De Tsjerne. Jaargang 19

[p. 367]

[Nummer 11]

Fedde Schurer:

Columbus

foar D.A.T.

Der komt in tiid, Columbus
dat de weggen griis wurde
en de kimen tichtlûke
oer de stille oaseaen
in tiid dat dyn nimbus
fordampet
en dy sterke spier, dyn hert
fan slach en forset
forkrampet
datst warleas fielst de hurde
heil yn dyn oantlit slaen
dat de wisse stimmen binnenmoeds
dy forrifelje -
datst fortwifelje
silst oan dyn koerts.

Dan sil yn 'e giselstream
dyn dream
fan in nije himel en in nije ierde
dy sa grounich forriede
datst it net mear witst
út is 't
seit de markenist -

As de seilen op twjirwinen flappe
boegen en spanten knappe
dan sil it domme
skipsfolk komme
om dy mei forwiten to smiten
dy't fierhinne slimmer binne
as mist en bline klip
foar hokker wrak skip.

Dy't net mei de bile foar dy steane
en dyn freonen liken
faek ré foar dy to krûpen
hja geane
om efterdeks de sloepen
to striken
en lef tomûk to ûntwiken.

[p. 368]

 

Columbus, nim har net kwea

 

alle greate bern

 

bin bang foar in bline dea

 

en wolle in hoarison sjen

 

hwat dy de miuwen wikke

 

lit harren inkeld skrikke

 

en de slim, fier en ûnfêst

 

fan de man yn it kraeijenêst

 

kin har dochs net birikke.

 

 

 

Ris dy, Columbus, ta dizze dei

 

en gean net út 'e wei

 

foar slachsé

 

noch nachtwé -

 

boartsje de hoazen mei

 

seilen en lûken

 

bin de matroazen net

 

langer to brûken

 

binee alle klommers lyts-

 

moedich drost

 

de skipper bliuwt ommers oan 't

 

lêst op syn post.

 

 

 

Sels as der gjin sicht foar de hân is

 

en it neare nacht wurdt

 

sels as Amearika gjin lân is

 

mar inkeld in wachtwurd

 

in greatskips bidroch -

 

Columbus

 

dan noch.

[p. 369]

Cactus

Mei syn miswoechsenens krûpt er
djipségedrocht
wjerstribbich nei it ljocht
fegetaesje fan forwiten
ien fan de forbiten querulanten
midden de planten
syn ûnfoechsumens falt gewoan
út de toan.

Wrokjend yn groei en repping
ûntkaem er de tsjusternis
ûnwittend oft by de skepping
it ‘moaisa’ oer him sprutsen is
hy tarde net út de romte
amper plant, omtrint stien
en wie ûnder beamte en blomte
net sa'n foarnamen ien.

Hy hat doe, sûnder stalle en blêdden
him sa goed en sa kwea
as it gean koe sels mar rêdden
mei besonjes fan libben en dea
en kâld foar lof en ôfkar
stiet er, stalagmyt
fan spot en spyt
yn duorjende ôfwar.

Mar soms op in krystdei
forjit er ad hoc
syn bilegere wrok
en hat er ynienen in blide
rôse, tsjelkwide
tear porsleinen blom -
God wit hwerwei
en hwerom.

[p. 370]

Blynflecht

Gjin grissel sicht
tusken himel en wrâld
alles as in pôt
sa ticht
kolk       wolk
spoekforskining
liz forbining
radio
hallo
hallo.

Ynstruminten litte
it smoarch sitte
wizers draeije dol
hallo Ljouwert
hallo Schiphol
gjin Schiphol, gjin Ljouwt
dat rie
of biskie
jowt.

Wy binne
troch ús benzine hinne
stopje de motoaren broer
wy geane yn glydflecht oer
bist der noch stalke
wy sile yn siedende molke
ús s.o.s.
hat gjin adres.

Siz my in fers
fan Jan Wybenga op
en psalm 130
dy kinst sa wol út 'e kop
ja, it is spitich
mar ik woe my graech noch hwat skeare
it stiet sa rûpsk foar in man
en dan
dat wit de Heare.

