De Tsjerne. Jaargang 19

[p. 407]

[Nummer 12]

Jan Wybenga:

Euterpe en de akrobate

Ik doch as oaren
doch nei har dea krekt
oft der neat foroare is

sit elke joun by in healfleske pils
in rigelmannich by de fryske skriuwerij
oan to kwatteljen.

In sêfte lije rein
bipreuvelet smout it nijs
fan alwer in maitiid

as wie hja net wei
ús strielend hannebinerke
fan .xxx. ieuwen.

De t.v. set troch
as wie der neat to rêdden

in akrobate dy't har ynbring
mei krappens aksint jowt
wriggelet ûnder applaus
by in touljedder del
en draecht foar de minsken
de lette barok fan har lea.

Hoe kin men sa sleau
en forwachtsje heal en heal
dat de dea fan in spoek
hwa ek
yn brein en bloed biroere soe.

[p. 408]

De lilke duker

De âld-strider foar wurdgeheim
tûke dûker yn 'e ferssé
dy't út fruchtber twiljocht
ynmoaije pearels fandele
perles de la poésie contemporaine
hy wie lilk

wie lilk
hwant dat er oankoe
drige him oermânsk to wurden
geheim bleau geheim
en hast nea in pearel

hy wie lilk
as poëzij dan al gjin sé is
dan dochs in kathedrael
mei alle hilligen
mei oargels foar blydskip
en foar illinde
mei tusken de founeminten
bylden fan oerâlde heidenske goaden
en yn 'e sakristy
sinnige doaskes mei âlde
snypsnaren

hy wie lilk
langer wie neat mear hillich
blank of swart geheim

en bleke liken
fan tûke dûkers
touteren al machteleas
tusken de wierren

it dûken waerd noedlik
dat makke him lilk
de âld-strider.

[p. 409]

De boekdrager

Data sunt
it lân de stêd de tiid
de goare unyfoarm
fan konjunktuerkonfeksje
it stadich stjerren
it lyts to wêzen
en great swé to slaen.

De joun
de stêd skuort in bekfol ljocht op
spijt ropwurden út
tsjoent mei bylkjende froulju
dy't noedzje yn effigie.

De loaije trolley fan in wurge
totoboarter laet ploeget
troch ljochte fuorgen
lyntsjebylâns
't fjûr spat mar kwea kin 't net.

In bibliotheek
in slûge faem rikt boeken oan
en tinkt al oan de bar dêr't aenst
hja drankje forfeling drinke sil
of oan hwat oars of allinne
oan 't formulier dat hja bihoannepoatet
der feit dúst yn har blauswart hier
snie yn 'e maitiid op in eker
dêr moast sa'n bern eins hwat oan dwaen.

Rinne mei boeken deun oan 'e wisse
muorren lânsstrike
in foech soldaet tusken de generaels
dy't rie witte mei harsels en oaren
de wolvintsjes noegje him net
yn har smoutens
ien dy't net mear as in luzige boekdrager is.

[p. 410]

 

Is der gjin muorre dy't dochs delmoast

 

gjin autorider dy't it net foarkoe

 

gjin gladiator yn swart lear

 

dy't ris bisykje wol

 

hwat er wurdich is mei syn mês.

 

 

 

Kin jim in siik man net oan.

 

As juke-boxen skrieme en

 

neonljochten forspringe tinkt er

 

dôfwei oan wurden fan deaden

 

yn it strewel fan syn breinkas

 

sprút it tinken fan deaden út.

 

Kin jim in siik man net oer

 

in luzige boekdrager.

[p. 411]

De bibliotheekskriuwster yn de bar

Hja is de faem dy't de formulieren
biskriuwt mei hoekige halen
nammen titels signatueren

it fel brún fan de sinne fan saint-tropez
de fingers stiif fan de ballpoint
hwant sa'n formulier moat yn triplo

sit hja stil en de wrâld glydt har lij
as in douche by de rêch del dat is net
ûnplesierich mei hwat vermouth derby

Hja is like fier fan alle oaren as
alle oaren fan har as tût ank amon
fan eisenhower mar hja wit it net

noch hat elk ding elk minske syn fêst
signatuer ûnder har blauswart hier leit
alles wis foar anker

mar troch it glês

sjocht hja in iikhoarntsje mei wiuwende sturt
oer in boskpaed ljeppen en dat komt net goed
dat is fan lang forlyn en it glês is fan hjoed.

Dat is in signatuer dêr't hja gjin wils út wurdt
fornuvering
forfrjemding.

[p. 412]

Direkteur fan gemeentewurken

De direkteur fan de gemeentewurken
dy't it mei syn typiste hâldt
fornijde ús:

Ik ha gjin lêst fan moarnskens
né ik stean moarnsier
al glimkjend noed foar wiif en bern
en dat kin
hwant ik smar de oalje fan har famme-eagen
as bûter út
ik set har hier op mei myn hoed
ik lûk har lea oan mei myn oerjas
ik start de auto mei de fûnken fan ús oerhoer
en de gemeentedyk wurdt ien baen blauwe langst
nei 't bern dat djippe tsjinstgeheimen
biskûl hâldt yn in garnituerke fan de útforkeap
hwant lúkse jowt each op in doarp.

En ik siz: foaral gewoan dwaen
foaral gjin each jaen
foaral gjin argewaesje.

Dat binne myn technyske advizen
en op myn wurden rydt de dwingerman.

[p. 413]

Swart-wyt

Lit it sa wêze
dat sinnige neilpluzers
lytse bungalows bouwe
om mei har muze ity of tity to hokken
lit har wêze
wolfornoege trochfuorre boskwachters
hoeders fan itytityhôven
oaren wer binne
roppige hofkesjongers
dy't de ringenetten fan ús heare
con gusto soldaet meitsje.

Ienkear dochs moat
de mânske koffer op 'e wein set
dy't oer it swartdykje nei it fear
oan it wetter rydt
de fiere fjilden swart
de lytse lampkes wyt
mar ienkear dochs moat
it beton fan adieu
om it izer fan forjitten stoart.

Dy't gjin omtinken hien
gjin bihâlden hûs mei apelhôf
hjoed en moarn mei deselde namme neamden
it paed troch de nacht is har eigen.
Hja sizze
gean nei it tsjustere fearhûs
net nei it oare
dêr't polsdragers en leikers
tsiere ûnder it ljocht fan 'e sechste ûre.

[p. 414]

Pasjint

As ik mei knoflige tromstokfingers
it nûmer draei fan d'oare kant
stiet it hert stil
mar de technyk set troch en ik hear
it rûzjen fan de iken yn Dodona.

It palavar fan de chirurch Zeus
dy't hja neame Iuppiter secans
mei oare Olympiërs
wylst syn smeue fingers
mei fêste halen oan it swart-grys-wyt
fan myn trochskinende thoraxhimel
yn fêste halen de flecht fan syn eskaders
biskriuwe.

O âlde wolkesamler
o prater yn 'e roes fan it momint
ik bin mar in earme lijer
helje ik it momint U
dat dyn slach bigjint?

[p. 415]

Hannen en pols

In hân skout hwat om to skriuwen
oer kwal dat him biskriuwe lit
en dat wurdt wurdkraeltsjes riuwe
ta in slot dêr't gjin slot yn sit.

In hân glûpte de hoeke om
en striek koel oer har nylons
It wie super, sei hja, hwant dy hân
biweegde alhiel anti-newtonsk.

Wylst syn horloazje nei Venus útpykt
yn in trijetryms raket
sjocht er forheard nei syn lege pols
en wykt út nei it buffet.