: ‘Sille wy aenst mar nei hûs?’

‘Ja.’

‘Hwer tinkst oan?’

‘Neat. Ik sjoch nei de sinne.’

‘It jountydsrea! Kom, pop.’

‘Ja. Daliks.’

Mar doe koe it net mear. Doe moast it barre.

8 ûre 43.

Troch it doarp ried stadich in Daf. En ien fan 'e jongebazen sei: ‘Nou, gjin gedonder. Wy geane nei Frentsjer.’ Hy startte de moten en skuorde de buorren út, efter de Daf oan en helle him mei gemak yn.

Se hawwe miskien dy auto's wol oankommen heard, miskien.

‘Sokken moasten se fan 'e dyk ôfstjûre!’

‘Dy Daffen?’

[p. 316]

‘Sa'n sjauffeur!’

Hy trape it gas fûlder yn en liet de wein opkomme nei njoggentich, fiifennjoggentich. De klignoteur oan en de klakson ek noch. Oan 'e kant, kloat! Mar de Daf wykt net in streep. Foarby! Mar as de koplampen op 'e selde hichte lizze komt troch de bocht de frachtwein. Der is gjin foarby mear mooglik. En remje jowt neat nei fiifennjoggentich. En de Daf wit it net en wykt net in streep.

Mar de frachtweinbistjûrder oersjocht en wit. Syn libben tsjin fjouwer. Hy springt op 'e remmen en stjûrt yn 'e berm. Hy hat it net mear witten, godsytank, by kaem net wer by. De wein ploege remjend de ûnderwâl troch en sloech oer de side. Harren foun se pas letter mar noch fiersto ier.