[p. 371]

Dea guod baes

De staesje mei it lyk
stekt oer de dyk
klokken bigjinne -
de dingen sûnder mear
ha foar dizze kear
it ryk
allinne.

Stuollen kreas en gled
stean fjouwerpoats forret
hwa sil har brûke -
spegel djip en klear
jowt gjin wjerbyld mear
stiet near
blyndoeke.

Op it pultrom in trompke
mei in giel blomke
njonken de trekpot
gjin minsk dy't der nei sjocht
of it iepen docht
nou is 't
ek hwat.

Sinneleas en dwaes
in stiennene faes
mei potleaden
ek in nuvere boel
skriuwen hat gjin doel
by de
deaden.

Kopkes, wyt en dom
lizze oarsom
wylst bûten de klok let
it spul is raer bidoarn
net iens thé fan 'e moarn
goed, it
hoecht net.

[p. 372]

 

Sillich de deaden

 

goeden mei kweaden

 

dy't stjerre yn himels treast

 

stoel, trekpot, tromp en faes

 

hjoed is dea guod baes

 

ja, seit

 

de Geast.

 

 

 

De staesje mei it lyk

 

stekt oer de dyk

 

earne, nearne hinne

 

de dingen sûnder mear

 

ha foar dizze kear

 

it ryk

 

allinne.

Fiten stalje

Fiten stalje, djip en kosmysk reedzje
foar har eigen ûnoantaestb'rens boarch
spylje hja de tragyske komeedzje
fan sabeare sielen sûnder soarch.

Sa hâldt men it jierren op 'e fuotten
oant it lang om let dochs net mear giet
't jowt net om de wierheit wei to spotten:
de ûndergroun is muoite en fortriet.

Yn de ljochte en lûde maskerade
draecht elk syn forburgen leed yn 't hert
dêr kin men in oar net mei bilade
dy bigrypt it op in djipsten net.

Dêrom, prolongearje de komeedzje
fan sabeare sielen sûnder soarch
fiten stalje, djip en kosmysk reedzje -
wylst de pine fret troch bien en moarch.

[p. 373]

Idelheit

Idelheit der idelheden
seit de preker
en ik haw sein
ik bin gjin puritein
gjin hearremyt of quaker
mar de profeet fan fleur
blommegeur
en sinne.

It is gjin idelheit
to dounsjen, al is it net mei de breid.

In man in man, in wurd in wurd
sa boarte ik de selskipsspullen
mei njoggens en nullen
om my hinne
griep de keallen by de sturt
en liet se dan wer rinne.
Sa hawwe famkes poppen
dy kinne ta neat forplichtsje
men hoecht har mar to roppen
en men kin har fan alles tadichtsje.

Mar as de illúzje brekt
en men ûntdekt:
hja hawwe altyd foar my bistien
mar ikke net foar harren
hwant hja binne hout en stien
dan is dat in wreed wjerfarren

in wurd skrousk en kâld
en sûnder erch is men âld.

men sjocht noch in pear fûgels fleanen

en yn 'e leanen
en oer de reden
skynt it jounljocht bleker

idelheit der idelheden
seit de preker.

[p. 374]

Op it hof

Op it hôf lizze de minsken
dêr't men grounich mei ôfdien hat
mar dêr't men dochs sa bytiden
ris efkes hinne moat.

Mannichien hat syn jonkheit troch
dy reis noch alris forsomme
it binne meast jierrige lju
dy't hjir út en troch faeks komme.

Sa op in moaije neimiddei
as it hwat kin om it waer -
de frou hat in lichte knik yn 'e rêch
de man smookt in sigaer.

Hja liplêze stadich in opskrift
en steane as yn birie
mei in earbied sa djip foar de deade
as men nea foar de libbene hie.

en de riedsels fan it bistean
en it forgean bimasterje har
mar dêr binne dochs gjin wurden foar
en dêrom suchtsje hja mar.

Hja nimme it lyk as it wêze moat
sa sûnder wurd of misbaer
de frou sjocht bigreatlik, de man lûkt
djipsinnich oan syn sigaer.

't Is wol moai hjir sa op it tsjerkhôf
by it sêfte beammegerûs
en de man en de frou geane swijend
en yn greatere ienzens nei hûs.